საქართველოს ძველმართლმადიდებლური ეკლესიის
არაოფიციალური საინფორმაციო-ანალიტიკური ვებ-საიტი
"აპოკალიფსისი"
საიტი გამოდის არქიეპისკოპოს პავლეს ლოცვა-კურთხევით
იოანე ღვთისმეტყველის გამოცხადების უგუნურ-ბუკვალური განმარტების ერთ-ერთი გარდაუვალი შედეგი გახლავთ შემდეგი სახის დასკვნა: რადგან არც წარსულში, არც აწმყოში არაფერი იქიდან, რაც აღწერილია წიგნში ჯერაც არ მომხდარა, - ყველა მისი სიმბოლო და მეტაფორა უნდა განეკუთვნებოდეს მხოლოდ უახლოეს ან შორეულ მომავალს.
ცოდვა (ბერძნ. ἁμαρτία — მიზანში ვერმოხვედრა; აცილება). 1) ეს არის ზრახვა, აზრი, მოსურვება, გადაწყვეტილება, ლტოლვა, მოქმედება ან უმოქმედობა, რომელიც ღმრთის ზნეობრივ კანონს, ღმრთის მცნებებს, განკარგულებებს და რელიგიურ-საწესჩვეულებო ნორმებს ეწინააღმდეგება; 2) პირველდაწყებითი ცოდვა: ადამიანის ბუნების გაფუჭება, როგორც სულით, ასევე ხორცით, რაც ზნეობრივ მიმართებაში ვლინდება იმ მხრივ, რომ შემცოდე პირველმშობელთა ყველა შთამომავალი (უფალ იესუ ქრისტეს გარდა) ბოროტებისკენ მიდრეკილებით იბადება და დაცემულ ანგელოზთა გავლენას ადვილად ექვემდებარება.
XX საუკუნის მიწურულს მართლმადიდებელ ხალხებს ალტერნატიული სულიერება მიეძალა. სხვადასხვა ოკულტური მიმართულებები და სექტები აქტიურად ავრცელებენ თავიანთ იდეებს და საკუთარ თავს ხან "ჭეშმარიტ" ქრისტიანობად, ხან "სამეცნიერო" სკოლად, ხან კიდევ ისეთ საიდუმლო მისტიკურ სწავლებად ასაღებენ, რომლებიც ოდენ ნიჭიერ განდობილთა ვიწრო წრისთვის არის ღია. ერთ-ერთ ასეთ სწავლებაზე გვექნება საუბარი წინამდებარე ნაშრომშიც.
ვაგრძელებთ რა საუბრებს ზოგადად წმიდა ტექსტების, კერძოდ კი იოანე ღვთისმეტყველის გამოცხადების გააზრებისადმი მიდგომის შესახებ, აუცილებელია აღვნიშნოთ, რომ ბიბლიურ წინასწარმეტყველებათა ტექსტების მკაცრად ბუკვალური აღქმა "შეზღუდულ" გაგებას ვარაუდობს. ამგვარი მიდგომის მიხედვით ორ განსახილველ საგანში უმცირესი შეუსაბამობაც კი გამორიცხავს მათში ერთი მთლიანობის განჭვრეტას.
ჩვენს საიტზე იოანეს გამოცხადების ახალაღთქმისეულ გააზრებასთან დაკავშირებული ყველა წინა პუბლიკაცია პირდაპირ და ირიბად აფუძნებდა აზრს, რომ იოანე ღვთისმეტყველის აპოკალიფსისის სიუჟეტებისა და ცალკეული სიმბოლოების ნაყოფიერი განხილვა შესაძლებელია მხოლოდ მისი მთავარი და ფუძემდებლური მნიშვნელობების კონტექსტში.
(კაენის მიერ აბელის მკვლელობა. დაბადების წიგნის მე-4 თავის 10-16 მუხლების განმარტება)
დაბადების წიგნი: 4:10-16. "უთხრა ღმერთმა: ეს რა ჩაიდინე? შენი ძმის სისხლი მიწიდან შემომღაღადებს. ამიერიდან დაწყევლილი ხარ მიწისაგან, რომელმაც გახსნა პირი, რათა მიეღო შენი ძმის სისხლი შენი ხელიდან. დაამუშავებ მიწას, მაგრამ აღარ მოგცემს იგი თავის ძალას; დევნილი და მიუსაფარი შეიქნები ამ ქვეყანაზე (იწროებით და შიშით იცხოვრებ ქვეყნად). უთხრა კაენმა უფალს: მძიმე ასატანია ჩემი სასჯელი: აჰა, მაგდებ დღეს მიწის პირისაგან და უნდა მივეფარო შენს სახეს; დევნილი და მიუსაფარი ვიქნები ამქვეყნად და ყოველ შემხვედრს შეეძლება ჩემი მოკვლა. უთხრა უფალმა: ამიტომაც შვიდწილად მიეზღვება კაენის მკვლელს. დაადო უფალმა ნიშანი კაენს, რომ ვერ მოეკლა იგი ყოველ შემხვდურს. გადაიხვეწა კაენი უფლის პირისაგან და დაესახლა ნოდის ქვეყანაში, ედემის აღმოსავლეთით.
