აპოკალიფსისი > განმარტება
დროთა პანორამები "ცისა და მიწის წესის" საღმრთო მონახაზში
გაგრძელება პუბლიკაციისა "რას ნიშნავს აპოკალიფსისის წიგნში ნაუწყები ათდღიანი ურვა" (გამოცხ.2:10)?
ამრიგად, წმიდა ტექსტებში მონიშნული დღეები, თვეები, "ჟამნი" ("სეზონების" თვალსაზრისით) და წლები, - ეს არა მარტო მოსეს სჯულით დაწესებული ან წინასწარმეტყველთა მიერ ნაუწყები ან კიდევ ბუკვალურად ბიბლიური მოვლენების კალენდრული ვადებია. წმიდა წერილის ყველა დრო და ვადა მეტაფორულად უთითებს იმ სულიერ მდგომარეობათა ცვლილებაზე, რომელთა მიერაც საღმრთო აღმშენებლობის პროცესში გადის ადამიანიც, კაცობრიობაც და მთელი სამყაროც. თანაც ბიბლიურ დროთა და ჟამთა სწორედ ასეთი (და არა კალენდრული) მნიშვნელობებია მოწოდებული დაიპყრონ ქრისტეს მორწმუნე ადამიანთა აზრები და გულები.
ამასთან საკმაოდ აშკარაა, რომ არ არის სავალდებულო "დროით" წინასწარმეტყველურ სიმბოლოთა ბუკვალური მნიშვნელობები თავიანთი ხანგრძლივობით შეესაბამებოდნენ იმ პერიოდებს, რომელთაც ისინი განყენებული აზრით უთითებენ (როგორც, მაგალითად, "ათი დღე", რომლითაც აღნიშნულია მთელი ახალაღთქმისეული დროება და ეს არ არის ჩვეულებრივი კალენდრული "ათი დღე"), - არამედ თავიანთი ბუკვალური რიცხვული მნიშვნელობებით სხვადასხვა დროები და ვადები, რომლებიც მონიშნულია "ლოკალურ" წინასწარმეტყველებებში და ძველი აღთქმის მოვლენებში, შეიძლება ერთსა და იმავე დროს აღნიშნავდნენ დროს, რომელიც აითვლება მთელ სამყაროსთან და კაცობრიობასთან მიმართებაში.
(სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, თუკი
ასტრონომიული დროით მიწიერი დღე არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ედრებოდეს მიწიერ
წელიწადს, - სხვადასხვა წინასწარმეტყველურ სიმბოლოებში "დღე" და "წელიწადი"
შეიძლება უთითებდნენ საღმრთო აღმშენებლობის ერთსა და იმავე ეტაპზე, და ასეთი აზრობრივი
თანასწორობა სრულიად შესაძლებელია).
ასე, მაგალითად, ჩვეულებრივი კალენდრული კვირა ("შვიდეული"), რომელიც ძველი აღთქმის დროს მთავრდებოდა შაბათით, ახალაღთქმისეულ პერიოდში განზოგადოებული აზრით წააგავს ძველაღთქმისეულ "შვიდწლედს" (ანუ შვიდ წელიწადს), რომელიც მოსეს განაწესით მთავრდებოდა შაბათის წელიწადით, რომელიც იყო "შაბათი განსუენებაჲ ქვეყანისაჲ - შაბათი უფლისა" (ლევ. 25:4). იგივე ახალაღთქმისეული აზრი გააჩნდა "შვიდ შვიდეულს", ანუ ორმოცდა ცხრა წელს, რომელიც მთავრდებოდა "სრულიად განსაკუთრებული "საიუბილეო წელიწადით"" (ლევ. 25:8-13).
(იმ აზრობრივი განსხვავებით, რომ "შვიდ შვიდეულში" დამატებით მონიშნულია "დროთა სისავსე" (გალატ. 4:4), რომელთანაც წმ. წერილი აკავშირებს ხალხთა გათავისუფლებას მონობისგან, "დაგროვებული" ვალებისგან, და ა. შ., შეად.: "წმიდაჰყავით ორმოცდამეათე წელი და გაათავისუფლეთ ქვეყანაში ყველა მისი მცხოვრები. ზეიმი იყოს ეს თქვენთვის" (ლევ. 25:10)).
