აპოკალიფსისი > განმარტება
I-VIII საუკუნეების მამათა და სხვა ავტორთა ბიბლიური კომენტარები
ახ. ქართ.:
1. შემდგომ ამისა, მომესმა ცაში მგრგვინავი ხმა, როგორც ხმა ურიცხვი ხალხისა, რომელიც ამბობდა: ალილუია! ხსნა, დიდება და ძალი ჩვენი ღვთისაა!
2. რადგანაც ჭეშმარიტი და სამართლიანია მისი განკითხვა, ვინაიდან განიკითხა დიდი მეძავი, თავისი სიძვით რომ გახრწნა ქვეყანა, და იძია მისი ხელიდან თავისი მონების სისხლი.
3. განმეორებით ითქვა: ალილუია! და მისი კვამლი ადის უკუნითი უკუნისამდე.
4. ოთხი ცხოველი და ოცდაოთხი უხუცესი დაემხნენ და თაყვანი სცეს ტახტზე მჯდომარე ღმერთს, და თქვეს: ამინ! ალილუია!
5. და გამოვიდა ხმა ტახტით, რომელმაც თქვა: აქებდეთ ჩვენს ღმერთს ყოველი მონა მისი და მოშიში მისი, მცირე თუ დიდი.
6. და მომესმა ხმა, როგორც დიდძალი ხალხის, მრავალი წყლისა და საზარი ქუხილის ხმა, რომელმაც თქვა: ალილუია! რადგანაც გამეფდა უფალი ღმერთი ჩვენი, ყოვლისმპყრობელი.
ძვ. ქართ.:
1. შემდგომად ამისა მესმა, ვითარცა ჴმაჲ დიდი ერისა მრავლისაჲ ცათა შინა, რომელნი იტყოდეს: ალელუჲაჲ, მაცხოვარებაჲ და ძალი და დიდებაჲ ღმრთისა ჩუენისაჲ!
2. რამეთუ ჭეშმარიტებით და სიმართლით არიან საშჯელნი მისნი, რამეთუ საჯა მეძავი იგი დიდი, რომელმან განხრწნა ქუეყანაჲ სიძვითა თჳსითა, და გამოიძია სისხლი მონათა თჳსთაჲ ჴელისაგან მისისა.
3. და მეორედ თქუეს: ალელუჲაჲ. და კუამლი მისი აღვალს უკუნითი უკუნისამდე.
4. და დავარდეს ოც და ოთხნი იგი მღდელნი და ოთხნი ცხოველნი და თაყუანის-სცეს ღმერთსა, მჯდომარესა საყდართა ზედა, და თქუეს: ამინ! ალელუჲა!
5. და ჴმაჲ გამოვიდა საყდრით, რომელი იტყოდა: აქებდით ღმერთსა ჩუენსა ყოველნი მონანი მისნი და მოშიშნი მისნი - მცირენი და დიდნი.
6. და მესმა ვითარცა ჴმაჲ ერისა მრავლისაჲ, და ვითარცა ჴმაჲ წყალთა მრავალთაჲ, და ვითარცა ჴმაჲ ქუხილთა ძლიერთაჲ, რომელნი იტყოდეს: ალელუჲა! რამეთუ სუფევს უფალი ღმერთი ჩუენი, ყოვლისა მპყრობელი.
***
მიმოხილვა: ბოროტების განადგურების კვამლი თან ერთვის ეკლესიის მიერ ღმრთის დიდებას (ტიკონიუსი, აპრინგიუსი, კესარიოს არლელი). სამმაგი ალილუიათი ადიდებენ წმინდანები სამებას და მის სამსჯავროს ბაბილონზე (ეკუმენიოსი, ანდრია კესარიელი). მცირენი - წმიდა საქმეებში წარმატებულნი არიან, ხოლო დიდნი - არიან წმინდანები (ეკუმენიოსი); დიდნი სიბრძნეს სრულყოფილთ უქადაგებენ, ხოლო მცირენი - ქრისტეს რძით არიან დაპურებულნი (პრიმაზიუსი).
ღმრთის დიდება ანგელოზთა მსახურების მსგავსია (ნიკიტა რემესიანელი, ეკუმენიოსი). ღმერთმა ყოველივე არსებული არაფრისგან შექმნა და მართლებად ქმნა ღირსნი (პრიმაზიუსი). ეკლესიის კავშირი ქრისტესთან - ეს არის კრავის ქორწილი (ანდრია კესარიელი).
***
1. შემდგომ ამისა, მომესმა ცაში მგრგვინავი ხმა, როგორც ხმა ურიცხვი ხალხისა, რომელიც ამბობდა: ალილუია! ხსნა, დიდება და ძალი ჩვენი ღვთისაა!
2. რადგანაც ჭეშმარიტი და სამართლიანია მისი განკითხვა, ვინაიდან განიკითხა დიდი მეძავი, თავისი სიძვით რომ გახრწნა ქვეყანა, და იძია მისი ხელიდან თავისი მონების სისხლი.
3. განმეორებით ითქვა: ალილუია! და მისი კვამლი ადის უკუნითი უკუნისამდე.
განადგურების კვამლი
ამ მეძავის შესახებ შემდეგ ნათქვამია: და მისი კვამლი ადის უკუნითი უკუნისამდე. რა თქმა უნდა, ვიდრე ეკლესიის მხრიდან მხიარული დიდება გრძელდება, ბოროტეულთა განადგურების კვამლიც რჩება. რადგან, როგორც კვამლი არ იქნება უცეცხლოდ, ისევე, სანამ ცეცხლია, კვამლიც იქნება. ვფიქრობ, რომ უფალმა ასეთი ღვთისმოსავი და ბოროტი ადამიანების მაგალითი მოგვცა მდიდრებისა და ღარიბების სახით (შეად. ლუკა 16:19-30. - რედ.).
ტიკონიუსი, ფრაგმენტები
ვამჩნევთ, რომ წმინდანებს უხარიათ მეძავ-ქალაქის განადგურება და თვალს მივაპყრობთ იმას, რომ ისინი საზეიმო ქებით ადიდებდნენ უფალს. კიდევ რა არის აღწერილი აქ, თუ არა ცოდვილთათვის სამაგიეროს მიზღვა და მართალთათვის ჯილდოს მიგება? ასე ამბობს დანიელი: მრავალი მიწაში მიძინებული გამოიღვიძებს, ზოგი საუკუნო სიცოცხლისთვის, ზოგი საუკუნო გმობისთვის და შერცხვენისთვის (დან. 12:2), რათა მათ ყოველთვის შეძლონ ამის დანახვა. ამიტომ ნათქვამია: და მისი კავამლი, ადის უკუნითი უკუნისამდე.
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
მომესმა ... მგრგვივნავი ხმა - ეს ხმა არის ეკლესიის ხმა, როდესაც იგი დატოვა ყველა ბოროტმა ადამიანმა, ვინც საუკუნო ცეცხლში უნდა დამწვარიყო. და მისი კვამლი, - ამბობს იოანე, - ადის უკუნითი უკუნისამდე (1). მოუსმინეთ, ძმებო, და ძრწოდეთ, და დანამდვილებით იცოდეთ, რომ ბაბილონი და მეძავი, რომელთა კვამლი ადის უკუნითი უკუნისამდე, მხოლოდ ხარბ, გარყვნილ და ამპარტავან ხალხს აღნიშნავს. ამიტომ, თუ გსურთ თავიდან აიცილოთ ეს ბოროტება, ნუ ჩაიდენთ ასეთ მძიმე ცოდვებს. განა ხილული კვამლი ადის უკუნითი უკუნისამდე დამწვარი ქალაქისგან და არა იმ ადამიანებისგან, ვინც ქედმაღალია? ადის, და არა - ავა, რადგან ამ საუკუნეშიც ბაბილონი კვლავ დაღუპვისკენ მიექანება. აკი ბაბილონი ნაწილობრივ იწვება, ისევე როგორც იერუსალიმი - მხოლოდ იმ წმინდანებში, ვინც ამ ქვეყნიერებას განერიდა - ადის ზეცად, რასაც უფალი ცხადად გვიჩვენებს ღარიბებისა და მდიდრების მეშვეობით (იხ. იგავი მდიდარსა და ლაზარეზე: ლუკა 16:19-31. - რედ.).
_____________________
1. შეად. გამოცხ. 19:3. კესარიოსის ტექსტშია fumus eorum, მათი კვამლი, მაშინ როდესაც ვულგატაში და სინოდალურ თარგმანშია - fumus eius, მისი კვამლი. გარდა ამისა, ზმნა ascendit-ს ერთნაირი ფორმა გააჩნია აწმყოსა და წარსულში, მაგრამ კესარიოსი მას იყენებს აწმყოში: ადის და არა ადიოდა - რედ.
_____________________
წმ. კესარიოს არლელი, გამოცხადების გადმოცემა.
ქება ღმერთს
ნათქვამია: მომესმა ცაში მგრგვინავი ხმა, როგორც ხმა ურიცხვი ხალხისა, - რადგან წმინდა ანგელოზები უთვალავია. როგორც ერთ-ერთი მამა ამბობს (2) - ოთხმოცდაცხრამეტი ცხვარი, რომლებიც დაცულნი არიან (ფარაში) და გზას არ ასცდენიან, აღნიშნავს ანგელოზებს, ხოლო ერთი დაკარგული შვილი - მთელ კაცობრიობას (შეად. მათე 18:12-13, ლუკა 15:4-7).
_____________________
2. ეკუმენიოსს მხედველობაში ჰყავს წმ. ეპიფანე კვიპროსელი, სიტყვა ქრისტეს განკაცების შესახებ (PG 43:481). - რედ.)
_____________________
ისინი ამბობენ: ალილუია! ეს ებრაული სიტყვაა და ნიშნავს - ადიდეთ, უგალობეთ ღმერთს. ამიტომ ისინი აღავლენენ დიდებას სულიერი ბაბილონის სამართლიანად განსასჯელად. და მეორედაც აღავლენენ ამ ქებას, და უფრო ქვემოთ კიდევ აქებენ (იხ. გამოცხ. 19:3-4. - რედ.), რათა ალილუიას სამგზის აღვლენით განადიდონ წმინდა სამება, რომელსაც ქება მრავალგზის აღუვლინეს, რადგან სამება არის ღმერთი.
მისი კვამლი, - ნათქვამია, - ადის უკუნითი უკუნისამდე - ალილუიას ქებით შეწყდა თხრობის მიმდინარეობა სიტყვის შუაგულში, რადგან, უდავოდ, ეს წინადადება ასე გრძელდება. და პოვნილ იქნა შენში წინასწარმეტყველთა, წმინდათა და ამ ქვეყნად ყველა მოკლულის სისხლი. და მისი კვამლი ადის უკუნითი უკუნისამდე. ის ამბობს - კვამლი - რადგან ქალაქი, რომელზეც საუბრობს, მთლიანად დაიწვა: კვამლი, როგორც წესი, ცეცხლზე მიუთითებს.
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
ალილუია საღვთო გალობაა. იგი საღვთო დიდებას აღნიშნავს, ამინ კი ამას - ჭეშმარიტად, იყოს ამას ანგელოზები წმინდანებთან ერთად სამგზის უგალობენ სამპიროვან ღმერთს - მამას, ძესა და სულიწმიდას, რომელმაც თავისი მონების სისხლის გამო, რომელიც ბაბილონის მიერ დაიღვარა, იძია შური და ბაბილონში მცხოვრებთა დასჯით ცოდვა ამოკვეთა. და მისი კვამლი ადის უკუნითი უკუნისამდე. - ეს მიუთითებს იმაზე, რომ ეს საჯსელი გაგრძელდება მარადიულ ცხოვრებაშიც.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
4. ოთხი ცხოველი და ოცდაოთხი უხუცესი დაემხნენ და თაყვანი სცეს ტახტზე მჯდომარე ღმერთს, და თქვეს: ამინ! ალილუია!
5. და გამოვიდა ხმა ტახტით, რომელმაც თქვა: აქებდეთ ჩვენს ღმერთს ყოველი მონა მისი და მოშიში მისი, მცირე თუ დიდი.
ერთიანი ქება
ის ფაქტი, რომ უხუცესები და ცხოველები ამბობენ - ამინ - ეს ნიშნავს მათ თანხმობას წმინდა ანგელოზების მიერ აღვლენილი ქებისა, რადგან ებრაულიდან ბერძნულ ენაზე ამინ ითარგმნება, როგორც დაე, იყოს ასე.
და გამოვიდა ხმა ტახტით, რომელმაც თქვა: აქებდეთ ჩვენს ღმერთს ყოველი მონა მისი და მოშიში მისი, მცირე თუ დიდი.
მცირეს იოანე უწოდებს მათ, ვინც უფრო წარმატებულია წმინდა საქმით, ხოლო დიდს - უპირატესად წმინდანებს.
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
ის ფაქტი, რომ ხმამ ბრძანა, აღევლინათ დიდება და ახსენა, რომ ეს შესრულდა, იმის ნიშანია, რომ ღმერთმა მიიღო თავის რჩეულთა ლოცვა, როგორც მისთვის სათნო. მართლაც, მას ესათნოვა ეს ქება და მიუთითა - ეს საუკუნოდ იქნებოდა. ეკლესიაში დიდნი არიან ისინი, ვის შესახებ მოციქულმა თქვა: სიბრძნეს კი ჩვენ ვქადაგებთ სულიერად მოწიფულთა შორის (1 კორინთ. 2:6); და რომელთა შესახებაც ამბობს უფალი: ვინც აღასრულებს და ასწავლის, უდიდესად იწოდება ცათა სასუფეველში (მათე 5:19). მცირენი კი არიან ისინი, ვის შესახებ ნათქვამია: როგორც ჩვილებს ქრისტეში. რძით გზრდიდით და არა საჭმლით (1 კორინთ. 3:1-2).