საინტერესოა, რომ დასავლეთიდან გადმონერგილი დამღუპველი ცთომილება ერთგვარი "ქრისტიანობის" არსებობაზე, რომელიც, თურმე, ეკლესიისგან დამოუკიდებელია, დღეს ახალი საღვთისმეტყველო "თეორიით" იმოსება. ამ "თეორიას" თქვენ ვერ იპოვით ვერც საეკლესიო სამართლის და ვერც დოგმატიკის სახელმძღვანელოებში, მაგრამ მის შესახებ ბევრს მოგითხრობთ ყოველი სამრევლოს რომელიმე წარმომადგენელი, და შესაძლოა, ზოგიერთი მღვდელმსახურიც. მოდი, ამ განსჯას "ეკლესიის პასიური წევრობის თეორია" ვუწოდოთ.
ისე მოხდა, რომ ადამიანის სუბიექტური შეხედულება იოანე ღვთისმეტყველის გამოცხადების მნიშვნელობათა გაგების საფუძვლიანობასთან აიგება იმის შეფასებით, თუ რამდენად პასუხობენ შეთავაზებული განმარტებები ადამიანში უკვე არსებულ შინაგან კითხვებს. მაგრამ თუ მსგავს შეფასებებზე ობიექტურად ვიმსჯელებთ, ადამიანთა უმრავლესობა დაგვეთანხმება იმაში, რომ გამოცხადების იდუმალ წინასწარმეტყველურ მნიშვნელობებთან მიმართებაში მარტო საკუთარ შეგრძნებებსა და მოლოდინზე დაყრდნობა არასწორია.
საზოგადოდ მიღებული განსაზღვრებების თანახმად, ესქატოლოგია არის საღვთისმეტყველო შეხედულებათა სისტემა, რომელიც დღევანდელი სამყაროს სასრულობის აზრს ეფუძნება. ამასთან ქრისტიანული ესქატოლოგიის საფუძველში ძევს რწმენა, რომ ხილული სამყაროს აღსასრული ქრისტეს დიდებით მოსვლით დასრულდება, რომელიც გახდება სამსჯავროს დღე მთელი სამყაროსთვის და დღე ქრისტიანთა გამოხსნისა, რის შემდეგაც ცხონებული კაცობრიობა და მთელი სამყარო გადავა ხარისხობრივად ახალ და სრულყოფილ მდგომარეობაში (რაც შეესაბამება ღმრთის ნების ზეიმს - "როგორც ცათა შინა, ეგრეცა ქვეყანასა ზედა").
ქრისტიანი გონებით წარსდგება ღმრთის წინაშე. მაგრამ, ამავდროულად, ის იმყოფება საზოგადოებასა და ეკლესიაში. ნორმალურ, ქრისტიანულ სახელმწიფოში წესრიგი შედგება კარგი და ცუდი ადამიანებისგან. ის შედგებოდა მართლმადიდებელთა და მაჰმადიანთაგან, სქიზმატიკოსთა და სხვა სარწმუნოების მქონეთაგან, სადაც ყოველს მიჩენილი ჰქონდა თავისი ადგილი. გარყვნილ საზოგადოებასა და ეკლესიაში, თუკი მასში გამოჩნდებიან მოდერნისტები, უცებ ჩნდება კითხვა ქრისტიანის ადგილთან დაკავშირებით.
ელეონის მთაზე მაცხოვრის წინასწარმეტყველებათა და წინასწარმეტყველური პანორამის საკმაოდ ზუსტი აზრობრივი შესაბამისობები, რომლებიც წარმოდგენილია იოანე ღვთისმეტყველის გამოცხადებაში (ამის შესახებ იხ. წინა პუბლიკაცია), არ იფარგლება თვით მოვლენებით, და მოიცავენ როგორც მთელი სამყაროს, ასევე იმ ადამიანთა განსაზღვრულ მდგომარეობებს, რომლებიც მომავალ მოვლენათა თვითმხილველნი და მონაწილეები გახდებიან.