ხოლო ერთი ბუკვალური კალენდრული წლის "შიგნით" "დროთა სისავსის" (შვიდი შვიდეულის) იმავე აზრზე უთითებდა შვიდეულის ძველაღთქმისეული დღესასწაული, რომელიც "მკის" დაწყების მომენტიდან შვიდი კვირის გასვლის შემდეგ აღინიშნებოდა, ანუ ორმოცდამეათე დღეს ძველაღთქმისეული პასექიდან (მეორე სჯლ. 16:9-11), - და რომელიც, როგორც რაოდენობრივი აღრიცხვის პრინციპით, ასევე თავისი აზრობრივი შინაარსით პირდაპირ შეესაბამებოდა საიუბილეო წელიწადს, რომელიც აგვირგვინებდა "შვიდ შვიდეულს" კალენდრული წლების რიგში.
(ცხადია,
რომ ბუკვალური აზრით ზემოთხსენებული დროება და ვადები შეუდარებელია, - მაგრამ სიმბოლური
თვალსაზრისით ისინი საღმრთო ჩანაფიქრის რეალიზაციის ერთსა და იმავე პერიოდებზე უთითებენ,
რომლებიც აითვლება მთელ კაცობრიობასთან მიმართებაში, და ამ აზრით განამტკიცებენ ერთურთს
როგორც ურთიერთმოწმობანი).
ამასთან ასტრონომიული და სასოფლო-სამეურნეო წლიური ციკლი (და ორივესთან დაკავშირებული ძველაღთქმისეული საღმრთისმსახურებო ციკლი, რომელიც მოსემ "ბუკვალური" ისრაელისთვის დააწესა) კაცობრიობის მთელი ისტორიის მონახაზია სამყაროს შექმნიდან ვიდრე მაცხოვრის მეორედ მოსვლამდე და ბოლო დღის სამსჯავრომდე. ამგვარი სიმბოლური წაკითხვის თანახმად კაცობრიობის ისტორია დაიწყო "წინასწარმეტყველური შემოდგომით" (ანუ დედამიწის ნაყოფთა სიუხვის პერიოდში, რომელიც შეესაბამება სამოთხისეული სიუხვის დაკარგვას ადამის შეცოდებით); შემდეგ, მოდის "წინასწარმეტყველური ზამთარი" (ანუ პატრიარქების და პირველი აღთქმის პერიოდი და ა. შ.). ეს ისტორია მიდის "კაცობრიობის გაზაფხულამდე" (ანუ ქრისტემდე და პასექამდე). ხოლო ქრისტეს აღდგომის შემდეგ, გაივლის რა "კაცობრიობის ზაფხულს" (ანუ ახალი აღთქმის პერიოდს, შეად.: "ტყვეთათვის განთავისუფლების მაუწყებლად, ბრმათა თვალის ამხელად, ტანჯულთა განსატევებლად და უფლის კეთილსასურველი წლის მქადაგებლად" (ლუკა 4:19), კაცთა მთელი მოდგმა განუხრელად უახლოვდება "სრული წელიწადის" დამთავრებას (ანუ დრო-ჟამის დასრულებას, "ახალი" ნაყოფის მოკრეფვას და "წუთისოფლის" დასასრულს).
ზუსტად იგივე მნიშვნელობები იხატებოდა ხელთქმნილი კარვის დღიურ საღვთისმსახურებო ციკლში: კალენდრული დღის დასაწყისიდან (ანუ მწუხრის პირველი ვარსკვლავის გამოჩენიდან) მთელი კაცობრიობის სამოთხიდან განდევნით შემოვიდა "ბნელეთის ჟამი", რომლის სიმბოლოსაც წარმოადგენს ფიზიკური ღამე. შემდეგ სულიერი ღამე დასრულდა: ღმრთის განკაცებითა და ქრისტეს აღდგომით მთელ დედამიწაზე ამოვიდა "მზე სიმართლისა" (მალაქ. 4:1-3), და სამაყაროში მადლისმიერმა ახალაღთქმისეულმა ცისკარმა შემოანათა.
(სიმბოლიზმის სწორედ ამგვარი "დღე-ღამური" შესაბამისობით უწოდებდა და უწოდებს უფალი საკუთარ თავს "ცისკრის ვარსკვლავს", მაგ.: 2 პეტრე 1:19; "მე ვარ დავითის ფესვი და მოდგმა, ცისკრის კაშკაშა ვარსკვლავი" (გამოცხ. 22:16). ანუ მსგავსად იმისა, როგორც ფიზიკურ სამყაროში ცისკრის ვარკსვლავი იუწყება ბუკვალურად ნათელი დღის დაწყებას, - ასევე ცისკრის ვარსკვლავ-ქრისტეს ამოსვლამ სამყაროს და კაცობრიობას აუწყა ახალი აღთქმის დროების დაწყება, "ნათელი მოვიდა ქვეყნად" (იოანე 3:19; 12:46; იგივე აზრია გატარებულია ესაია 60:1-2-ში, და ა. შ.