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
ღვთის ტახტი ქერუბიმები არიან, რომლებიც ბრძანებენ ღვთის დიდებას დიდი და მცირე კეთილი საქმეებით, თითოეულის ძალის შესაბამისად. ვფიქრობ, მოკვდინებული ყრმები, ასაკით მცირენი, სრულყოფილებას ვერ მიწევნულნი, აღდგებიან, როგორც დიდები და განადიდებენ ჩვენს შემოქმედ ღმერთს.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
ეკლესია განადიდებს ღმერთს არა მხოლოდ პირით, არამედ თაყვანისცემის მთელი სიტკბოებით. როდესაც ამბობს: ამინ! ალილუია! ამ სიტყვების თარგმნა თუმცა შესაძლებელია (რადგან, როგორც ვთქვი, მათ აქვთ კავშირი რწმენასთან, ჭეშმარიტებასა და უფლის დიდებასთან), მაგრამ, მათი მშობლიური ენის სიწმინდისადმი პატივისცემის ნიშნად, ისინი კვლავ გამოიყენება ძალმოსილებით (თარგმნის გარეშე). ამრიგად, ეკლესია განაგრძობს გალობას ალილუია ყოველ კვირას და სულთმოფენობის დღეს (3) აღდგომის სასოებისთვის, რაც უფალში მომავალი დიდებაა. ნათქვამია: მცირე თუ დიდი, - ბუნებრივია, მცირე ბუნებრივ შესაძლებლობებთან დაკავშირებით არაფერს ნიშნავს, თუ გული და ბაგე აღსავსეა უფლის დიდებით.
_____________________
3. Quinquagesima - ლათინურ ტრადიციაში ორმოცდამეათე დღე პასექამდე, რომელიც იწყებს დიდი მარხვის პერიოდს - რედ.
_____________________
ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების განმარტება.
6. და მომესმა ხმა, როგორც დიდძალი ხალხის, მრავალი წყლისა და საზარი ქუხილის ხმა, რომელმაც თქვა: ალილუია! რადგანაც გამეფდა უფალი ღმერთი ჩვენი, ყოვლისმპყრობელი.
ღმრთის დიდება
(ტყვეობაში ყოფნისას) პავლე მიმართავს ეკლესიის წინასწარმეტყველებს: როდესაც იკრიბებით, - ამბობს ის, - თვითეულ თქვენგანს თანა აქვს ფსალმუნი, აქვს მოძღვრება, აქვს ენა, აქვს გამოცხადება, აქვს განმარტება, - ყოველივე ეს ასაშენებლად იყოს (1 კორ. 14:26). და კვლავ სხვა ადგილას: თუ სულით ვგალობ, გონებითაც ვიგალობებ (1 კორ. 14:15). ანალოგიურად, იაკობი თავის ეპისტოლეში ამტკიცებს: უჭირს რომელიმე თქვენგანს? ილოცოს. ულხინს? ფსალმუნი იგალობოს (იაკ. 5:13). და იოანე აპოკალიფსისში იმეორებს, როდესაც სული გამოეცხადა მას, რომ მან იხილა და მოესმა ხმა ზეციდან, როგორც დიდძალი ხალხის, მრავალი წყლისა და საზარი ქუხილის ხმა, რომელმაც თქვა: ალილუია! ამიტომ, არავის უნდა ეპარებოდეს ეჭვი, რომ ეს მსახურება, თუ იგი აღესრულება მართალი რწმენითა და თაყვანისცემით, მსგავსია ანგელოზთა მსახურებისა, რომლებიც ძილისა და ზედმეტი საქმეების გარეშე განუწყვეტლივ განადიდებენ ღმერთს ზეცაში და აქებენ მაცხოვარს.
წმ. ნიკიტა რემესიანელი, ფსალმუნთა გამოყენების შესახებ (JTS 24 (1923):238-239. მსგავსი კომენტარი აქვს მოცემული კასიოდორს. ფსალმუნთა განმარტება (ACW 53:162-63) - რედ.).
ერთარსი სამება
სერაფიმები, ღვთაებრივი წინასწარმეტყველის ესაიას თანახმად, სამგზის გალობენ წმიდა არს, და ამ სამწმიდაარს გალობას აქცევენ ერთ უფლებაში, რითაც მიანიშნებენ, რომ გალობა მიემართება სამი (იპოსტასური) თვისებისადმი, უფრო სწორედ, სამი პირისადმი, თანაც ღმერთი ხომ ერთია თავისი არსებით. ასევე ამ წიგნში, სამგზისი ალილუიას წარმოთქმით პატივი მიეგო რა წმიდა იპოსტასთაგან თითოეულს, ღვთაებრივი ანგელოზები ახლა ალილუიას გალობენ ყოვლადწმიდა სამების პატივსაცემად, და განგვიმარტავენ, რომ ყოვლადსაგალობელ წმიდა სამებას ერთი აქვს ყოფიერება ერთ არსსა და ღმრთეებაში.
ნათქვამია: რადგანაც გამეფდა უფალი ღმერთი ჩვენი, ყოვლისმპყრობელი. უფალი ჩვენი იესუ ქრისტე ჯერ კიდევ მაცხოვნებელ განკაცებამდე გამეფდა მამასთან და ყოვლადწმიდა სულთან ერთად, როგორც მხოლოდშობილი ძე, მამის სიტყვა და ყოველივეს შემოქმედი. ხოლო განკაცების შემდეგ, მსგავსადვე, როგორც უფალს და მეუფეს ყოველივესი, არაფერში განუცდია დანაკლისი განკაცების გამო, რაც კი ეხება ძალაუფლებას და მეფობას ყოველივეზე. მაგრამ, რადგან ყოვლისმცოდნე მოციქულის თანახმად, ჯერაც ვერ ვხედავთ, რომ ყოველივე იმყოფება მისი მმართველობის ქვეშ, არამედ მომავალში დაემორჩილება მას ყოველივე (მათ შორის) დღეს მცხოვრებნიც, ვინც დღემდე არ იდრეკს ქედს მის წინაშე და ეწინააღმდეგება, რადგან დამორჩილდება მას თვით სიკვდილიც - და განქარდება უკანასკნელი მტერი - სიკვდილი (1 კორინთ. 15:26), - სამართლიანად შეჰღაღადებენ მას ღვთაებრივი ანგელოზები: გამეფდა უფალი ღმერთი ჩვენი, ყოვლისმპყრობელი, და ქება-დიდებას აღუვლენენ მომავალ საუკუნეს, ვინაიდან მაშინ, ყოველივეს დამორჩილებასთან ერთად ქრისტე მოიპოვებს სრულ მეუფებას ყველაფერზე. ვიღაცეებისთვის ეს მორჩილება განხორციელდბა ტანჯვაში, სხვებისთვის კი - ღმრთის პირისპირ ხილვაში, მაგრამ არა ისე, როგორც ახლა: ბუნდოვნად ... როგორც სარკეში (1 კორინთ. 13:12).
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
ხმა (4) ნიშნავს იმ აღმსარებლობას, რომლის შესახებაც ამბობს ესაია: ხმამაღლა იყვირე, თავს ნუ დაიზოგავ; ბუკივით აღიმაღლე ხმა (ესაია 58:1). ამ აღმსარებლობაში ასევე ჩანს ძრწოლა ღვთაებრივი სამსჯავროს წინაშე. ძრწოლას, ვფიქრობ, ასევე შთაგვაგონებს ქუხილის ხსენება. ... მრავალ წყლებში, როგორც წესია, ნაჩვენებია ის ადამიანები, რომლებიც ღმერთს ქება-დიდებას აღუვლენენ: ალილუია. ამრიგად, როდესაც ეკლესია ქადაგებს, და ძრწის, და ქებას აღუვლენს უფალს, ის სიხარულით თრთის, როგორც ვკითხულობთ: ჰმონეთ უფალსა შიშით და უგალობდით მას ძრწოლით (ფსალმ. 2:11).
_____________________
4. პრიმაზიუსთან vocem tubarum (საყვირთა ხმა) და არა vocem turbae (magnae) (ხმა მრავალრიცხოვანი ხალხისა, როგორც ეს სინოდალურ ტექსტშია - რედ.
_____________________
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
კავშირი ქრისტესთან
დიდძალი ხალხის, მრავალი წყლისა და საზარი ქუხილის ხმა, აჩვენებს მთელ ანგელოზურ და ზეციერ უთვალავ ძალთა გალობის შეხმატკბილებას, რომელთაც ზოგიერთები გულისხმობდნენ იმ წყლებში, რომელნიც ცათა მაღლა არიან (ფსალმ. 148:4). მათთან ერთად აქებს შემოქმედს მართალთა მთელი კრებული და სისრულე. უფალი იესუ ქრისტე თავისი კაცთმოყვარებით გამეფდა მათზე, რომელთაც ისედაც ფლობდა, როგორც შემოქმედი; და იმეფებს ან გონისმიერი შემეცნებით, ან ძალაუფლებით, რომელიც შეჰფერის მეფესა და მსაჯულს. კრავის ქორწილს უწოდებს ეკლესიის კავშირს ქრისტესთან, რომლის გამამშვენებელნი იყვნენ ღვთაებრივნი მოციქულნი, რომელთაც მას მიანიჭეს სულიერი წინდი, რომელსაც ექნება წმიდა და ჭეშმარიტი ერთობა პირისპირ.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
უფლის მარადიული დიდება
მგალობელთა ხმა, რომელიც ჰგავდა საზარელ ქუხილს, მათი გულების ღვთისმოსაობაზე მიანიშნებს. ქების მრავალგზისი განმეორებით ხმა შეჰხარის უკეთურთა დაცემას და უფლისა და მისი წმინდანების მარადიულ დიდებას.
ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების განმარტება.
კრავის საქორწილო სერობა
19:7-10
ახ. ქართ.:
7. გვიხაროდეს და ვილხენდეთ, და დიდება მივაგოთ მას, ვინაიდან მოვიდა კრავის ქორწილი და მისმა სასძლომ განიმზადა თავი.
8. და მიეცა მას შესამოსად წმიდა და ნათელი ბისონი, რადგანაც წმიდათა სიმართლეა იგი.
9. და მითხრა მე: დაწერე: ნეტარნი არიან კრავის საქორწინო სერობაზე წვეულნი. და მითხრა: ესენი არიან ჭეშმარიტი სიტყვები ღვთისა.
10. ფეხქვეშ ჩავუვარდი, რომ თაყვანი მეცა მისთვის, მაგრამ მან მითხრა: ნუ იზამ ამას; თანამონა ვარ შენი და შენი ძმებისა, რომლებსაც აქვთ მოწმობა იესოსი. მე კი არა, ღმერთს ეცი თაყვანი, რადგანაც იესოს მოწმობა არის წინასწარმეტყველების სული.
ძვ. ქართ.:
7. ვიხარებდეთ და ვიშუებდეთ და მივსცეთ მას დიდებაჲ, რამეთუ მოვიდა ქორწილი კრავისაჲ, და ცოლმან მისმან განმზადა თავი თჳსი, 8. და მიეცა მას, რაჲთა შეიმოსოს ძოწეული წმიდაჲ და ბრწყინვალე. რამეთუ ძოწეული სიმართლენი წმიდათანი არიან.
9. და მრქუა მე: დაწერე, ვითარმედ: ნეტარ არიან წოდებულნი სერობასა მას კრავისასა, და მრქუა მე: ესე სიტყუანი ჭეშმარიტნი ღმრთისანი არიან.
10. და დავვარდი წინაშე ფერჴთა მისთა თაყუანის-ცემად მისა, და მრქუა მე: იხილე ნუ, შენ თანა მონაჲ ვარ მე და ძმათა შენთა, რომელთა აქუს წამებაჲ იესუჲსი; ღმერთსა თაყუანის-ეც, რამეთუ წამებაჲ იესუჲსი არს სული იგი წინაწარმეტყუელებისაჲ.
***
მიმოხილვა: კრავის ქორწილი ეს არის ეკლესიის შეერთება უფალთან (აპრინგიუსი, ეკუმენიოსი, ბედა პატივდებული). ბისონი - სათნოებათა ბრწყინვალება, ქრისტეს სერობა - რწმენით ცხონებულთა სიხარული და ზეიმი (ანდრია კესარიელი, ბედა პატივდებული). ადამიანური ბუნების მიღებით ძე ღმრთისა გვასწავლის ჭეშმარიტების შემეცნებას (ავგუსტინე იპონიელი, აპრინგიუსი, ეკუმენიოსი). ყოველი წინასწარმეტყველების აზრი იესუს მოწმობებშია მოცემული, რომელსაც ემსახურებიან წინასწარმეტყველები და სჯული (პრიმაზიუსი). ანგელოზები არ ისაკუთრებენ ძალაუფლებას, არამედ უთითებენ მის წყაროს - ღმერთს (ანდრია კესარიელი).
***
7. გვიხაროდეს და ვილხენდეთ, და დიდება მივაგოთ მას, ვინაიდან მოვიდა კრავის ქორწილი და მისმა სასძლომ განიმზადა თავი.
8. და მიეცა მას შესამოსად წმიდა და ნათელი ბისონი, რადგანაც წმიდათა სიმართლეა იგი.