იმის გათვალისწინებით, რომ იოანეს სახარებაში არ გვაქვს ცალკე "ესქატოლოგიური" თავი, შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ გამოცხადება, თუნდაც "სხვა ენით" (ანუ მეტაფორული ხილვების სახით), მოწმობს დროებაზე, რომელიც საკუთარ თავში მოიცავს ყოველ დღეს "აღსასრულამდე სოფლისა" (მათე 28:20). თანაც ეს დროება დახატულია იმავე სულიერი ნიშნებით, რაც სინოპტიკურ სახარებათა ესქატოლოგიურ თავებშია მოცემული. მეტიც, აზრითა და შინაარსით ესქატოლოგიურ თავებში მოცემულ მოვლენათა შეფარდება მათ შესაბამის ფრაგმენტებთან, რომლებიც მოცემულია გამოცხადების წიგნში, დამაჯერებლად გვიდასტურებს, რომ ახალაღთქმისეული კანონის ყველა წიგნი ერთმანეთს ასახავს ურთიერთ მოწმობის ძალით.
ერთხელ წმიდა ანტონისთან იმის გამოსარკვევად შეიკრიბნენ მამები, თუ რომელი სათნოებაა ყველაზე აღმატებული და რომელს შეუძლია ყველაზე საიმედოდ დაიცვას მოსაგრე კაცთა მოდგმის მტრის ყველა მზაკვარებისგან. თითოეულმა ამ მამათაგან გამოთქვა თავისი შეხედულება, ამასთან ზოგი მარხვას აქებდა და მღვიძარებას, რადგან ეს ორი სათნოება შეაკავებს გულის ზრახვებს, გამოსწვრთნის გონებას და უადვილებს ადამიანს ღმერთთან მიახლოებას.
თავიდან აუცილებელია გავერკვეთ - რას ვგულისხმობთ ტერმინში "განკურნება". ყველაზე ხშირად მასში ესმით სხეულის დაავადებათაგან გათავისუფლება. უფრო იშვიათად ლაპარაკი მიდის ფსიქიურ დაავადებებზე. და კიდევ უფრო ნაკლებად - სულის სნეულებებზე. მაგრამ რადგან ლაპარაკია დემონებზე - სულიერ არსებებზე, განკურნების შესახებ საკითხის განხილვისას აუცილებელია განსაკუთრებულად შევეხოთ სწორედ სულიერ საკითხს.
მეოთხე სახარების ერთ-ერთი განსაკუთრებული თავისებურება, რომელსაც პირდაპირ კავშირი გააჩნია იოანე ღვთისმეტყველის გამოცხადებასთან, გახლავთ იოანეს სახარებაში ე. წ. "ესქატოლოგიური" თავის არარსებობა (ასეთი თავები არის სამ დანარჩენ (სინოპტიკურ) სახარებებში, კერძოდ: მათე 24, მარკოზი 13 და ლუკა 21). ამ თავების თხრობა აგებულია კითხვაზე "როდის მოხდება ეს ყოველივე"? რომელიც მოწაფეებმა მაცხოვარს დაუსვეს იმის შემდეგ, რაც მან ქალაქ იერუსალიმისა და მისი ტაძრის დანგრევის შესახებ აუწყა.
საუბარი მეოთხე სახარების განსაკუთრებულ თავისებურებებზე, რომლებიც აუცილებლად უნდა გავითვალისწინოთ გამოცხადების წიგნზე მსჯელობისას, არასრული იქნება მაცხოვრის მთელ რიგ სახელთა და სახელწოდებათა განხილვის გარეშე, რომელთა მეშვეობითაც მოციქული იოანე აღნიშნავს და ხაზს უსვამს იესუ ქრისტეს, ღმრთის ძისა და კაცის ძის პიროვნებასთან და მისიასთან დაკავშირებულ სხვადასხვა საღვთისმეტყველო, დოგმატურ და წინასწარმეტყველურ მნიშვნელობებს.