თანაც უნდა შევნიშნოთ, რომ მსგავს "დროით" მოწმობებს თან ახლავს ყველაზე მნიშვნელოვანი ახალაღთქმისეული მოვლენები. ასე, მაგალითად, უფლის აღდგომის შემდეგ მენელსაცხებლე დედები მაცხოვრის საფლავთან მოვიდნენ სწორედ "მზის ამოსვლისას", და სწორედ "კვირის პირველი დღის განთიადისას" (მარკ. 16:2; მათე 28:1), რაც მეტაფორული აზრით არ იუწყება სხვა არაფერს, თუ არა "მშვიდობის ცისკარსა" და "ახალი დროების შვიდეულის დაწყებას").
ამგვარად, არა მარტო დრო და ვადები, რომლებიც მონიშნულია ძველი აღთქმის სჯულში, განწესებებსა და წინასწარმეტყველებებსი, არამედ დრო-ჟამის ცვალებადობის "ასტრონომიული" კანონებიც, რომელიც ხილული სამყაროსთვის არის დამახასიათებელი, მიანიშნებენ საღმრთო ჩანაფიქრის განხორციელების დროსა და ეტაპებს, რომელიც სამყაროს, ადამიანისა და მთელი კაცობრიობის ხსნისკენ არის მიმართული (იოანე 3:17; 12:47), - ამასთან უთითებენ იესუ ნაზარეთელზე, როგორც უფალსა და მაცხოვარზე, რომელიც ამ ჩანაფიქრს მთელი სამყაროს მასშტაბით ასრულებს და ახორციელებს.
ამასთან ხილული "ასტრონომიული" მდგომარეობების ცვალებადობებში, რომლებიც მიწიერი დრო-ჟამის ათვლის შესაძლებლობას გვაძლევენ, სიმბოლურად ასახულია ის ახალაღთქმისეული ცვლილებებიც, რომლებიც ხდებოდა და ხდება, როგორც სულიერ, ასევე ფიზიკურ სამყაროში და კაცობრიობაშიც - თვით ადამიანის სულში. სწორედ ფიზიკურ და სულიერ სამყაროში მომხდარ ამ ცვლილებათა პროექციაში სამყაროს ჰყოფენ კაცობრიობის ისტორიად "მდე" და "შემდეგ", სადაც ყოველ დროებას თავისი "ცნობადი სახე" გააჩნია (შეად. - ლუკა 12:56).
აშკარაა, რომ მსგავსი გლობალური განზოგადოებანი შესაძლებელია მხოლოდ მათთვის, ვინც მაცოხვარს აღიქვამს არა მარტო როგორც "აბრაამამდე არსებულს" (შეად. - იოანე 8:58), არამედ არსებულს უფრო ადრე, საუკუნითგან, ცისა და მიწის გაჩენამდე, შეად.: "ასე თქვა უფალმა: რომ არ დამედო ჩემი აღთქმა დღის მიმართ და ღამის მიმართ, და წესი ცისა და მიწისთვის, მაშინ იაკობისა და დავითის - ჩემი მორჩილის მოდგმასაც მოვიძულებდი და არ ავიყვანდი მისი თესლიდან ხელმწიფეებს აბრაამის, ისაკის და იაკობის თესლისთვის..." (იერ. 33:25).
"ეტყოდეს მას: და შენ ვინ ხარ? ჰრქუა მათ იესუ: პირველად, რამეთუ მე გეტყჳ თქუენ" (იოანე 8:25).
შესაბამისად, იმ მოწმობათა ამოცნობა, რომლებიც არა მარტო ბუკვალურად და სიმბოლურად მიანიშნებენ ქრისტეზე, არამედ ძირითადი "ფიზიკური" კანონების მიხედვითაც, - რომლებზეც დგას მთელი სამყარო, - შეუძლიათ მხოლოდ იმ ქრისტიანებს, ვინც აღიარებს და ვისაც შეგნებული აქვს საღმრთო ჩანაფიქრის აბსოლუტური ქრისტოცენტრულობა, შეად.:
"რამეთუ უხილავი იგი მისი დაბადებითგან სოფლისაჲთ ქმნულთა მათ შინა საცნაურად იხილვების, და სამარადისოჲ იგი ძალი მისი და ღმრთეებაჲ, რაჲთა იყვნენ იგინი ვერ სიტყჳს მიმგებელ" (რომ. 1:20).