კრავის ქორწილი
დიდებისმეტყველების შემდეგ, რაც მოსმენილ იქნა გამამხნევებელი სიტყვები, ძლიერებით იქნა წარმოთქმული ღმრთის ქება და თითქოსდა ქუხილი გაისმაო, ითქვა, რომ მოვიდა კრავის ქორწილი. ეს მაშინ მოხდება, როდესაც სამყაროს აღსასრულის შემდეგ ქრისტე სუფევას გადასცემს ღმერთსა და მამას, მას შემდეგ, რაც გააუქმებს ყოველგვარ მთავრობას, ხელმწიფებას და ძალს, რათა ღმერთი ყველაფერი იყოს ყოველივეში (1 კორინთ. 15:24, 28), როდესაც მისი სასძლო, ანუ კათოლიკე ეკლესია, შეუერთდება მას რწმენის სიწმინდით, რის შესახებაც მოციქული ამბობს: ვინაიდან დაგწინდეთ ერთ კაცზე, რათა უბიწო ქალწულად წარგადგინოთ ქრისტეს წინაშე (2 კორინთ. 11:2). ასე რომ, ბისონი, რომლითაც ის არის შემოსილი, არის არა ლამაზი სამოსი, არამედ წმინდანთა სიმართლე.
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
ამ საუკუნეში უფლისა და ეკლესიის ქორწილი ჯერ კიდევ მხოლოდ არშიყობას ჰგავს და არ არის სრულყოფილი ქორწილი. ამას საღვთო მოციქულიც აღნიშნავს კორინთელთა მიმართ მეორე ეპისტოლეში, რომელშიც ამბობს: ვინაიდან დაგწინდეთ ერთ კაცზე, რათა უბიწო ქალწულად წარგადგინოთ ქრისტეს წინაშე (2 კორინთ. 11:2). ასე რომ, ჯერ კიდევ არშიყობაა, რადგან სიტყვა დაგწინდეთ გულისხმობს არშიყობას.
ამასთან, როდესაც ეკლესია ხდება ერთ სულ ქრისტესთან, ისევე როგორც კაცი ხდება ერთ ხორც ქალთან, მაშინ ეს სრულყოფილი ქროწინებაა. მოციქულმა გნოივრულად გვითხრა ხორციელი ქროწინების შესახებ და სიტყვები წერილობით გადმოგვცა: და იქნებიან ორივენი ერთ ხორც (ეფეს. 5:31). ამიტომ წმინდა ანგელოზები ამბობენ - მოვიდა კრავის ქორწილი - რაც იმის ნიშანია, რომ შემდეგ აღსრულდება ქორწილი, რაც ახლა მხოლოდ არშიყობაა.
სახარებაც ამას ნათლად გვასწავლის. ერთ ადგილს მოცემულია იგავი იმის შესახებ, თუ როგორ მოაწყო მეფე-მამამ თავისი ძის ქორწილი. ბევრი მიიწვიეს ერთობლივ ნადიმზე, ზოგიერთები შეუერთდნენ ლხინს, ზოგიერთმა უარი თქვა სადილზე და გააძევა ის, ვინც არ შეიმოსა საქორწილო სამოსი (იხ. მთ. 22:2-13. - რედ.). სხვა ადგილას საუბარია ათი ქალწულის შესახებ: ხუთი მათგანი, რომელთაც ბრძნად მოიხსენიებენ, სიძესთან ერთად შევიდა კურთხეულ საქორწილო დარბაზებში, სხვებისთვის კი ის დაკეტილი აღმოჩნდა, რადგან მათ საკმარისად არ აავსეს თავიანთი ლამპრები ზეთით (იხ. მთ. 25:1-13. - რედ.).
ამ იგავებიდან არცერთი არ უნდა მივიღოთ დღევანდელ დროსთან მიმართებით, არამედ მომავალი უნდა ვიგულისხმოთ. ასე რომ, მოვიდა კრავის ქორწილი და მისმა სასძლომ, ანუ ეკლესიამ, როგორც ჩანს, განიმზადა თავი იმ ენით გამოუთქმელი სიკეთის მისაღებად, რომელიც ქრისტესთან ერთობაში მოდის.
ნათქვამია: და მიეცა მას შესამოსად წმიდა და ნათელი ბისონი, რადგანაც წმიდათა სიმართლეა იგი. ბისონად ის იწოდება ნათებისა და სიმსუბუქის გამო; ნათება - უბიწო ცხოვრებისა და უსასრულო ერთობლივი ურთიერთობისთვის, სიმსუბუქე კი - სწავლა-მოძღვრებისა და ღმერთზე მუდმივი ფიქრის გამო.
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
კრავის საქორწილო ლხინი გაიმართება, როდესაც უფლის ეკლესია შეუერთდება ცათა სასუფეველის სავანეებს. მუდმივად სიმართლის საქმეებში ყოფნით მან თავი სულიერი ლხინისა და საუკუნო სამეფოს ღირსად წარმოაჩინა. ეს შეიძლება გავიაზროთ სახარებისეული იგავის ფონზე, სადაც ნათქვამია, თუ როგორ ადგნენ ქალწულები სასიძოსთან შესახვედრად და გამართეს თავიანთი ლამპრები (მთ. 25:1-13), ანუ ერთმანეთთან განიხილეს თავიანთი საქმეები, რომელთა გამოც ისინი მარადიულ ნეტარებას მიიღებდნენ. მათ მიეცად შესამოსად უსპეტაკესი, ნათელი ბისონი - ანუ თავიანთი საქმეების შესამოსად, არა ისე, როგორც ბოროტეულებს, რომლებიც, ესაიას თქმით ობობას აბლაბუდას ქსოვენ და თავიანთ ნაკეთებს ვერ ჩაიცვამენ (ეს. 59:5-6), რადგან მათი საქმეები უსარგებლოა.
ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების გადმოცემა.
კრავის ქორწილი აღნიშნავს ეკლესიის კავშირს ქრისტესთან, რომლის მომწყობნიც იყვნენ საღვთო მოციქულები, მიეცა რა ეკლესიას სულიერი წინდობა, რადგან ჭეშმარიტ წინდობას იგი არასდროს მიიღებს.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
9. და მითხრა მე: დაწერე: ნეტარნი არიან კრავის საქორწინო სერობაზე წვეულნი. და მითხრა: ესენი არიან ჭეშმარიტი სიტყვები ღვთისა.
რწმენის ჯილდო
ვინ არიან ისინი კრავის საქორწილო სერობაზე წვეულნი, თუ არა ისინი, ვის შესახებაც ნათქვამია: აღარა ვსვამ ამიერიდან ვაზის ამ ნაყოფისაგან, ვიდრე იმ დღემდე, როცა თქვენთნ ერთად შევსვამ ახალს მამაჩემის სასუფეველში (მათ. 26:29)? და კვლავ: მრავალნი მოვლენ აღმოსავლეთით და დასავლეთით, და აბრაამთან, ისაკსა და იაკობთან ერტად დასხდებიან ცათა სასუფეველში (მთ. 8:11). ეს ნიშნავს ახალი სასმისის შესმას, მკვდრეთით აღდგენილთა ახალი სხეულების მომზადებას, ახალი სიხარულის მიღებას და ჭეშმარიტი სრწმუნოების ნამდვილი სიმართლის დაჯილდოებას. ნატარ არიან ისინი, ვინც მზად არიან ამ საქორწილო ტრაპეზისა და ამ ლხინისთვის.
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
ამის შესახებ უფალმა თქვა შემდეგი: აბრაამთან, ისაკსა და იაკობთან ერთად დასხდებიან ცათა სასუფეველში (მთ. 8:11) და კვლავ: მივა და ემსახურება მათ (ლკ. 12:37). აშკარაა, რომ ის მიუთითებს, მათზე, რომელნიც მისი განზრახვით არიან ხმობილნი (რომ. 8:28) და რომლებიც ქმნიან რჩეულთ მთელ რიცხვს. ვინაიდან მრავალნი არიან წვეულნი და მცირედნი - რჩეულნი (მთ. 22:14).
ქრისტეს სერობა - ეს არის ერთგულთა დღესასწაული და სიხარული, რომელსაც იმემკვიდრებენ ნეტარნი მარადიულ სასახლეში უბიწო სულების წმინდა სიძესთან ერთად, რადგან სარწმუნოა აღმთქმელი (ებრ. 10:23). მომავალ საუკუნეთა სიკეთე, ყოველგვარ გონებაზე აღმატებული, მრავალია, ამიტომაც მას სხვადასხვა სახელი ეწოდება: ზოგჯერ - ცათა სასუფეველი (მთ. 4:17), მისი დიდებისა და ღირსების გამო, ზოგჯერ - სამოთხე (დაბ. 2:8-9), ნეტარების ტრაპეზის მოუკლებლობის გამო, ზოგჯერ - აბრაამის წიაღი (ლკ. 16:22), რათა დამაშვრალებმა მასში დაისვენონ, ასევე - მექორწილეთა დარბაზი (მთ. 9:15) - დაუსრულებელი სიხარულისა და ღვთის წმინდა, ენით გამოუთქმელი შეერთების გამო თავის მონებთან, რომლებიც იმდენად აღმატებულია ხორციელ შეერთებასა და კავშირზე, იმდენად განსხვავებულია მისგან, როგორც ნათელი ბნელისგან და სურნელოვანი ნელსაცხებელი მყრალისგან.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
აქ ნათქვამია, რომ ისინი მიწვეულნი არიან არა საუზმეზე, არამედ ვახშამზე, რადგან უეჭველად დღის ბოლოს ვახშამი (სერობა) ნამდვილი ლხინია. ხოლო ისინი, ვინც ამ წარმავალი ცხოვრების ბოლოს მიდიან უმაღლესი ჭვრეტის განსვენებამდე, ეჭვგარეშეა, კრავის სერობაზე არიან წვეულნი.
ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების განმარტება.
10. ფეხქვეშ ჩავუვარდი, რომ თაყვანი მეცა მისთვის, მაგრამ მან მითხრა: ნუ იზამ ამას; თანამონა ვარ შენი და შენი ძმებისა, რომლებსაც აქვთ მოწმობა იესოსი. მე კი არა, ღმერთს ეცი თაყვანი, რადგანაც იესოს მოწმობა არის წინასწარმეტყველების სული.
ღმრთის თაყვანისცემა
აქედან გამომდინარეობს, რომ ვისაც უზენაესი ანგელოზი მიაგებს პატივს, მას ქვემოთ მდგომი ადამიანიც უნდა მიაგებდეს პატივს, რადგან ადამიანის ბუნება დამცირდა ღვთისადმი უპატივცემულობის გამო, ვინაიდან ბრძენი ანგელოზი და კაცი, მართალი ანგელოზი და კაცი განსხვავებული საწყისიდან როდი წარმოსდგებიან, არამედ ერთი უცვალებელი სიბრძნიდან და ჭეშმარიტებიდან. რადგან ჩვენი ხსნის განგებულება ისეა მოწყობილი, რომ თავად უცვალებელმა, მამის თანაარსმა საღვთო ძალამ და სიბრძნემ კეთილინება, მიეღო ადამიანის ბუნება, რათა ესწავლებინა ჩვენთვის, რომ ადამიანი თაყვანს უნდა სცემდეს იმას, რასაც თაყვანი უნდა სცეს ყველა მოაზროვნე და გონიერმა არსებამ. უნდა გვწამდეს, რომ, როგორც უმაღლეს ანგელოზებს, ისე ღვთის რჩეულ მსახურებს სურთ, რომ მათთან ერთად პატივი მივაგოთ ერთ ღმერთს, რომლის ჭვრეტის გამოც ისინი ნეტარნი არიან. რადგან ჩვენც ნეტარნი ვართ არა ანგელოზების ჭვრეტის გამო, არამედ ამ ჭეშმარიტების ჭვრეტისა, რომლის წყალობითაც გვიყვარს თავად ანგელოზები და ვხარობთ მათთან ერთად.
ჩვენ უმცირესადაც კი არ გვშურს მათი ჩვენზე მეტად რომ არიან მომზადებულნი ჭეშმარიტებისთვის და ტკბებიან მისით ყოველგვარი მძიმე წინააღმდეგობათა გარეშე. პირიქით, ჩვენ კიდევ უფრო მეტად გვიყვარს ისინი, რადგან ჩვენი საერთო უფლის მიერ აღთქმული გვაქვს ველოდოთ იგივეს. ამიტომაც ჩვენ მათ პატივს მივაგებთ სიყვარულით, და არა მონურად. ჩვენ არ ვუშენებთ ტაძრებს, რადგან ისინი ჩვენგან არ ელიან ასეთ პატივისცემას, რადგან იციან, რომ ჩვენ თვითონაც - ტაძარნი ვართ უზენაესი ღმრთისა, როდესაც სათნოებებით ვივსებით.
ნეტ. ავგუსტინე იპონიელი, ჭეშმარიტი რელიგიის შესახებ.
როდესაც მოისმინე და მიიღო ღვთის მეფური ბრძანებანი, იოანე დაეცა, რომ თაყვანი ეცა იმ ანგელოზისთვის, ვინც ელაპარაკა. მაგრამ ანგელოზმა, რათა გამოევლინა თავისი მსახურებისთვის შესაბამისი მდგომარეობა და ეჩვენებინა, რომ ღმერთი უპირველესია, შეეწინააღმდეგა მას და უთხრა, რომ ეს არ ექნა, რადგან თანამონა ვარ შენი და შენი ძმებისა, რომლებსაც აქვთ მოწმობა იესუსი. მოწმობა იესუსი - ეს არის ჭეშმარიტი შესაწირავი საყოველთაო აღსარებისა. რადგან იესუს მოწმობა არის წინასწარმეტყველების სული - წინასწარმეტყველების სული არის ჭეშმარიტება, მსჯავრი და სიმართლე, რომელთაც შეიცავს რწმენის სისავსე.