მეოთხე სახარებაში იოანეს მოჰყავს მოწმობები იმისა, რომ მაცხოვრის მიერ აღსრულებული სასწაულები მისი მორწმუნეების მიერ აღიქმებოდნენ არა მხოლოდ სასწაულებად, არამედ ნიშნებადაც (შეად.: "ხალხში მრავალმა იწამა იგი და თქვა: როდესაც ქრისტე მოვა, ნუთუ იმაზე მეტ სასწაულს მოახდენს, რაც ამან მოახდინა?" (იოანე 7:31)). მოციქული იოანე ოდენ ფორმალურ ლოგიკას კი არ მისდევს, არამედ ხაზს უსვამს, რომ უფლის მიერ აღსრულებული ყოველი სასწაული, განსაკუთრებული წინასწარმეტყველური მოწმობაა იმის პიროვნებისა და მისიისა, ვის მიერაც აღესრულება ასეთი (და არა შემთხვევითი) საწაულები.
სოციალურ-ეკონომიკური ექსპლოატაცია, ანუ ვითარება, როდესაც ადამიანთა ერთი ჯგუფი იყენებს სხვა ადამიანებს პირადი გამდიდრების ან სიამოვნებისა და საკუთარი მოთხოვნილებების დასაკმაყოფილებლად, არ იფარგლება მონათმფლობელობის პერიოდით, არამედ წითელ ზოლად გასდევს მთელ მსოფლიო ისტორიას.
მთელი კაცობრიობა იყოფა 2 კატეგორიად. გლობალურად ის იყოფა ღმრთის თესლად და გველის თესლად, მაგრამ ეს დაყოფა ჩვენთვის უხილავია. გველის თესლი, თავის მხრივ, იყოფა კიდევ ორ კატეგორიად - ურწმუნოებად და უკეთურებად. ურწმუნოები მიეკუთვნებიან 5 მსოფლმხედველობას, კერძოდ: პანთეიზმს, ნიჰილიზმს, ნატურალიზმს, ეგზისტენციალიზმს და დეიზმს. თავიანთ უღვთოებაში ისინი საკმაოდ მრავალგვაროვანნი არიან. მათი მთავარი ნიშანია ის, რომ - ცხოვრობენ საკუთარი ცხოვრებით, ფიქრობენ მხოლოდ საკუთარ თავზე, "მათი ღმერთი - მუცელია", ისინი უგუნური პირუტყვებივით არიან.
გარდაიცვალა ადამიანი, ნათესავები მოდიან ტაძარში, რათა წესის აგება შეუკვეთონ, და აქ დამწუხრებულ ნათსავებს ეკითხებიან: "დადიოდა თუ არა გარდაცვლილი ტაძარში?", "სწამდა თუ არა ღმერთი?", "იყო თუ არა მონათლული?" და მეტიც, იმასაც კი ეკითხებიან, "როგორ გარდაიცვალა იგი?" რა შეკითხვებია ეს? რატომ არიან ეკლესიის მსახურები ესოდენ პრინციპულები, რომ ზოგჯერ გეჩვენება თითქოსდა გამოძიებას აწარმოებენო გარდაცვლილზე? რატომ არ შეიძლება უბრალოდ ადგე და წესი აუგო მიცვალებულს? ის ხომ მოკვდა და, როგორც ჩანს, არ გვაქვს მისი ცხოვრების გამოკვლევის და დანაშაულობათა ძიების არანაირი მიზეზი.
მრავალი ღვთისმეტყველი აქცევდა ყურადღებას იმ ვითარებას, რომ უფლის მიერ აღსრულებული სასწაულები, იოანეს სახარებაში "ნიშნებადაც" იწოდება. "ხალხში მრავალმა იწამა იგი და თქვა: როდესაც ქრისტე მოვა, ნუთუ იმაზე მეტ სასწაულს (ნიშანს) (1) მოახდენს, რაც ამან მოახდინა?" (იოანე 7:31). მაგრამ მწიგნობრები და ფარისევლები მიმდინარე მოვლენებში ვერავითარ ნიშნებს ვერ პოულობდნენ, სხვაგვარად არ მოსთხოვდნენ მაცხოვარს სწორედ "ნიშნებს", ანუ ღვთაებრივ მტკიცებულებებს, თანაც ისე, თითქოსდა ჯერაც არც ერთი მათგანი არ ეხილოთ: "მაშინ ზოგმა მწიგნობარმა და ფარისეველმა უთხრა მას: მოძღვარო, გვსურს სასწაული (ნიშანი) (σημειον) ვიხილოთ შენგან" (მათე 12:38).
აპოკალიფსისის სიმბოლოთა და წინასწარმეტყველებათა შესახებ მსჯელობის კონტექსტში ცალკე ყურადღებას იმსახურებს კიდევ ერთი ასპექტი, რომელიც დამახასიათებელია მოციქულ იოანეს ნაშრომთათვის, - კერძოდ მოციქულის მიერ მრავალჯერადი მითითება იმაზე, თუ როგორ ხსნის ახალი აღთქმა წინასწარმეტყველურ სიმბოლოთა და ხატებათა საყოველთაო აზრს, რომელთა არსებობა წმიდა ტექსტებში გარკვეულ დრომდე ბურუსით იყო შემოსილი.
