საუბრები ბიბლიაზე - ბიბლიის აპოლოგეტიკა. თ. VI - აპოკალიფსისი

იგივეს ვხედავთ ახალ აღთქმაშიც: 1) სჯული, - სახარებები; 2) ისტორია, - მოციქულთა საქმეები; 3) პოეზია და ფილოსოფია (თეოლოგია), - მოციქულთა ეპისტოლეები; 4) გამოცხადება, - აპოკალიფსისი.

ეს ყველაფერი ბიბლიის ზედაპირული დათვალიერებითაც ჩანს, ხოლო უფრო დეტალური ანალიზისას კიდევ უფრო მკაფიო სურათი გვეხსნება. სამწუხაროდ, აქ არ გვაქვს საკმარისი ადგილი იმისთვის, რომ დეტალური ანალიზით მიმოვიხილოთ მთელი ბიბლია, ამ მისიას ყოველ მკითხველს თავად მივანდობთ, ჩვენ კი მხოლოდ რამოდენიმე დამხმარე პუნქტზე მივუთითებთ, რომლებიც მას ბიბლიის ჰარმონიის წვდომასა და მის უფრო ღრმად შესწავლაში დაეხმარება.

ყურადღება მივაქციოთ იმ ფაქტს, რომ ბიბლია იწყება ღმერთის ხსენებით: "თავდაპირველაღ ღმერთმა შექმნა ცა და მიწა" (დაბ. 1:1); ხოლო მთავრდება ადამიანის ხსენებით: ".. მადლი ყველა თქვენგანთან" (გამოცხ. 22:21).

ბიბლია ეს არის ღმრთის მიმართვა ადამიანისადმი, მისი დანიშნულებაა - ადამიანის წარმართოს ღმრთისკენ. ბიბლიის ცენტრალურ ტექსტს წარმოადგენს ფსალმუნი 117:8, სადაც ადამიანს ღმრთისადმი სასოებისკენ მოუწოდებენ.

ბიბლიის დასაწყისში გვხვდება ადამიანის პირველი სიტყვები ღმრთისადმი: "შენი ხმა მომესმა ბაღში და შემეშინდა, შიშველი რომ ვარ, და დავიმალე" (დაბ. 3:10), - ეს არის ცოდვით დაცემის შედეგი. ბიბლიის დასასრულს გვხვდება ღმრთის ბოლო სიტყვა ღმრთისადმი: "ჰე, მოვიდოდე, უფალო იესუ" (გამოცხ. 22:20), - ეს არის ღმრთის მადლის მიერ ადამიანის ცხონების შედეგი.

თავიდან ბოლომდე ბიბლიაში გატარებულია ღმრთის სამპიროვნობის და ადამიანის სამნაწილედობის იდეა. ღმერთი მამა, ღმერთი ძე და ღმერთი სულიწმიდა; სული, მშვინვა და სხეული (1 თესალონიკ. 5:23). შესაძლოა ადამიანის ამ სამნაწილედობიდან გამომდინარე იყო თავიდანვე მიმართული ბოროტების სამმაგი საცდური: მის ირგვლივ - სამყარო, მის შიგნით - ხორცი, მის წინააღმდეგ - ეშმაკი. გარდა ამისა, ხორცი (ცოდვით დაცემის შემდეგ) თავის თავში შეიცავს სამმაგ ბოროტებას, კერძოდ, ესენია: "გულისთქმა ხორცის, გულისთქმა თვალის და სიამაყე არსებობისა" (1 ინ. 2:16). ხორცის სწორედ ამ "სამეულობაზე" იყო აგებული ედემში სატანის პირველი საცდური (დაბ. 3:6), რომელმაც ესოდენ დასანანი შედეგები გამოიწვია; ამ პრინციპითვე წარმოებდა სატანის მიერ უდაბნოში ქრისტეს გამოცდა (ლკ. 4:3, 5, 9, 10), რომელიც ქრისტეს გამარჯვებით და კაცობრიობის ცხონებით დასრულდა.