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
წყეულმა და ღვთისმოძულე ბერძნებმა მოისმინეს, რაც არის ჩვენი სწავლება, რომ წმინდა ანგელოზები, ღვთის მადლით, მფარველობენ ერებს, მორწმუნეთა თემებსა და ცალკეულ ადამიანებს. მოისმინეს რა, რასაც ვასწავლით, გვეუბნებიან: მეგობრებო, როდესაც გვასწავლით ამას, რატომ კიცხავთ ჩვენს შეხედულებას, ჩვენს წარმოდგენას ღმერთებზე, რომლებიც ხალხებს მართავენ: აკი ვისაც თქვენ უწოდებთ ანგელოზებს, ჩვენ ღმერთებს ვუწოდებთ? ასე რომ, ჩვენ ვერ ვთანხმდებით მხოლოდ სახელში, მაგრმა არა საკითხის არში".
მათ ასე უნდა ვუპასუხოთ: "ჰოი, თქვენივე იმ ქმნილებათა წყეულო თაყვანისმცემლებო, რომლებიც ახლახან შეარცხეთ ღმერთებად, რომელთა შესახებაც იცით, რომ თავი აიშვეს! თქვენი ჩვენი სწავლების უმეტესი ნაწილი ქურდივით მიითვისეთ და ქადაგებისას შეურიეთ თქვენივე წარმწყმედელი მოსაზრებები. მაგრამ, რადგან გონებით (და არა ღვთით) ხელმძღვანელობდით, თქვენ ვერ შეძელით ყველაფერში შეგენარჩუნებინათ ჩვენი სწავლების კეთილშობილება, არამედ, მხოლოდ მისდევდით რა მის პრინციპებს, წარუმატებლობა განიცადეთ. ამიტომ თქვენ დაჩვენ შორის არ არის არვითარი ერთობა, რადგან რაა საერთო ნათელსა და ბნელს შორის? რამ შეათანხმოს ქრისტე და ბელიარი? (2 კორინთ. 6:14-15), დაწერილის შესაბამისად. აკი თქვენ, თუ თვლით, რომ ღმერთები, უფრო სწორად, უწმინდური დემონები წინამძღოლობენ ხალხებს, თქვენ თავად უკავშირდებით მათ, პატივს მიაგებთ მათ და გინდათ თაყვანი სცეთ მათ, თითქოს ისინი ღმერთები იყვნენ. და, რა თქმა უნდა, ისინი, ვისაც ეთაყვანებით, არანაირად არ ასრულებენ ღვთის სიტყვას, რომელიც ზრუნავს ადამიანებზე, არამედ მართავენ ხალხს საკუთარი შეხედულებისამებრ, როგორც მათ მოესურვებათ. ამავე მიზეზით, თქვენ არესს (ომის ღმერთი ბერძნებში. - რედ.) მიანიჭეთ სკვითებისა და გერმანელების მეთაურობა, რომლებიც არიან ყველაზე სასტიკნი და სისხლისმსმელნი, რომლებიც ისეთნი გახდნენ, თითქოს მათ მართავდეს ხალხის გამანადგურებელი და სისხლისმსმელი არესი, ხოლო ელინების წინამძღოლად, რადგან ისინი გონიერნი არიან, - ათენა (სიბრძნის, სამართლიანობისა და სამართლიანი ომის ბერძნული ქალღმერთი. - რედ.), რომლისგანაც წილად ხვდათ გონიერება, და სხვა (ხალხებს) - სხვა (ღმერთები), და თითოეული ღმერთი ხალხს განაწყობს თავისი ვნების მიდრეკილების შესაბამისად".
როგორც ჩვენ ვამტკიცებთ, აი, რა უნდა ვისწავლოთ ამ მუხლიდან: როდესაც მახარებელმა საღვთო ანგელოზის თაყვანისცემა მოისურვა, ანგელოზმა უთხრა: ნუ იზამ ამას; თანამონა ვარ შენი და შენი ძმებისა, რომლებსაც აქვთ მოწმობა იესუსი. ნახე, ბრძანება გამონათქვამი აღმოჩნდა, რომელიც არა მხოლოდ აღკვეთისკენ არის მიმართული, არმაედ შეიცავს მოწმობასაც: იგი საკუთარ თავს თანამონას უწოდებს მათთან ერთდ, ვინც თავს ქრისტეს მონად აღიარებს და ამოწმებს, რომ ღმერთი განკაცდა.
რა უნდა გავაკეთოთ, ჰოი, წმინდა ანგელოზო, თუ გვიკრძალავ შენს თაყვანისცემას? იგი ამბობს - ღმერთს ეცი თაყვანი, რადგანაც იესუს მოწმობა არის წინასწარმეტყველების სული - თითქოსდა ამბობდეს: "იმიტომ ხომ არ ცდილობ ჩემს თაყვანისცემას, რომ მე შენთვის აღვწერე (5) ის, რაც უნდა მოხდეს? ყველა, ვინც გვაძლევს მოწმობას ქრისტეს მეუფებისა და ღმერთობის შესახებ, საწინასწარმეტყველო მადლით სავსეა, და არა მხოლოდ მე. რატომ ეთაყვანებით მადლს, თანაბრად თანამონებისა, რაც მე მხვდა წილად? ნუთუ ის, რასაც ბერძნები ამტკიცებენ თავიანთი ხალხების მოთავე ღმერთების შესახებ, მსგავსია იმისა, რასაც ქრისტიანები ამბობენ წმინდა ანგელოზებზე?"
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება (6)
____________________
5. (იხ. ლამპეს (Lampe) ლექსიკონი, სადაც მას მოჰყავს მონათესავე სიტყვა προαφηγήσης რომელსაც იყენებს კირილე ალექსანდრიელი წინასწარმეტყველური აღწერის მნიშვნელობით - რედ.).
6. TLG 2866.001, 203.11-205.27. ეს არის წარმართული კულტების კანონიერების მოწმობა ეკუმენიოსის დროებაში - რედ.).
____________________
საღვთო ანგელოზი ამბობს: მე ნუ მცემ თაყვანს, როგორც სამომავლო საქმეთა წინასწარმეტყველს, რადგან ქრისტეს აღმსარებლობა და დამოწმება შთაიგონება წინასწარმეტყველების სულით. ეს შეიძლება გავიგოთ შემდეგნაირადაც: ეს წინასწარმეტყველება იყო, რათა განეცხადებინა ქრისტეზე დამოწმება და დაედასტურებინა წმინდანთა რწმენა, ამიტომ ეუბნება: მე ნუ მცემ თაყვანს, შენს თანამსახურს, არამედ მას, ვისაც აქვს ხელმწიფება ყველას მიმართ. აქედან ვიგებთ ანგელოზთა თამვდაბლობის შესახებაც, რომლებიც არ ისაკუთრებენ საღვთო დიდებას, როგორც ამას დემონები აკეთებენ, არამედ მას მეუფეს მიაწერენ. მაშ, დაე იყოს ისე, რომ ჩვენც, წარვემატებოდეთ სათნოებებში ერთმანეთთან მიმართებაშიც (იხ. რომ. 12:10. - რედ.), და აღვასრულებდეთ უფლის სიტყვას, რომელიც ბრძანებს: ისწავლეთ ჩემგან, ვინაიდან მშვიდი ვარ და გულით მდაბალი, და მოიპოვებთ სულის სიმშვიდეს (მთ. 11:29). რათა მივიღოთ ნეტარება და სიმშვიდე მომავალ საუკუნეში, სადაც არს დაუსრულებელი სიხარული - რადგან მხიარულთა ყოველთა მკჳდრობაჲ არს ქრისტესადმი (იხ. ფსალმ. 86:7. – რედ.), და სადაც არ იქნება სალმობა და მწუხარება და სულთქმა (იხ. ეს. 35:10. - რედ.).
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
წინასწარმეტყველების ძალა
შესაძლოა, ყველა წინასწარმეტყველების არსსა და სულის განწმენდას შეიცავდეს იესუ ქრისტეს მოწმობა, რომელსაც რჯული და წინასწარმეტყველები ემსახურებიან. იმის გათვალისწინებით, როდესაც მან თავი მოსესა და ელიას შორის მთაზე გამოავლინა, მისი სახე და სამოსი გაბრწყინდა და განაცხადა, რომ რჯულისა და წინასწარმეტყველტა მოწმობა ჭეშმარიტად მასზე საუბრობს (იხ. მთ. 17:1-5, მკ. 9:2-4). ამრიგად, მათ თუ რამე იწინასწარმეტყველეს, მას და ეკლესიას ემსახურებოდნენ, როგორც ქრისტემ დაამოწმა, როდესაც მოსეს შესახებ თქვა: რადგანაც მან ჩემთვის დაწერა (ინ. 5:46). როდესაც იგი მკვდრეთით აღდგა, თქვა: უნდა აღსრულდეს ყველაფერი, რაც დაწერილია ჩემზე მოსეს რჯულში, წინასწარმეტყველთა მიერ და ფსალმუნებში (ლკ. 24:44).
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
თეთრი ცხენი და მისი მხედარი
19:11-16
ახ. ქართ.:
11. ვიხილე გახსნილი ცა და, აჰა, თეთრი ცხენი და მისი მხედარი, რომელიც იწოდება სარწმუნოდ და ჭეშმარიტად, რადგანაც სიმართლით განიკითხავს და იბრძვის.
12. თვალები ცეცხლის ალს მიუგავდა, მრავალი გვირგვინი ედგა თავზე და ზედ ეწერა სახელი, რომელიც არავინ იცის მის გარდა.
13. სისხლით ნაღები სამოსით იყო მოსილი, და სახელი მისი - ღვთისა სიტყვა.
14. ციური ლაშქარი მისდევდა, თეთრ ცხენებზე ამხედრებული და სპეტაკი და წმიდა ბისონით მოსილი.
15. მისი პირიდან გამოდიოდა ბასრი მახვილი, რათა მოესრა წარმართნი, რკინის კვერთხით ემწყემსა ისინი და დაეწურა ყოვლისმპყრობელი ღვთის რისხვის მძვინვარე ღვინის საწნახელი.
16. ხოლო სამოსსა და თეძოზე აწერია მისი სახელი: მეუფეთა მეუფე და უფლებათა უფალი.
ძვ. ქართ.:
11. და ვიხილენ ცანი განხუმულნი. და აჰა ცხენი სპეტაკი, და მჯდომარესა მას ზედა ეწოდებოდა სარწმუნოჲ და ჭეშმარიტი, და სიმართლით შჯის და იბრძვის.
12. და თუალნი მისნი იყვნეს ვითარცა ალი ცეცხლისაჲ, და თავსა ზედა მისსა გჳრგჳნნი მრავალნი, რომელთა ზედა წერილ იყო სახელები, და სახელი წერილი, რომელი არავინ უწყის, გარნა მან თავადმან.
13. და ემოსა სამოსელი შეღებული სისხლითა, და წოდებულ არს სახელი მისი: სიტყუაჲ ღმრთისაჲ.
14. და მჴედრობანი ცათანი შეუდგეს მას, მსხდომარენი ცხენთა ზედა სპეტაკთა, შემოსილნი ბისონითა სპეტაკითა და ბრწყინვალითა.
15. და პირისაგან მისისა გამოვიდოდა მახჳლი ორპირი აღლესული, რაჲთა მით მოსრნეს წარმართნი, და იგი ჰმწყსიდეს მათ კუერთხითა რკინისაჲთა. და იგი დასწნეხს საწნეხელსა მას ღჳნისა მის გულის-წყრომისა და რისხვისა ღმრთისა, ყოვლისა მპყრობელისასა.
16. და არს წერილ სამოსელსა მისსა ზედა და თეძოსა მისსა სახელი, ვითარმედ: მეუფე მეუფეთაჲ და უფალი უფლებათაჲ.
***
მიმოხილვა: ზეცა გააღო ღვთაებრივმა ლოგოსმა (ორიგენე). უფალი მოვა ზეციურ ლაშქართან ერთად (ვიქტორინე პეტავიელი, აპრინგიუსი), როგორც მხედართმთავარი მახვილით, ამხედრებული თეთრ ცხენზე (ეკუმენიოსი, ბედა პატივდებული). ის მძლეველთ ჯილდოს ჰპირდება (პრიმაზიუსი). ქრისტეს თავზე - მრავალრიცხოვანი გვირგვინებია, რაც გამარჯვების (ორიგენე) და ყოველივე არსებულზე ძალაუფლების სიმბოლოა (ანდრია კესარიელი). ღმრთის თვალები - მცნებებია ან სული (ბედა პატივდებული). ლოგოსის თანამოზიარენი შეიცნობენ სხვათაგან დაფარულს (ორიგენე). მამამ, ძემ და სულიწმიდამ იციან ყოველივე ერთიანი ცოდნით, რადგან სამების ქმედებანი განუყოფელია (პრიმაზიუსი). ღმრთის ბუნება მიუწვდომელია (ანდრია კესარიელი).