"გიყუარდედ მტერნი თქუენნი და აკურთხევდით მწყევართა თქუენთა და კეთილსა უყოფდით მოძულეთა თქუენთა და ულოცევდით მათ, რომელნი გმძლავრობდენ თქუენ და გდევნიდენ თქუენ" (მათე 5:44).
მართლმადიდებლურ საეკლესიო მსოფლმხედველობას, რომელიც წინასწარმეტყველურ, სამოციქულო და წმიდა მამებისეულ ტრადიციას ეფუძნება, ყოველთვის მკაფიო წარმოდგენა ჰქონდა სამყაროს - ცისა და მიწის წარმომავლობაზე, ასევე სიცოცხლესა და ადამიანზე. წინამდებარე გამოცემის პუბლიკაციის აუცილებლობა დაკავშირებულია იმასთან, რომ მართლმადიდებლური სწავლების სახით სხვადასხვა ავტორებმა სულ უფრო ხშირად და ჯიუტად დაიწყეს ევოლუციონიზმის ანტიქრისტიანული იდეების ქადაგება.
იოანეს "გამოცხადება" ("აპოკალიფსისი"): "მესამე ანგელოზმა ჩაჰბერა და ჩამოვარდა ზეცით ლამპარივით მოელვარე ვეება ვარსკვლავი და დაეცა მესამედს მდინარეთა და წყაროებს წყალთა. ხოლო სახელად ვარსკვლავისა ითქმის აფსინთი, და წყლის მესამედი აფსინთად იქცა, და ურიცხვი ხალხი ამოწყდა წყალთაგან, რადგანაც მწარენი გახდნენ (გამოცხ. 8:10-11).
მეოთხე სახარების ერთ-ერთი არსებითი თავისებურება, რომელიც შესაძლებლობას იძლევა "წაკითხულ" იქნას იოანე ღვთისმეტყველის გამოცხადების სიმბოლოებსა და სიუჟეტებში დახატული მნიშვნელობები, მდგომარეობს იმაში, რომ იოანეს სახარება ბუკვალურად სავსეა წინასწარმეტყველებათა დამოწმებებით და ძველი აღთქმის წინასწარმეტყველური ხატებებით.
ვაგრძელებთ რა მსჯელობას მოციქულ იოანე პირადი მოწმობის აზრსა და მნიშვნელობაზე, რომლის გათვალისწინება გამოცხადების წიგნის განმარტებისას აუცილებელია, შეუძლებელია არ აღვნიშნოთ მოციქულის განსაკუთრებული ყურადღება დეტალებისა და ვითარებებისადმი, რომლებიც იოანეს სახარებაში ნახსენებ ყოველ მოვლენას თან ახლავს.
ზოგიერთ სქიზმატურ (და უკვე, სამწუხაროდ, მართლმადიდებლურ) გარემოში არსებობს აზრი, თითქოსდა ანტიქრისტეს ბეჭედი წარმოადგენდეს ჩიპს, შტრიხ-კოდს, QR-კოდს ან სხვა ტექნიკურ საშუალებას, რომელიც ჯერ კიდევ ანტიქრისტეს გამეფებამდე ადამიანს "ციფრულ საკონცენტრაციო ბანაკს" დაუმორჩილებს. ამგვარი შეხედულება ეწინააღმდეგება წმიდა მამებისეულ სწავლებას და გამოცხადების წიგნის საეკლესიო განმარტებას.
ადრე ამბობდნენ, რომ საკასო აპარატის შტრიხ-კოდი 666-იაო, იქნებ არც არის 666; ზოგი ამბობდა ანტიქრისტეს ბეჭედი სოციალური დაცვის ბარათიაო, ანტიქრისტეს რიცხვი მის შტრიხ-კოდზეა დატანებულია. მაგრამ არც ეს არის სიმართოლე. მაშინ დაიწყეს მტკიცება, რომ ანტიქრისტეს ბეჭედს მოდემით და ლაზერით იძლევიანო (კარგად გვახსოვს, ამ რამოდენიმე წლის წინ ადამიანები ახალი პასპორტისთვის სურათებს არ იღებდნენ, ლაზერით გვაძლევენო ანტიქრისტეს ბეჭედს).