საინტერესოა აღინიშნოს, რომ პირველ შემთხვევაში ადამიანი დამარცხდა, რადგან მან ღმრთის სიტყვებში ეჭვი შეიტანა: "მართლა გითხრათ ღმერთმა?" (დაბ. 3:1); მეორე შემთხვევაში კი - ღმრთის სიტყვისადმი გარდაუვალი მორჩილების შედეგად გაიმარჯვა: "ხოლო იესუმ მიუგო და უთხრა: დაწერილია: არა მხოლოდ პურით იცოცხლებს კაცი, არამედ ყოველი სიტყვით, რომელიც გამოდის ღმერთის პირიდან" (მთ. 4:4).

ბიბლიის იმ ადგილების განხილვა, რომლებიც წმ. სამებაზე უთითებენ, უპირველეს ყოვლისა ჩვენს ყურადღებას მიაპყრობს სიტყვა "ღმერთის" მრავლობითი ფორმის გამოყენებას ბიბლიის პირველ სამ თავში. პირველად დაბ. 1:26-შ, სადაც ნათქვამია: "გავაჩინოთ კაცი ჩვენს ხატად, ჩვენს მსგავსებად"; მეორედ დაბ. 3:22, სადაც ვკითხულობთ: "აჰა, გახდა ადამი როგორც ერთი ჩვენთაგანი"; და მესამედ დაბ. 11:7, სადაც ასევე თვით ღმერთი ბრძანებს: "გარდავიდეთ და შევურიოთ მათ ენანი".

განა შესანიშნავი არ არის წმ. სამებაზე ასეთი გამოცხადება, რომელიც პირველად მოცემული გვაქვს ადამიანის შექმნასთან დაკავშირებით, მეორედ - ადამიანის შეცოდებასთან დაკავშირებით, და მესამე - კაცობრიობის სამსჯავროსთან დაკავშირებით?! ამასთან, ძალიან კარგი იქნება გავიხსენოთ ნიშანდობლივი სიტყვები, რომლებითაც უნდა დაეწყოთ ისრაელიტებს ყოველი დღე: "ერთია უფალი, უფალი, ჩვენი ღმერთი" (მეორე რჯლ. 6:4). ებრაულ დედანში "ჩვენი ღმერთი" გამოიხატება სიტყვით "ელოხემუ", სიტყვიდან "ელოხიმ", რომელიც არის სიტყვა "ელოიხ"-ის მრავლობითი ფორმა (იგივე უნდა ითქვას სიტყვებზე "სერაფიმ" და "ქერუბიმ"). "ელოხიმ" ნიშნავს "ღმერთები", სწორედ ამით აცდუნებდა სატანა ჩვენს პირველმშობლებს: "შეიქნებით ღმერთებივით კეთილისა და ბოროტის შემცნობელნი" (დაბ. 3:5). ამგვარად, მეორე რჯულთას ტექსტი ასე უნდა იკითხებოდეს: "ერთია უფალი, ჩვენი ღმერთები". ასეთი გამოცხადება კიდევ უფრო ამძაფრებს ცნებას წმ. სამების შესახებ, და ძლიერ არგუმენტად გამოდგება ებრაული და უნიტარიანული ინტერპრეტაციების წინააღმდეგ, რომლებიც ღმრთის სამპიროვნობას უარყოფენ.

წმ. სამება, რომელიც ბიბლიის პირველივე გვერდებზეა მინიშნებული, შემდგომში თითქოსდა პროგრესულ განვითარებას პოვებს  მის ცალკეულ პირებთან მიმართებაში.

ასე, მაგალითად, ძველ აღთქმაში გვეძლევა სრული გამოცხადება მამა ღმრთისა, რომელიც აუქმებს ჩვენს მერყევობას და განსაკუთრებულ ძალად წარმოგვიდგება წუთისოფლის წინააღმდეგ (1 ინ. 2:15).

სახარებაში გვეძლევა ძე ღმერთის სრული გამოცხადება, რომლის მიერაც უქმდება დანაშაული ცოდვისთვის, და ქრისტე წარმოგვიდგება როგორც განსაკუთრებული ძალა ეშმაკის წინააღმდეგ (მთ. 4:1-11).

მოციქულთა საქმეებში გვეძლევა ღმერთ სულიწმიდის სრული გამოცხადება, რომლის გავლენითაც უქმდება ჩვენი გულქვაობა, და რომელშიც ვიღებ განსაკუთრებულ ძალას ხორცის წინააღმდეგ (გალატ. 5:17).