(რადგან მაცხოვრის პიროვნებისა და მისიის გარეშე მსგავსი მოწმობები
არც იხილვება და არც აღიქმება შესამეცნებლად, - ამგვარი მეტაფორების "წაკითხვა"
მანამ, სანამ აღსრულდებოდა ყველა ძირითადი ახალაღთქმისეული მოვლენა, პრინციპში შეუძლებელი
იყო).
რაც შეეხება დროით წინასწარმეტყველურ სიმბოლოებს, რომლებიც მონიშნულია ძველაღთქმისეულ სჯულსა და განწესებებში, - სახარებისეული მოვლენების აღსრულებამდე ეს ხატებანი იმყოფებოდნენ თავიანთი ბუკვალური მნიშვნელობების "საფარველქვეშ", ხოლო მათი განხორციელების მეთოდები და ფორმები დამატებით "მომავლის ფარდის" ქვეშ იყო დამალული. ამიტომაც კავშირი ახალაღთქმისეულ და მის ძველაღთქმისეულ წინასახეთა შორის, ასევე ამ მოვლენათა აღსრულების ვადები გადაუჭრელი იყო "ღვთისმოსაობის საიდუმლოს" აღსრულებამდე (1 ტიმ. 3:16), შეად.:
"და არა როგორც მოსე, რიდე რომ ჩამოიფარა სახეზე, რათა ისრაელის ძეთ არ ეხილათ დასასრული წარმავალისა. მაგრამ დაჩლუნგდა მათი გონება, რადგანაც იგივე რიდე, ძველი აღთქმის კითხვისას, დღემდე ჩამოუხსნელი რჩება, ვინაიდან მხოლოდ ქრისტეში იხსნება იგი" (2 კორინთ. 3:13-14).
მეტიც, ქრისტეს მოსვლამდე და ახალი აღთქმის დამტკიცებამდე ძველაღთქმისეული დროებისა და ვადების ჭეშმარიტი (ანუ ახალაღთქმისეული) არსი არა მარტო კაცთა, არამედ ანგელოზთათვისაც კი მიუწვდომელი იყო:
"სწორედ ამ ხსნას იკვლევდნენ და იძიებდნენ წინასწარმეტყველნი, რომელნიც გიწინასწარმეტყველებდნენ თქვენთვის განკუთვნილ მადლს. და არკვევდნენ, რა დროს და რა ვითარებას მიანიშნებდა მათში დამკვიდრებული სული ქრისტესი, როცა წინასწარ უმოწმებდა მათ ქრისტეს ვნებას და ვნების შემდგომ დიდებას. მათთვის გამოცხადებულ იქნა, რომ თვითონ მათ კი არა, თქვენ გმსახურებდათ ის, რაც ამჟამად გეუწყათ მახარებელთაგან, ცით მოვლენილი სული წმიდის მიერ, და რისი წვდომაც სურთ ანგელოზებს" (1 პეტრე 1:10-12).
თანაც ზუსტად იგივე აზრია გადმოცემული გამოცხადებაშიც:
"ვერც ცაში, ვერც მიწაზე და ვერც მიწის ქვეშ ვერავინ შესძლო გაეშალა ეს წიგნი და შიგ ჩაეხედა. და მე დიდხანს ვტიროდი, რადგანაც არავინ აღმოჩნდა ამ წიგნის გადაშლის ან მასში ჩახედვის ღირსი" (გამოცხ. 5:3-4).
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ბიბლიურ წინასახეთა ჭეშმარიტი (ანუ ახალაღთქმისეული) მნიშვნელობები, ასევე მათთან დაკავშირებული "კალენდრული" დროები და ვადები, რომლებიც იყო ძველაღთქმისეულ წინასწარმეტყველთა "კვლევისა" და "ძიების" საგანი, მხოლოდ სახარების დროებაში გაიხსნა, - და ცხადია მხოლოდ ქრისტეს ეკლესიისთვის.
(ანუ
"ავტომატურად" ასეთი მნიშვნელობები ადამიანს არ ეხსნება: მსგავსი გააზრება
ყალიბდება თანდათანობით, როგორც ქრისტოცენტრული მსოფლმხედველობის ნაყოფი, რომლეიც დაუზიანებელი
სამოციქულო სწავლების ნათელში მწიფდება).