ლოგოსის სამოსი სისხლიანია - ეს არის განკაცების შემდგომი ტანჯვის ნაკვალევი (ორიგენე). ზეცაში ასვლა აღსრულდება მხოლოდ ქრისტეს - ეკლესიის თავის მიერ (პრიმაზიუსი). სიტყვა იუწყება სიბრძნესა და მამის ძალას (ანდრია კესარიელი).
ლოგოსს თეთრ ცხენებზე ამხედრებული ზეციური ლაშქარი მოჰყვება; მათი სპეტაკი სამოსი - მართალი საქმეებია (აპრინგიუსი). ქრისტე - ზეციურ ძალთა მხედართმთავარია (ეკუმენიოსი), რომელიც უმაღლესი გონებისა და სათნოებათა ბრწყინვალების მქონეა (ანდრია კესარიელი).
მახვილი - სჯულის ძალაუფლების სიმბოლოა; რკინის კვერთხი - სწავლება, რომელიც კურნავს ხალხებს; საწნახელი - ქვესკნელია (აპრინგიუსი). მახვილი მოწყლავს ანტიქრისტეს მომხრეებს. სამწყსო კვერთხი - რჩეულთა გადასარჩენადაა, მაგრამ ურწმუნონი რკინის კვერთხის დაიმწყემსებიან; ვისაც ვერ გამოასწორებს ღმრთის სიტყვა, მას შურისგება გამოასწორებს (ეკუმენიოსი). კვერთხი - მოუდრეკელი მართლმსაჯულების სიმართლეა, ღმრთის სიმართლეა, რომელიც მწყემსავს მორჩილთ (პრიმაზიუსი, კესარიოს არლელი). ქრისტეს სამოსი - ადამიანური ბუნების მიღების სიმბოლოა (აპრინგიუსი, ეკუმენიოსი). მეფე მეფეთა - სიტყვა, რომელიც განკაცდა, და ღმერთადვე დარჩა (ანდრია კესარიელი).
***
11. ვიხილე გახსნილი ცა და, აჰა, თეთრი ცხენი და მისი მხედარი, რომელიც იწოდება სარწმუნოდ და ჭეშმარიტად, რადგანაც სიმართლით განიკითხავს და იბრძვის.
ერთგული და ჭეშმარიტი
მე ვფიქრობ, რომ ზეცა დაგმანულია უკეთურთათვის და მათთვის, ვინც ატარებს მიწიერ ხატს (1 კორინთ. 15:49). იგი გახსნილია მართალთათვის და მათთვის, ვინც გამზადებულია ზეციური ხატებისათვის. რადგან მიწიერთათვის დაფარულია ის, რაც ზევით არის, რადგან ისინი ქვევით არიან და ჯერ კიდევ ხორცში არიან. მათ არ შეუძლიათ გააცნობიერონ ზეციური და მისი მშვენიერება, რადგან არ სურთ ამის დანახვა, ვინაიდან, თავწახრილთ, ეზარებათ თავის აწევა.
საღვთო ლოგოსმა ცა გახსნა საჭვრეტლად დავითის კლიტით, როდესაც ეჩვენა მათ თეთრ ცხენზე ამხედრებული, რაც ნიშნავს ამაღლებულ სიტყვებს და ბრწყინავს სიცხადით, სიწმინდით და ცოდნის სინათლით. სწორედ ეს საღვთო ლოგოსი იწოდება სარწმუნოდ, და ჭეშმარიტად. იგი სამართლიანად განსჯის და იბრძვის; მან ღვთისაგან მიიღო ძალა, საზღაური მიაგოს და სამართლიანად განსაჯოს ყველა, ვინც თავისი ღირსების შესაბამისად ცხოვრობს, და მათ გამოუტანოს განაჩენი.
ორიგენე, იოანეს სახარების განმარტება.
გახსნილი ცა იესუ ქრისტეს ზეციდან შემდგომ (მეორედ) მოსვლას აღნიშნავს, იმის მსგავსად, როგორც მიწიერ მეფეებთან ფარდების გახსნა (გადაწევა) უძღვის წინ დამნაშავეთა განსჯასა და მათთვის განაჩენის გამოტანას. თეთრი ცხენი მიანიშნებს ბრწყინვალებაზე იმ წმინდანებისა, რომლებზედაც ამხედრებული ქრისტე სამართლიანად განსჯის ხალხებს.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
თეთრი ცხენი და მისი მხედარი, - უთითებს ჩვენს უფალზე, რომელიც ზეციურ მხედრობასთან ერთად მოემართება გასამეფებლად, რომლის მოსვლის შემდეგ შეიკრიბებიან ყოველნი წარმართნი და დაეცემიან მახვილისგან. ხოლო დანარჩენები, ვინც უფრო ღირსეული აღმოჩნდება, წმინდანებს მოემსახურებიან (იხ. ეს. 60:10; 61:5; ირინეოს ლიონელი, მწვალებლობათა წინააღმდეგ 5.35.1. - რედ.), რომლებიც, თავის მხრივ, მოკლულნი იქნებიან ჟამთა აღსასრულს, წმინდანთა მეუფების დასასრულს, სამსჯავრომდე, როდესაც ეშმაკი კვლავ გათავისუფლდება. ამ ნათქვამს ეთანხმებიან წინასწარმეტყველნი.
ვიქტორინე პეტავიელი, გამოცხადების განმარტება.
თეთრი ცხენი - ეს არის (ქრისტეს მიერ) მიღებული ხორცი, ხოლო მისი მხედარი - დიდების უფალი, უზენაესი მამის სიტყვა, უშობელი მამის მხოლოდშობილი ძე. ამიტომ ის ფაქტი, რომ მას სარწმუნო და ჭეშმარიტი ეწოდება, გამოხატავს მისი სახელის უჩვეულობას, რადგან ღმერთზე ნათქვამია: ჭეშმარიტებაა ღმერთი, არა სიცრუე (რჯლ. 32:4).
სიმართლით განიკითხავს და იბრძვის, რადგან თავად მასზეა დაწერილი: ღმერთი მართალი და მსაჯულია და ღმერთი - რისხვის მფრქვეველი ყოველდღე (ფსალმ. 7:12); იბრძვის და გვათავისუფლებს ცოდვის წინააღდგომობისგან, ითმენს, როდესაც უშვებს ჩვენ მიერ ჩადენილ დანაშაულს. რისხვის მფრქვეველი ეწოდება მას იმის საჩვენებლად, რომ იგი განადგებს მათ, ვინც მას მტრობს.
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
მახარებელს აგრეთვე ეცხადება ანტიქრისტესა და ურჩხულის დამხობა, მათი მომავალი უბედურება და სასჯელი, რომელიც მოელით მათ აღსასრულისა და შურისგების დროს. ასევე ნაჩვენებია მეფეთა დამხობა, რომლებიც იმ დროს დაუპირისპირდებიან ქრისტეს მსახურებს.
და აი, რას ამბობს იგი: ვიხილე გახსნილი ცა და, აჰა, თეთრი ცხენი და მისი მხედარი, რომელიც იწოდება სარწმუნოდ და ჭეშმარიტად. იგი ხედავს უფალს, რომელიც მზად არის ბრძოლისთვის წმინდანთათვის მტერთა წინააღმდეგ. ამიტომ ხილვა მას აღწერს მხედარმთავრის სახით, როდესაც აძლევს მას ცხენს, მახვილს და მხედრობის წინამძღოლობას.
და, აჰა, თეთრი ცხენი, რომლის მხედარი არის უფალი; სახე-ხატი ცხადყოფს, რომ ქრისტე ეყრდნობა მხოლოდ წმინდა და ყოველგვარი ცოდვის ზადისგან უბიწოთ. ამიტომ ამბობს უფალი რჩეულ ჭურჭელზე, პავლეზე, რათა ატაროს ჩემი სახელი ხალხთა, მეფეთა და ისრაელის ძეთა წინაშე (საქმე 9:15). უნდა აღინიშნოს, რომ ქრისტე ეყრდნობა და ივანებს ისეთებზე, როგორიცაა პავლე. ნათქვამია - და მისი (ანუ ცხენის) მხედარი, რომელიც იწოდება სარწმუნოდ და ჭეშმარიტად, რადგანაც სიმართლით განიკითხავს და იბრძვის. ვინც ჭეშმარიტია სარწმუნოც არის, როგორც მოციქული ამბობს: ის მაინც სარწმუნოა, რადგან თავის თავს ვერ განუდგება (2 ტიმ. 2:13). ამიტომ ის არის ჭესმარიტიც და სარწმუნოც...
იგი სიმართლით განიკითხავს და იბრძვის ხილული მტრების წინააღმდეგ თავისი მსახურებისთვის, წინასწარმეტყველიც ამოწმებს: ღმერთო! შენი სამართალი მიეცი მეფეს და შენი სიმართლე - მეფის ძეს - ანუ ქრისტეს, აკი სოლომონის ძე, რომელსაც ფსალმუნი ეზღვნება, იყო ქრისტე - შემდეგ იგი განაგრძობს: გაასამართლოს შენი ერი სიმართლით და შენი ღატაკნი - სამართლიანად (ფსალმ. 71:1-2).
იმას, რომ უფალი იბრძვის, მეფსალმუნე განმარტავს, როდესაც მას საბრძოლოდ შეიარაღებულს გამოხატავს: წელზე შემოირტყი შენი მახვილი, გმირო, შენი დიდებით და მშვენებით (ფსალმ. 44:4) და შემდეგ დასძენს: შენი ისრები წამახულია, ხალხები ეცემიან შენს ფეხქვეშ; გულში ერჭობიან მეფის მტრებს (ფსალმ. 44:6).
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
განიკითხავს - იმიტომ, რომ ის არის ყველა საუკუნის მეფე; იბრძვის - რადგან ის ყოველთვის ევნება თავის წევრებთან ერთად. როდესაც იბრძვის, იმარჯვებს; გვირგვინს იდგამს თავზე, როდესაც მებრძოლებს აძლევს საკუთარ თავს, როგორც ძალას, და მძლეველთ თავსაც აღუთქვამს, როგორც ჯილდოს.
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
უფალმა, რომელიც არის გზა და ჭეშმარიტება და სიცოცხლე (ინ. 14:6), რომლის მიმართაც წინასწარმეტყველის პირით ითქვა: შენ მოიმოქმედე საკვირველებანი - ძველი განგებანი, მტკიცე და სარწმუნო (ეს. 25:1), გადაწყვიტა ამხედრდეს თეთრ, ანუ უბიწო ხორცზე, რათა დათრგუნოს ჰაერის ძალნი.
ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების გადმოცემა (7)
____________________
7. კესარიოს არლელის განმარტებით თეთრი ცხენი - ეკლესიაა (PL 35:2447). - რედ.
____________________
12ა. თვალები ცეცხლის ალს მიუგავდა, მრავალი გვირგვინი ედგა თავზე
გვირგვინთა სიმბოლო
როგორც ალი არის რაღაც ნათელი და ამავდროულად შუქმფენი, და კიდევ ცეცხლოვანი და მატერიალურის დამწველი, ასევე სიტყვის თვალები (რომლითაც ხედავს მისი ყოველი მიმღებიც) ანადგურებენ და სპობენ უფრო მატერიალურსა და უხეშს... იმის შემდეგ, რაც ითქვა, რომ სიმართლით განიკითხავს და სიმართლით იბრძვის, რადგან ამ ომით მოაქვს ნათელი, საკმაოდ გონივრულად არის დამატებული, რომ მას მრავალი გვირგვინი ედგა თავზე. სიცრუე ერთადერთი და ერთსახოვანი რომ ყოფილიყო, რომლის მძლეველსაც - ჭეშმარიტ და სარწმუნო სიტყვას - გვირგვინი დაედგმებოდა, მაშინ სწორი იქნებოდა დაწერილიყო, რომ ერთი გვირგვინი ედგა მას, ვინც სძლია ღვთის სიტყვის ყოველ მტრულ ძალას. მაგრამ რადგან მრავალია ცრუდ გამოცხადებული ჭეშმარიტება, რომელთანაც ბრძოლაში დაედგა გვირგვინი სიტყვას, იმდენად მრავალი გვირგვინი ედგა თავზე მძლეველს, რადგან ისინი დადგმულია თითოეული განკვეთილის საქმიანობის ძლევის გამო.
ორიგენე, იოანეს სახარების განმარტება.
როგორც ალი აღწევს ყოველ სხეულში, რომელსაც მოიცავს, და შეუხებლად და შეუწველად არ დატოვებს არც ერთ მის ნაწილს, ასევე ღმრთის მზერის განრიდებაც შეუძლებელი იქნება. ის ყველგან და ყველაფერში აღწევს და, წინდაწინ უწყის რა ყოველი ადამიანური საქციელი, იკვლევს მათ წმიდა მიუწვდომლობით.
მრავალი გვირგვინი, რადგან წმინდანთა მთელ დიდებას, ნეტართა მთელ პატივს ის წირავს ყოვლის შემომკრებ ღმერთს. არც ერთი წმინდანთაგან და ნეტართაგან არ დუმს, არამედ აღუვლენენ ღმერთს ქებას და დიდებას.
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
თვალები ცეცხლის ალს მიუგავდა - იმ ძალით, რომელსაც ყველა იხილავს, მართლებს განანათლებს, არათუ დაწვავს, ხოლო ცოდვილებს, პირიქით, შთანთქავს. მრავალი გვირგვინი ედგა თავზე - ეს მიანიშნებს მის ხელმწიფებაზე, როგორც ზეცაში, ისე დედამიწაზე (არცთუ მცირე დასებზე ანგელოზებისა ცაში და წმინდანთა კრებულებისა და საყდრებისა მიწაზე), ან მის გამარჯვებაზე ცოდვილებზე... თანახმად დავითის სიტყვებისა: მართალი ხარ შენს სიტყვებში (ფსალმ. 50:6).