მოციქულთა საქმეებში გვეძლევა გამოცხადება მთელ წმიდა სამებაზე უფრო გასაგები და მკაფიო სიტყვებით, ვიდრე წერილის სხვა ადგილებში: "მადლი ჩვენი უფლის იესო ქრისტესი, სიყვარული ღვთისა და ზიარება სული წმიდისა ყველა თქვენგანთან" (2 კორინთ. 13:13).

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ძველი ისრაელის სამი უმთავრესი დღესასწაული, რომლის დროსაც ყოველი ებრაელი ვალდებული იყო წარმდგარიყო ღმრთის წინაშე, ასევე წმ. სამებაზე უთითებს.

კარვობის დღესასწაულს (ლევ. 23:34) პირდაპირი კავშირი აქვს მამა ღმერთთან, რომელიც პიროვნულად იმყოფებოდა ისრაელთან კარავში, უდაბნოში ისრაელის ხეტიალის მთელი პერიოდის განმავლობაში. გამ. 23:8-ში ღმრთის სახელით ნათქვამია: "გამიკეთონ საწმიდარი, რომ დავივანო მათ შორის". მაგრამ ეს იყო წმინდანებთან ღმერთის მომავალი ურთიერთობის ოდენ აჩრდილი, რის შესახებაც გამოცხადებაში ვკითხულობთ: "აჰა, კარავი ღვთისა კაცთა შორის, რომელიც დაემკვიდრება მათში, და თვით ღმერთი იქნება მათთან" (გამოცხ. 21:3). ეს დღესასწაული იზეიმება მეშვიდე თვის 15-ე დღეს, თისრის თვეში, ანუ ჩვენებურად სექტემბერს.

პასექის დღესასწაული (გამ. 12:17 და ლევ. 23:5) იზეიმება პირველ თვეში - ნისანში, ან აბიბში, ჩვენებურად მარტ-აპრილში; მისი მთავარი მნიშვნელობა იყო გამომსყიდველ მსხვერპლშეწირვაში, რაც თავისთავად უთითებს ძე ღმერთზე. იმიტომ ხომ არ აცვეს ჯვარს ქრისტეს სწორედ ამ დღესასწაულობის წინ?

ორმოცდაათეულის დღესასწაული. ებრაელები მას "შვიდეულის დღესასწაულსაც" უწოდებენ (გამ. 34:22), რადგან ის უწევს პასექიდან შვიდი შვიდეულის შემდეგ (50-ე დღეს). დღესასწაული ღმერთ სულიწმიდაზე მიუთითებს, რადგან სწორედ ამ დღეს გადმოვიდა უფალი ცეცხლის სახით სინას მთაზე (გამ. 19:11) და ამავე (ანუ ქრისტეს აღდგომიდან ორმოცდამეათე) დღეს სულიწმიდა ცეცხლოვანი ენების სახით გადმოვიდა ეკლესიაზე (საქმე 2:1).

წმიდა სამებაზეა მითითება ასევე "კარიბჭეებში", "კარებში" და "კრეტსაბმელში", ასევე მღვდელმთავრის მიერ ხალხის სამმაგ კურთხევაში: "უფალმა გაკურთხოს და დაგიფაროს. უფალმა მოგანათოს თვისი სახე და შეგიწყალოს, უფალმა მოგაპყრას თავისი სახე და მშვიდობა მოგცეს" (რიცხვ. 6:24-26).

ყურადღება უნდა მივაპყროთ ბიბლიის სიტყვებს ოქროზე. ბიბლიის დასაწყისში (დაბ. 2:11-12) ოქროს შესახებ ნათქვამია, როგორც იმაზე, რაც ადამიანს მიეცა სხვა ძვირფას ქვებთან ერთად. ბიბლიის ბოლოში ვპოულობთ, რომ ადამიანის დაცემის შედეგად, ოქრო დგას ადამიანთა სულებზე უწინარეს (გამოცხ. 12:13) (ალბათ უნდა იყოს გამოცხ. 3:17-20 – "აპოკ". რედ.). დასასრულ, გამოცხადებაში ახალი მიწის შესახებ ვკითხულობთ: "ქალაქის მოედანი კი - ბაჯაღლო ოქრო, ჭვირვალე მინის მსგავსი" (გამოცხ. 21:11). ალბათ, უბრალოდ როდი გაეფინა იქ ოქრო წმინდანთა ფეხქვეშ. თუმცა, ამ მიზნისთვის ოქრო განსაკუთრებულად უნდა განწმენდილიყო, დამსგავსებოდა გამჭვირვალე მინას, რათა გამხდარიყო სამოთხის შესაფერისი მასალა.