გარდა ამისა, აუცილებელია აღინიშნოს, რომ საღმრთო აღმშენებლობის ეტაპებზე განსაკუთრებულ "სიმბოლურ მითითებებს" წარმოადგენენ ყოველწლიური დღესასწაულების წინასწარმეტყველური მნიშვნელობები, რომლებიც მოსემ ისრაელის ხალხს დაუწესა. მსგავსი სიმბოლიზმი პირდაპირ არ არის დაკავშირებული "დროებისა" და "ვადების" ცნებასთან (დრო, როგორც უკვე ადრე აღინიშნა, შეიძლება აითვლებოდეს მხოლოდ მოვლენათა შორის, რომლებშიც შეიცვალა რომელიღაც ხილული მდგომარეობანი), - მაგრამ არც იმდენად არის დაშორებული მას, რომ არ გააჩნდეს მეტაფორული "დროითი" აზრი, რომელიც სამყაროსა და ადამიანის ახალაღთქმისეულ ცვლილებებზე მიუთითებს.
ასე, მაგალითად, კარვების დღესასწაული (ძველაღთქმისეული პასექიდან მეშვიდე თვის მეთხუთმეტე დღეს (ლევ. 23:34)) არა მარტო შეახსენებდა ისრაელს მის წარსულს (ანუ ფარაონისგან თავდახსნას უდაბნოში), არამედ გამოიდიოდა წინასწარმეტყველურ ხატებად იმ აღთქმული მომავლისა, რომელიც ელოდება ისრაელის ერთგულ ნატამალს ჟამთა აღსასრულს.
(ხოლო ახალაღთქმისეულ
დროში ქრისტეს ეკლესიის მიერ ამ დღესასწაულის მაცხოვნებელი აზრი გაიხსნა მთელი მორწმუნე
კაცობრიობისთვის).
თავისი წინასწარმეტყველური აზრი გააჩნია საყვირთა ძველაღთქმისეულ დღესასწაულს (თიშრეის პირველი დღე, მეშვიდე თვე იუდეველთა პასექიდან), - და დღე ხალხისა და ტაძრის განწმენდისა (მეშვიდე თვის მეცხრე და მეათე დღეები, როდესაც ისრაელის მღვდელმთავარი წელიწადში ერთხელ შედიოდა ხელთქმნილი ტაძრის წმიდა წმიდათაში. ლევ. 16; 23:26-32). თანაც შეიძლება შევნიშნოთ, რომ ის ძველაღთქმისეული დღესასწაულები, რომელთა მნიშვნელობა შეესაბამება სამყაროს აღსასრულს (ანუ საყვირთა დღესა და განწმენდის დღეს, ლევ. 23:23–32, რიცხვ. 29:1-7) და განახლებულ ქმნილებაში სამოთხის მოპოვებას (ანუ კარვების დღესასწაულს, ლევ. 23:33-42, რიცხვ. 29:12), დათარიღებულია ახალი საღვთისმსახურებო წლის პირველი დღეებით (რადგან ძველაღთქმისეული პასექიდან ათვლილი მეშვიდე თვე, რომლის დასაწყისზე მოდიოდა ყველა ეს დღესასწაული, არის სამყაროს შექმნიდან ათვლილი ახალი წლის პირველი თვე).
სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ყველა დღესასწაული, რომელის უნდა აღენიშნა ისრაელს პასექიდან მეშვიდე თვეს, სიმბოლურ-წინასწარმეტყველური აზრით იუწყებოდა "წუთისოფლის" დასასრულს, - და მიანიშნებდა "მომავალ საუკუნეზე", ანუ ახალი ქმნილების ისტორიის დასაწყისზე.
მეტიც, საყვირთა დღესასწაული განყოფილია განწმენდის დღისგან საკმაოდ ნიშანდობლივი ათი კალენდრული დღით. ხოლო რაკიღა საიუბილეო წელს (ორმოცდამეათე, რომელიც აგვირგვინებს სრულ შვიდ შვიდეულს), სწორედ მეშვიდე თვის მეათე, ანუ უშუალოდ განწმენდის დღეს (ლევ. 25:8-10), განსაკუთრებული საყვირები იუწყებოდნენ "დედამიწის გათავისუფლების დროებას", - განსაკუთრებული საიუბილეო წლის ორი უმნიშვნელოვანესი ყოველწლიური დღესასწაულის აზრი (საყვირთა დღე და განწმენდის დღე) ერთ "სამობით" ერთდებოდა ახალაღთქმისეულ აზრში.