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება (8).
____________________
8. ეკუმენიოსის თანახმად, ცეცხლოვანი თვალები უთითებენ ქრისტეს ბრძოლაზე მის მტრებთან - რედ.).
____________________
ღმრთის თვალები
ზოგჯერ მცნებებზე ლაპარაკობენ, როგორც ღმრთის თვალებზე, ზოგჯერ კი, როგორც სულზე. ლამპარია ჩემი ფეხისთვის სიტყვა შენი და სინათლე - ჩემი ბილიკისათვის (ფსალმ. 118:105). და სულზე: მოვედი, რათა ცეცხლი მოვდო ამ ქვეყანას (ლუკა 12:49).
12ბ. ზედ ეწერა სახელი, რომელიც არავინ იცის მის გარდა.
ლოგოსის მცოდნენი
ეს არის ცოცხალი ლოგოსი - ერთადერთი, რომელმაც ყველაფერი იცის, რადგან არასრულყოფილია მათი ბუნება, ვინც მის შემდეგ არის დაბადებული; ვერავინ მიწვდება ყოველივე იმას, რასაც ის ხედავს. მაგრამ, შესაძლებელია, რომ ისინი, ვისაც აქვთ წილი ამ ლოგოსთან (იხ. იოანე 13:8 - რედ.), - მათგან განსხვავებით, ვისაც არა აქვთ, - იციან ის, რაც სხვებმა არ იციან.
ორიგენე, იოანეს სახარების განმარტება.
ღმერთის სახელები
გამოსვლათა წიგნის მეშვიდე თავში ღმერთი ეუბნება ღვთაებრივ მოსეს: მე ვარ უფალი. მე გამოვეცხადე აბრაამს, ისაკს და იაკობს, როგორც ყოვლადძლიერი ღმერთი (ელ შადაი). ხოლო ჩემი სახელი - უფალი - არ გამიმხელია მათთვის (გამ. 6:2-8). ის აჩვენებს, რომ მისი სახელი იმაზე მეტია, ვიდრე ამას დაიტევს ადამიანის გონება. ამიტომაც, როდესაც მოციქულებს აძლევს დარიგებას, თუ როგორ უნდა აღასრულონ ღმრთისშემეცნებისკენ მოქცეულთა ნათლობა, უფალმა თქვა: ნათელი ეცით მათ მამის და ძის და სული წმიდის სახელით, ხოლო როდესაც უთხრა სახელით, მან არ ამცნო მათ ნამდვილი სახელები, რადგან მათი სმენა ვერ მიწვდებოდა ამას. ამიტომ მან ამცნო ის კერძო სახელები, რომლებიც ურთიერთმიმართებაზე უთითებენ. პირველად მან წარმოთქვა: მამის და ძის, ხოლო შემდეგ დაამატა - და სული წმიდის სახელით (მათე 28:19). ამის შედეგად, რაც უფრო დამაჯერებელია, გამოცხადების წიგნში მან არ დაუშვა, რათა ყველასთვის ცნობილი ყოფილიყო მხოლოდშობილის ჭეშმარიტი სახელი.
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
ის, რომ მისი სახელი არავინ იცის, მის გარდა, მიანიშნებს მისი ბუნების მიუწვდომლობაზე. მას აქვს მრავალი სახელი ჩვენი ხსნის განგებულებით, სახელდობრ: სახიერი, მწყემსი, სინათლე, მზე, ცხოვრება, სიმართლე, გამოხსნა, სიწმინდე (9). აგრეთვე - უხრწნელი, უკვდავი, უცვალებელი, უხილავი (10). მის მიუწვდომელ არსებას სახელები არ გააჩნია, მან საკუთარი თავი მამასთან და სულიწმიდასთან ერთად უწყის.
____________________
9. ამ სახელთათვის იხ.: ლკ. 18:19; ინ. 10:11; ებრ. 13:20; ინ. 1:9; 8:12; 1 კორ. 1:10. - რედ.
10. ამ სახელთათვის იხ.: 1 ტიმ. 1:17; კოლას. 1:15; მალაქ. 3:6; ებრ. 1:10-12. - რედ.
____________________
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება (იხ. ასევე: გრიგოლ ღვთისმეტყველი, სიტყვა 29.17 и Слово 30.20. - რედ.).
სამების მოქმედება
ღმრთის სიტყვის სრულყოფილი ცოდნა ეხსნება მათ, ვინც ღირსია იყოს სხეული ქრისტესი და მისი წევრი, რადგან თავი უპირველესად ცოდნას აძლევს სხეულს, და მან იცის, რომ ეკლესია ღირსია იცოდეს იგი. მოციქული ამბობს: ან იქნებ არც ის იცით, რომ ვინც მეძავს შეერთვის, მისი ერთხორცი ხდება; რადგანაც ნათქვამია: ორივე იქნება ერთ ხორც. ხოლო ვინც უფალს უერთდება, ერთი სულია მასთან ერთად (1 კორინთ. 6:16-17). ვერც იუდეველნი, ვერც უცხოტომელნი, ვერც მწვალებელნი ვერასოდეს გაიგებენ ამ სახელს, ვინაიდან, რომ შეეცნოთ, ჯვარს აღარ აცვამდნენ დიდების უფალს (1 კორინთ. 2:8), სწორედ ამიტომ ქვეყანამ ვერ გიცნო (იოანე 17:25).
და კიდევ უფალმა თავის მოწაფეებს უთხრა: თქვენ მიხილავთ. ვინაიდან ცოცხალი ვარ და თქვენც იცოცხლებთ. იმ დღეს შეიცნობთ, რომ მე მამაში ვარ, თქვენ კი - ჩემში, ხოლო მე - თქვენში (იოანე 14:19-20). მოწაფეები კი პასუხობდნენ: უფალო, რა არის, რომ აპირებ ჩვენ გამოგვიცხადო თავი და არა ქვეყანას? (იოანე 14:22). მწვალებლებთან დაკავშირებით უფალმა ბრძანა: თქვენ მოგეცათ ღმრთის სასუფევლის საიდუმლოთა ცოდნა, ხოლო გარეშეთათვის ყველაფერი იგავში ხდება. რადგან თვალით მხედველნი ვერას ხედავენ, და ყურით მსმენელნი ვერას ისმენენ, რათა არ მოიქცნენ და არ მიეტევოთ ცოდვები (მარკოზი 4:11-12).
და ზედ ეწერა სახელი, რომელიც არავინ იცის მის გარდა - უნდა ვფრთხილობდეთ, რომ ჩვენი ხორციელი სიბრძნით არ განვსაჯოთ, რომ ძის სახელი, რომელზეც აქ ვსაუბრობთ, უცნობია მამისთვის ან სულიწმიდისთვის... თუ ნათქვამია, რომ მხოლოდ ძემ იცის რამე, მაშინ უნდა ვიფიქროთ, რომ სამებამაც იცის... ანალოგიურად, თუ ნათქვამია, რომ მარტო მამამ იცის რამე, უეჭველად მოიაზრება, რომ მან ეს იცის თავის იმ სიბრძნესთან ერთად, რომელიც არის ქრისტე, და თავის იმ სულთან ერთად, რომელიც, რწმენის თანახმად, არის მამისა და ძის სული. რადგან როდესაც მამაზე ნათქვამია, რომ მან იცის განკითხვის დღე (იხ. მთ. 24:36. - რედ.), ეს არ ეწინააღმდეგება იმ ფაქტს, რომ ეს ძემ და სულმაც იციან. ასე რომ, როდესაც ნათქვამია, რომ მხოლოდ სულიწმიდამ იცის რამე და მსგავს სიტყვიერ გარემოებაში მამისა და ძის სახელები არ გვხვდება, ამის მიუხედავად აქ ცხადდება, რომ მათ ეს ასევე იციან. თუ მოციქული ამბობს: და მართლაც, რომელმა ჩვენგანმა იცის, რა არის ჩვენში, თუ არა ჩვენმავე სულმა? ასევე ღვთისაც არავინ არაფერი იცის, გარდა მისივე სულისა (1 კორინთ. 2:11). უგუნურება იქნება მამასა და ძეს ეს ცოდნა მოვაკლოთ. თუ ის სხვაგან ამბობს: ნუ შეაჭირვებთ წმიდა სულს ღვთისას, რომლითაც აღიბეჭდეთ გამოხსნის დღისთვის (ეფეს. 4:30), ეს არ ართმევს მამასა და ძეს მონაწილეობას ჩვენი ხსნის საქმეში, თუნდაც იგი მათ სახელებს არ ახსენებდეს. ვინაიდან ერთი ბუნების ძალა განუყოფელია, ჩვენ ვასწავლით, რომ სამების საქმენი განუყოფელია.
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
13. სისხლით ნაღები სამოსით იყო მოსილი, და სახელი მისი - ღვთისა სიტყვა.
ტანჯვის ნიშნები
იოანეს ეჩვენა საღვთო ლოგოსი, ცხენზე ამხედრებული - არა შიშველი, არამედ შემოსილი სისხლით ნაღები სამოსით, რადგანაც, იგი ატარებს იმ ლოგოსის ტანჯვის კვალს, რომელიც განკაცდა; რომელიც მოკვდა, რადგან განკაცდა, გახდა რჩეული; და მისი სისხლი მიწას დაეღვარა, როდესაც ჯარისკაცმა მისი თეძო განგმირა. ვინაიდან შესაძლებელია, რომ, თუკი ჩვენ ლოგოსისა და ჭეშმარიტების უმაღლეს ხილვას მივაღწევდით, ვერ შევძლებდით სავსებით იმის დავიწყებას, რომ ჩვენი სხეულებით მის მიერ დავიბადეთ.
ორიგენე, იოანეს სახარების განმარტება.
თუკი არავინ იცის მისი სახელი, რატომ იწოდება აქ ასე ღიად ღმრთის სიტყვად? როდესაც ვკითხულობთ: არავინ ასულა ზეცად, გარდა ზეცით ჩამოსული კაცის ძისა, რომელიც არის ცაში (იოანე 3:13), უნდა გვესმოდეს, რომ თუკი რომელიმე წევრი ავა ზემოთ, მას ამის ნებას მისცემს თავი და მხოლოდ თავის მიერ შეძლებს ამას, რომელმაც, მისცა რა აღთქმა თავის წევრებს, ნება დართო ამის სასოებაც ჰქონოდათ; ხოლო ამის აღსრულების შემდეგ, აღსვლის შესაძლებლობაც მისცა. ამიტომ აქაც ითქმება, რომ მისი პატარძლის შემეცნებისთვის საწვდომი შეიმეცნა მხოლოდ ქრისტემ, რომლის მიერ და რომელშიც ეკლესია იღებს დარიგებას.
შემდეგ, ლაპარაკობს რა სისხლით ნაღებ სამოსზე, იოანე აღწერს ქრისტეს ვნებათა ნიშნებს, რომლებიც ან თვით ქრისტეზეა ან მის სხეულზე, რომელიც არის ეკლესია. ამ მიზეზით მოციქული ასწავლის ებრაელებს, რომ თავიდანვე, როდესაც ისინი სჯულის მოთხოვნით სწირავდნენ პირუტყვთ, თითქმის ყველაფერი სისხლით განიწმიდებოდა, და სისხლის დათხევის გარეშე არ არსებობდა მიტევება (იხ. ებრ. 9:22). ეკლესიასთან მიმართებაში კი ის ამბობს: რაც დააკლდა ქრისტეს ურვას, ჩემი ხორცით ვავსებ მისი სხეულისათვის, რომელიც არის ეკლესია (კოლას. 1:24), რადგან ახსოვს სიტყვები: საულ, საულ, რად მდევნი მე? (ებრ. 9:22). რადგან რომელი ეკლესიაც გინდ იტანჯებოდეს, ქრისტეც ჭეშმარიტად ასევე იტანჯება, და მის შესახებ ბრძანებს პავლე: ასევე ქრისტეც, ერთხელ რომ შესწირა თავი, რათა წარეხოცა მრავალთა ცოდვა (ებრ. 9:28), - თუმცა ის ჩვეულებრივ თავის წევრებში იტანჯება. ესაია ასე ახსენებს ამ სამოსის გამოჩენას: ეს ვინ არის, ედომიდან რიამ მოდის, ბოცრადან - მეწამულით მოსილი? ეს ვინ არის თავისი ბრწყინვალე სამოსელით, თავისი ძალის სიდიადით მომავალი? ეს მე ვარ, სიმართლის მეტყველი, ხსნის შემძლებელი! რატომ არის წითელი შენი ტალავარი და შენი სამოსელი საწნახელში დაწურულივით? მე მარტო ვწურავდი ღვინოს და ხალხთაგან არავინ იყო ჩემთან. ვწურავდი ჩემი რისხვისას და ვწნეხავდი ჩემი მძვინვარებისას, და მისი სისხლი მოესხურა ჩემს სამოსელს და შევბღალე ჩემი ტალავარი (ეს. 63:1-3).