ბიბლია, როგორც ღმრთის სიტყვა, ყველა დროს მოიცავს: "გუშინ, დღეს და უკუნითი უკუნისამდე" (ებრ. 13:8). მისი ისტორია, რომელსაც შორეულ წარსულში გადავყავართ, ეს უ ფლის გუშინდელია. ის გვეძლევა იმისთვის, რათა მისით ცხოვრება ვისწავლოთ: მივბაძოთ კეთილს (ეფეს. 6:12) და არ გავიმეოროთ ცოდვა (რომ. 2:3; 1 კორინთ. 10:6, 11). მისი სულიერი და ზნეობრივი სწავლება, რომელიც ყოველი ფურცლიდან შემოგვანათებს - ღმრთის დღევანდელია (ოსია 14:10). ის მოცემულია იმისთვის, რათა ადამიანებმა შეძლონ ღმრთისა და მარადიული საგნების შემეცნება. მისი წინასწარმეტყველებანი ჩვენს მზერას უცნობ მომავალს მიაპყრობენ (ეს. 46:10; 2 პეტ. 1:19), როდესაც მთელი ბოროტება დაითრგუნება და ყოველგვარი უსამართლობა გასწორდება, ყოველი საიდუმლო გამჟღავნდება, და როდესაც ყოველგვარი კეთილი და ცუდი საქმე თავის საზღაურს მიიღებს (მთ. 13:40-43) - ეს ღმრთის მომავალია და დაუსრულებელი საუკუნე! ის შობს წმიდა მისწრაფებებს და უმაღლეს იდეალებს იაზრებს.

ბიბლია გვიხსნის ღმერთთან ურთიერთობის მეთოდებსა და პირობებს. როდესაც მის სწავლებას ვწვდებით, ვხედავთ, რომ ადამიდან წარღვნამდე კაცობრიობა ამ ურთიერთობაში სინდისით რეგულირდებოდა; შემდეგში ურთიერთობა წარმოებდა რჩეულ კაცთა და რჩეული ერის - ისრაელის მიერ და მიმდინარეობდა რჯულის რეგულაციებით; და ბოლოს, ახალ აღთქმაში ჩვენ ვპოულობთ ღმერთთან ადამიანის უკვე განვითარებულ ურთიერთობას არა რჩეული ერის მიერ, არამედ ეკლესიის მიერ - ანუ ყველა ადამიანის თანაზიარობით, რომელთაც მიიღეს მადლი ქრისტე იესუს მიერ.

ედემში ღმერთმა უცოდველ ადამიანს მხოლოდ ერთი მცნება მისცა და ისიც დაარღვია ადამიანმა; ამიტომაც შემცოდე ადამიანს უკვე ათი მცნება მიეცა, რაც ასევე არ იქნა შესრულებულ; ბოლოს და ბოლოს, მთელი სჯული ერთ სრულყოფილ კაცს დაეკისრა და ის სრულყოფილად იქნა აღსრულებული მის ყველა მოთხოვნაში. იესუ ქრისტემ სჯული აღასრულა ყველას მაგიერ, რათა მისი სიმართლე ყველაზე გავრცელებულიყო, ვისაც კი შეუძლია ის მიიღოს თავის მაცხოვრად და შუამდგომლად მამა ღმერთის წინაშე (რომ. 3:26).

საინტერესოა, რომ ბიბლია იყოფა ორ თითქმის თანაბარ ნახევრად, რომელთა შორის არის ფსალმუნები; ამასთან, როგორც პირველ, ასევე მეორე ნაწილში ღმერთი მიმართავს ადამიანს, როდესაც თვით ფსალმუნებში ადამიანი შეჰღაღადებს ღმერთს.