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
სიტყვის სახელები
როგორ იწოდება აქ სიტყვად ის, რომელსაც სახელი არ გააჩნია და არავინ იცის? ან იმისთვის, რომ მიუთითოს მისი, როგორც ძის იპოსტასის მამისგან უვნებო შობა - ისევე, როგორც ჩვენი გონებიდან იშვება ჩვენი სიტყვა; ან კიდევ იმის საჩვენებლად, რომ მას საკუთარ თავში აქვს ყოველი არსებულის გონება; ან კიდევ, იმიტომ, რომ ის არის მაუწყებელი მამის სიბრძნისა და ძალისა.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
ღმრთის ბუნება
როგორც ჩანს, აქ ნათქვამია ღვთის სიტყვის ვნებაზე, ისევე როგორც თეთრი ცხენი მიანიშნებს უფლის უბიწო შობაზე, ხოლო სისხლით ნაღები სამოსი კი - მის დაუმსახურებელ სიკვდილზე. და სახელი მისი - ღვთისა სიტყვა - ეს იმიტომ, რომ იგი განსაზღვრულ დროში გამოჩნდა, როგორც კაცი, რომელიც უნდა ვნებულიყო და მომკვდარიყო, დასაბამში კი იყო ღმერთი ღმერთთან.
მისი სახელია სიტყვა ან იმიტომ, რომ მის (საღვთო) ბუნებაში არაფერია ხილული და ხორციელი, ან იმიტომ, რომ მამამ ყველაფერი მისი მეშვეობით შექმნა.
როგორც ზემოთ ითქვა, მისი ბუნების სრული შემეცნება მხოლოდ მისთვის და მამისთვის არის შესაძლებელი. მშვიდობა ღვთისა, ... ყველა გონებაზე უზენაესია (ფლპ. 4:7), ანუ ის მშვიდობა, რომლითაც თვით ღმრთი ცხოვრობს მშვიდობაში საკუთარ თავთან, აღემატება ყოველი ქმნილების შემეცნებას - როგორც კაცთა, ისევე ანგელოზთა. რადგან დიდია უფალი და დიდძალოვანი, მისი გონიერება განუზომელია (ფსალმ. 146:5). და როდესაც ითქვა: ვისთვისაც ძე ინებებს მის გამოცხადებას (მათე 11:27), - მხედველობაშია ის, რომ ვინც იცის ძე და მამა, იცის ისინი თავისი ქმნილი ცნობიერების საზომისაებრ.
ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების გადმოცემა.
14. ციური ლაშქარი მისდევდა, თეთრ ცხენებზე ამხედრებული და სპეტაკი და წმიდა ბისონით მოსილი.
ზეციური ლაშქარი
ამ საღვთო ლოგოსს მთელი ზეციური ლაშქარი მისდევს. მისდევს ლოგოსს, რომელიც წინ უძღვის და ყველაფერში ჰბაძავს მას, განსაკუთრებით იმაში, რომ მასავით თეთრ ცხენებზეა ამხედრებული: რადგან ყველაფერი მათ თვალწინ არის, ვინც ხედავს, და შვება და სიხარული ეწევა მათ და ტანჯვა-წუხილი განშორდებათ (ეს. 35:10), ისევე, როგორც მგონია, რომ გაურკვევლობა და ეჭვი განშორდებათ, როდესაც საღვთო სიბრძნის ყველა საიდუმლო ნათელია და გადაჭრით წინ მიემართება.
თეთრი ცხენების ხილვა კი, რომლებიც ლოგოსს მისდევენ, და წმინდა და სპეტაკი ბისონით არიან მოსილნი (11), ნიშნავს თუ არა იმას, რომ ბისონი 9ანუ სელის სამოსი), როგორც მიწიდან ამოზრდილი, არის დედამიწის ენათა სახეები, რომლებითაც შემოსილია ბგერები და მიუთითებს მოვლენებზე წმინდა სახით?
____________________
11. ორიგენეს ტექსტში სპეტაკ ბისონებში შემოსილნი არიან ცხენები, და არა მათი მხედრები - რედ.
____________________
ორიგენე, იოანეს სახარების განმარტება.
ციური ლაშქარი - ეს თავად სარძლოა, რომლის შესახებაც ზემოთ არის ნათქვამი, რომ მან განამზადოს საკუთარი თავი კრავის ქორწილისთვის. იოანე თეთრ ცხენებში გულისხმობს ან რწმენის სიწმინდეს, ან მოიაზრებს საყოველთაო აღდგომის დროს აღდგომილებს. სპეტაკი და წმინდა ბისონი - ეს, როგორც მან ზემოთ თქვა, წმინდანთა მართალი საქმეებია.
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
(ქრისტე) არის ზეციური ძალების უმაღლესი მხედართმთავარი და ასე უწოდა თავად უფალმა თავის თავს, როდესაც იესუ ნავეს ძეშტან დაასახელა თავისი ვინაობა. ნათქვამია: უფლის მხედრობის თავი ვარ. ახლა მოვედი (შეად. ის. ნავ. 5:14. - რედ.).
წმიდა ანგელოების ცხენები თეთრია, რადგან ანგელოზებიც ნეტარებენ ადამიანთა წმიდა საქმეებით, რადგან თავადაც წმიდანი არიან და არავითარი უწმინდურება არ გააჩნიათ. ამას გვიჩვენებს სპეტაკი და წმინდა ბისონით შემოსვა.
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
ზეცაში ყველა ეკლესია, დაუბურავი სახით ჭვრეტს უფლის დიდებას, როგორც სარკეში (2 კორინთ. 3:18), არის რა გულით წმიდა და მადლის მიერ თოვლზე მეტად გასპეტაკებული მისდევს ქრისტეს. ... ისინი ყოველთვის გამოდიან თეთრი ცხენებით, ანუ წმიდა სხეულებითა და გონებით მისდევენ მათ წინ მიმავალ ქრისტეს, რომლის შესახებაც ქებათა ქებაში ნათქვამია: შენსა სულნელებასა ნელსაცხებელთა შენთასა ვრბიოდით (ქება 1:2-4).
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
ციური ლაშქარი - ეს ზეციური ძალებია, გამორჩეული სათნოებათა სიწმინდით, გონიერების სიმაღლით, ქრისტესთან მტკიცე და ურღვევი ერთობით.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
ეკლესია თეთრი სხეულებით ბაძავდა ქრისტეს, რადგან გაიარა რა ბრძოლაში გამოცდა, სამართლიანად იწოდება ლაშქრად.
ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების გადმოცემა.
15. მისი პირიდან გამოდიოდა ბასრი მახვილი, რათა მოესრა წარმართნი, რკინის კვერთხით ემწყემსა ისინი და დაეწურა ყოვლისმპყრობელი ღვთის რისხვის მძვინვარე ღვინის საწნახელი.
შურისგება საქმეთათვის
ნათქვამია, რომ მისი პირიდან გამოდიოდა ბასრი მახვილი, რომელიც არის რჯულის ძალა და მსაჯულის სიმკაცრე. იგი ინახავს მახვილს სამართლისათვის, რათა ყველა გაარჩიოს და ყველას საქმეთ ზღვარი დაუდოს. დაბოლოს, იოანე ამბობს: რათა მოესრა წარმართნი. მოსვრა ნიშნავს ცემას, განსჯას, განთავისუფლებას, დაგმობას, გამართლებას, ამოძირკვას, ხსნას. რკინის კვერთხი ძალაუფლების სწავლებაა, რომლითაც გამართლდება ყველა ხალხი და რომელიც ნაწილობრივ აღმოფხვრის ცოდვებს და ნაწილობრივ აღასრულებს მსჯავრს. საწნახელი არის ქვესკნელი, ხოლო ღვინო - განაჩენი, რომელიც ჭყლეტს და ფეხქვეშ თელავს მათ, ვის მიმართაც მოქმედებს, ღვთის სამართლიანი რისხვა.
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
ხილვა, იძლევა რა ზედმიწევნით აღწერას, მახვილს პირში ათავსებს. ეს ნიშნავს, რომ ყველაფერი ღვთის სიტყვის თანახმად არის და ის, ვინც რამიეთ არღვევს მის ბრძანებას, დაუსჯელი არ დარჩება. (მისი პირიდან გამოდიოდა ბასრი მახვილი), რათა მოესრა წარმართნი - რომელი წარმართნი? ისინი, ვინც ანტიქრისტეს მხარეს იბრძვიან ქრისტეს მსახურთა წინააღმდეგ და მისი ხელმძღვანელობის ქვეშ იმყოფებიან.
ნათქვამია: რკინის კვერთხით ემწყემსა ისინი. რადგან უფალმა ინება, როგორც თვითმყოფადმა სიკეთემ და მოწყალებამ, მწყემსური დამწყსვის ნუგეშისცემით მწყემსოს ის ხალხები, რომელთა შესახებაც ჩვენ ვსაუბრობთ, და მიიყვანოს ისინი ხასხასა მოლზე და ასაზრდოოს წყნარ წყლებზე (12) (ფსალმ. 22:2). მაგრამ რადგან მათ ეს არ სურთ, ისინი რკინის კვერთხით იქნებიან დამწყსილნი, ანუ ბასრი და მომაკვდინებელი კვერთხით. რადგან მათთვის, ვინც სიტყვის მიერ არ გარდაიქმნება, შურისგება მოელის.
____________________
12. სინოდ. ტექსტშია: ხასხასა მოლზე დამასვენებს და წყნარ წყლებზე წამიძღვება მე - რედ.
____________________
რკინის კვერთხი რომ ბასრია და შურისგება მოაქვს, ამას ცხადყოფს იმ წინასწარმეტყველის სიტყვები, რომელიც, როდესაც რომის ხელისუფლებაზე წინასწარმეტყველებდა (13) - რომლის შესახებაც დანიელი ამბობს: ადექ და ჭამე ბევრი ხორცი! (დან. 7:5), - ღმერთს მიმართავს სიტყვებით: შენ დალწევ მათ რკინის კვერთხით, მეთუნის ჭურჭელივით დაამსხვრევ (ფსალმ. 2:9). მაგრამ როდესაც დრო შესაფერისი დადგა, ღმერთმა იმავე კვერთხით მწყემსა, ამ უკანასკნელ ჟამსაც - ამით.
____________________
13. ეს არის მეოთხე მხეცის ხატის ტრადიციული განმარტება, რომლის შესახებაც ლაპარაკია დანიელის 7:9-ში - რედ.
____________________
და დაიწურა ყოვლისმპყრობელი ღვთის რისხვის მძვინვარე ღინის საწნახელი - სახარებაში უფალი ამბობს თავისი მამის შესახებ: რადგანაც მამა არავისა სჯის, არამედ მთელი მსჯავრი ძეს მისცა (ინ. 5:22). ამიტომ, ყველაზე ჭეშმარიტი გზით, გამოცხადების წიგნში ნათქვამია, რომ ის წურავს ღვთის რისხვის მძვინვარე ღვინის საწნახელს - რადგან ცოდვილთა განკითხვისა და შურისგების საშუალებით, იგი ასრულებს მამის ნებას და დგება მამის სამართლიანი რისხვის სისავსე (შეად. ეს. 63:2-3. - რედ.).
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
ბასრი მახვილი ნიშნავს ან ორ აღთქმას, ან იმას, რასაც სიბრძნის შესახებ ვკითხულობთ: პირს სიბრძნითა ხსნის და ენაზე მადლიანი დარიგება აქვს (იგავ. 31:26), ანუ მსჯავრსა და წყალობას. რკინის კვერთხი, თავის მხრივ, გულისხმობს ურყევი სამართლიანობის პირდაპირობას. როგორც ლეწვისას ბზისგან გამორჩეული მარცვალი ინახება ბეღელში, ასევე წნეხვის ძალით საწნახელში ჩვეულებრივ წინდახედულად ღვინო გამოირჩევა კანისა და კურკისგან ან ზეთი ნალექისგან. წინასწარმეტყველმა ეს იგულისხმა, როდესაც თქვა: საწნახელიც ამოკვეთა იქ (ეს. 5:2). ეს ხდება ეკლესიაში, როდესაც დევნა ხდება ან რაიმე სხვა უბედურება მოიწევა. რადგან ზოგიერთი, ნალექის მსგავსად, გამოუსწორებელი დაცემით ჩაიძირება, ზოგი კი, დიდი რწმენის წყალობით, უფრო გაბრწყინდება.
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
ბასრი მახვილი უნდა გავიგოთ, როგორც ქრისტეს ძალაუფლება, რომლითაც მართლები არიან დაცულნი და ურჯულოები ისჯებიან. რკინის კვერთხში მოიაზრება მისი სამართლიანობა, რომლითაც თავმდაბლები განისწავლებიან და ამპარტავნები თიხის ჭურჭელივით იმსხვრევიან. და ის ფაქტი, რომ იოანე ამბობს: დაეწურა ყოვლისმპყრობელი ღვთის რისხვის მძვინვარე ღვინის საწნახელი - ნიშნავს, რომ ის ახლაც წურავს მას, როდესაც ბოროტ ადამიანებს უფლებას აძლევს, დევნონ კეთილნი და მათ ხელში ტოვებს; მაგრამ შემდეგ იგი სამაგიეროს მიუზღავს, როდესაც ჯოჯოხეთში წარგზავნის მათ, ვინც არ მოინანიებს.
წმ. კესარიოს არლელი, გამოცხადების გადმოცემა.
16. ხოლო სამოსსა და თეძოზე აწერია მისი სახელი: მეუფეთა მეუფე და უფლებათა უფალი.
ყოველივეს თავი და დასაბამი
ქრისტე არის დასაბამი, ქრისტე არის საძირკველი, რომელზეც პავლე ხუროთმოძღვარი აშენებს. ქრისტე კეთილი მწყემსია, რომელმაც სული თვისი დასდო ცხოვრებისთვის (ინ. 10:15). ქრისტე არის თავი ყოველი მთავრობისა და ხელმწიფებისა (კოლ. 2:10), იგი არის ეკლესიის თავი. ამიტომ არის ნათქვამი - კაცის თავი ქრისტეა (1 კორ. 11:3) - რომ ის არის ეკლესიის თავი. ამიტომ ის მამაა, რადგან მასში ნათლისღების გზით, მთელი დედამიწის ხალხები ხელახლა იბადებიან. მისი თეძო, რომელზეც აწერია მისი სახელი, არიან მორწმუნეები, რომლებისთვისაც ღვთის ძემ, ანუ ქრისტემ, ინება შვილები ეწოდებინა, რწმენის წყალობით ძეობის გამო. მისი სამოსი - მის მიერ მიღებული კაცობრივი ბუნებაა... ნათქვამია, რომ სამოსზე აწერია მისი სახელი: მეუფეთა მეუფე და უფლებათა უფალი. ეს იმიტომ აწერია მის თეძოზე, რომ ყველა, ვინც რწმენის წყალობით, როგორც ვთქვით, ძეებად იწოდებიან, დაუღალავი აღიარებით დაამოწმებენ, რომ ის არის მეუფეთა მეუფე და უფლებათა უფალი.
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
სამოსი ალეგორიულად აღნიშნავს უფლის ხორცს, რომელსაც ებოძა გონიერი სული, წმინდა ანგელოზების თანახმად, როდესაც ესაიასთან ამბობენ: რატომ არის წითელი შენი ტალავარი და შენი სამოსელი საწნახელში დაწურულივით? (ეს. 63:2). ხოლო თეძო ხორციელ შობას გულისხმობს, რადგან წერია დაბადების წიგნში: იაკობთან ერთად ეგვიპტეში ჩასულნი, მისი საზარდულიდან გამოსულნი (დაბ. 46:26). ამიტომ ალეგორია როდესაც წარმოადგენს სამოსს და თეძოზე აწერია მისი სახელი იმის შესახებ, რომ ემანუელი ყველას მეფეა, მიუთითებს, რომ სიტყვა, რომელმაც, როგორც რმერთ-ჰიპოსტასმა შეიერთა ხორცი და ღვთიმშობლისგან ხორციელად იშვა, არანაკლებ მეფედ და უფლად რჩება ყვლაფრისა, როგორც ცაში, ისე დედამიწაზე, იგი ღირსების მხრივ არ მცირდება განკაცების გამო. რადგან იგი ამ სახითაც იყო, არის და იქნება ღმერთი.
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
მეუფეთა მეუფე - ეს უჩვენებს მისი (ქრისტეს) კაცობრივი ბუნების განუყოფლობას: როდესაც ხორცით ევნო, დარჩა ღმერთად და, დარჩა რა კაცად, არის მეუფეთა მეუფე, რაც იმას ნიშნავს, რომ მეფობს მათზე, ვინც მეფობს ვნებებზე; არის უფლებათა უფალი, რაც იმას ნიშნავს, რომ მათი უფალია, ვინც მოიპოვა ცოდვებზე ხელმწიფება ქრისტეს შეწევნით და განიკუთვნა სასუფეველი.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
ღმრთის დიდი ნადიმი
19:17-21
ახ. ქართ.:
17. და ვიხილე გზაზე მდგარი ერთი ანგელოზი, ხმამაღლა რომ შესძახა და უთხრა შუა ცაში მფრინავ ყველა ფრინველს: მოდით და ღვთის დიდ სერობაზე შემოკრბით,
18. რათა ჭამოთ მეფეთა, ათასისთავთა და ძლიერთა ხორცი, ცხენთა თუ მხედართა, მონათა თუ თავისუფალთა, დიდთა თუ მცირეთა ხორცი.
19. ვიხილე მხეცი, დედამიწის მეფენი და მათი ლაშქარნი, ერთად შეკრებილნი, რათა შებმოდნენ ცხენზე მჯდომსა და მის მხედრობას
20. შეპყრობილ იქნა მხეცი და მასთან ერთად ცრუ წინასწარმეტყველიც, მის წინაშე რომ ახდენდა სასწაულებს, რითაც აცთუნა მხეცის ნიშნის მიმღებნი და მისი ხატის მოთაყვანენი, და ორივენი ცოცხლად იქნენ ჩაყრილი გოგირდით მოგიზგიზე ცეცხლის ტბაში.
21. დანარჩენები კი მოისრნენ ცხენზე მჯდომარის მახვილით, რომელიც გამოდიოდა მისი პირიდან, და ყველა ფრინველი მიაძღა მათ მძორს.
ძვ. ქართ.:
17. და ვიხილე ანგელოზი, მდგომარე მზესა ზედა, და ეტყოდა ყოველთა მფრინველთა, მფრინვალეთა ცათა შინა: მოვედით და შემოკერბით სერსა მას დიდისა ღმრთისასა,
18. რაჲთა შჭამნეთ ჴორცნი მეფეთანი და ჴორცნი ათასის-თავთანი, და ჴორცნი ძლიერთანი, და ჴორცნი ცხენთანი და მათ ზედა მსხდომარეთანი, და ჴორცნი ყოველთა აზნაურთა და მონათა, და მცირეთა და დიდთანი.
19. და ვიხილე მჴეცი იგი და მეფენი ქუეყანისანი და მჴედრობანი მათნი, შეკრებულნი ბრძოლის-ყოფად მჯდომარისა მის ცხენსა ზედა და მჴედრობისა მისისა მიმართ.
20. და შეპყრობილ იქმნა მჴეცი იგი და მის თანა ცრუწინაწარმეტყუელი იგი, რომელმან ქმნნა წინაშე მისსა სასწაულნი, რომლითა აცთუნნა იგინი, რომელთა მიიღეს ბეჭედი იგი მჴეცისაჲ და თაყუანის-სცეს ხატსა მისსა. და ცოცხლივ შთავარდეს ორნივე იგი ტბასა მას ცეცხლისასა, რომელი-იგი იწუების წუმწუბითა.
21. და სხუანი იგი მოისრნეს მახჳლითა ცხენსა მას ზედა მჯდომარისაჲთა, რომელი გამოვიდოდა პირით მისით, და ყოველნი მფრინველნი განძღეს ჴორცითა მათითა.
***
მიმოხილვა: მზე - ეკლესიის რწმენაა (აპრინგიუსი); ანგელოზი - მთავარანგელოზი მიქაელია (ეკუმენიოსი), ან ეკლესიაა (პრიმაზიუსი). ფრინველები და მხეცები - კეთილი და ბოროტი ადამიანები არიან (კესარიოს არლელი). გვამების შეჭმა - მტრების განადგურების სიხარულია (ეკუმენიოსი). ღმრთის ნადიმზე ადამიანები ან დაისჯებიან ან სასუფეველს დაიმკვიდრებენ. მცირენი და მონანი - ვინც სხვებზე ნაკლებად შესცოდა (ანდრია კესარიელი). მიწიერი მხედროება ქრისტესთან და წმინდანებთან ერთად იბრძოლებს (აპრინგიუსი). ეშმაკი და ანტიქრისტე თვალის დახამხამებაში დამარცხდებიან (ეკუმენიოსი). ანტიქრისტე და ცრუწინასწარმეტყველი ცეცხლის ტბაში ჩაიყრებიან; მათი მიმდევრები კი მახვილით მოიწყლებიან (ანდრია კესარიელი, ეკუმენიოსი, აპრინგიუსი). წმინდანებს უხარიათ არა ცოდვილთა განკითხვა, არამედ სიმართლის გამარჯვება (პრიმაზიუსი). ორი სიკვდილი - ეს არის სულის განშორება სხეულისგან და მარადიულ გეენაში ჩაგდება (ანდრია კესარიელი).
***
17. და ვიხილე მზეზე მდგარი ერთი ანგელოზი, ხმამაღლა რომ შესძახა და უთხრა შუა ცაში მფრინავ ყველა ფრინველს:
მთავარანგელოზი მიქაელი
მან იხილა მზეზე (მზეზე) მდგარი ანგელოზი, რადგან მზე არის კათოლიკე ეკლესიის რწმენა, რომელზეც, როგორც აღწერილია, ეს ანგელოზი დგას. დანიელი მასზე ამბობს ასევე შემდეგნაირად: იმ დროს აღდგება მიქაელი, დიდი მთავარი, შენი ხალხის შვილთა მფარველი (დან. 12:1). რადგან როგორც მაშინ იდგა ეს წმინდა მთავარანგელოზი ძველი ხალხის ძეთა გამო ღვთის წინაშე, ახლაც იგი განუწყვეტლივ მეოხებს მთლი კათოლიკე ეკლესიის ხალხის გამო. დანიელი ამბობს: ისეთი მძიმე დრო მოვა, ხალხის გაჩენის დღიდან ამ დრომდე რომ არ ყოფილა (დან. 12:1). ამ დროს, - ამბობს წმინდა იოანე გამოცხადებაში, - დედამიწის ფრინველები შეიკრიბებიან, რათა მიაძღნენ ცოდვილთა მძორს (იხ. გამოცხ. 19:21 - რედ.).
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
მტრების ამოწყვეტა
მიმაჩნია, რომ წმინდა ანგელოზი საღვთო მხედრობის ერთგვარი მაცნეა. ის მოუწოდებს ყველა წმინდა ანგელოზს ზეცაში, რომლებსაც აქ უწოდებენ ფრინველებს მათი სიმაღლისა და ფრენის უნარის გამო, მონაწიოლეობა მიიღონ მტრების განადგურებაში. არა იმიტომ, რომ ერთი ანგელოზი არ იქნებოდა საკამრისი მტრის მხედრობის გასანადგურებლად, რადგან ეს აშკარად გვიჩვენა მან, ვინც ერთ ღამეში 185 ათასი ასურელი ამოწყვიტა (იხ. 2 მეფ. 19:35. - რედ.), არამედ რათა ყველამ გაიზიაროს მტრის დამარცხების სიხარული.
მგონია ისიც, რომ ისინი წინასწარმეტყველთან ერთად ამბობენ: ნუთუ არ მოვიძულო, უფალო, შენი მოძულენი, და შენს მოწინააღმდეგეებს არ ვედავო? სრული სიძულვილით მოვიძულე ისინი, მტრებად შევრაცხე (ფსალმ. 138:21-22). და რამდენადაც მან მოიხმო შუა ცაში მფრინავი ანგელოზები, ცის შუაში გაჩერებულმა თვითონვე გამოაცხადა, ვინაიდან მზე შვიდი პლანეტის შუაშია განთავსებული, მიუხედავად იმისა, რომ სამი პლანეტა მდებარეობს მის ზემოთ და სამი მის - ქვემოთ. ამიტომ ან ეს (მიიღება მხედველობაში), ან ის, რომ უწყება ხდება სინათლეში, თითქოს სულში. მან თქვა, რომ ბოლოს იქნება განადგურება - აკი გონებით განჭვრეტილი სინათლე არის სული, როგორც წინასწარმეტყველი გვასწავლის ღმერთთან და მამასთან საუბრისას: შენი შუქით ვხედავთ სინათლეს (ფსალმ. 35:10), სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, სულში ვხედავთ ძეს.
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
მაუწყებელი ანგელოზი - ეკლესიაა (14). სამართლიანად ამატებს ერთს, რადგან ერთადერთია, მტრედი ჩემი, უბიწო ჩემი (ქება. 6:9). ამაში მოცემულია ერთობის საიდუმლო. მზეზე მდგარი - ანუ უკვე ნათელს ხდის ყველაფერს და არაფერს მალავს შიშში. ხმამაღლა შესძახა. ხმის სიმაღლე თავისუფლებას გულისხმობს, რომელიც დიდი თავდაჯერებულობისგან არის წარმომდგარი ... ზოგჯერ ზოგიერთ ადგილას ფრინველები გაიგება როგორც ბოროტი ადამიანები, ზოგჯერ კი, როგორც - კეთილნი (15). რადგან ზემოთ ნახსენები იყო არწივის სახე (იხ. გამოცხ. 8:13. - რედ.), ასევე აქაც სულიერნი მიწვეულნი არიან ნადიმზე. პეტრე, რომელიც ატარებს ნამდვილი ეკლესიის სახეს, ამ სერობაზე მოწვეულ იქნა მაშინ, როდესაც უთხრეს: დაკალი და ჭამე (საქმე 10:13) (16). რადგან მათ მოაკვდინეს ის, რაც იყვნენ, რათა გამხდარიყვნენ ის, რაც არის ქრისტე, ანუ მართალნი, ეკლესიის სხეულში გადავიდნენ, და, ქრისტეს წევრებთან დამყნობილნი, მართავენ მათ. რადგან იმას, რასაც ვჭამთ, ჩვენს სხეულში ვიღებთ.
_______________
14. მოცემული იდეა მომდინარეობს ტიკონიუსისგან - რედ.
15. ეს ადგილი მომდინარეობს ტიკონიუსისგან. წარმართთა მოწოდება ეკლესიისკენ. - რედ.
16. საქმე 10:9-17-ში აღწერილია პეტრეს ხილვა, რომელშიც ღმერთი მას მოუწოდებს დაკლას და შეჭამოს მრავალი ქვეწარმავალი და ფრინველი, ანუ ისეთი ცხოველები, რომლებიც ებრაული სჯულის მიხედვით უწმინდურად ითვლებოდა; შემდგომი მოვლენებიდან პეტრე იგებს, რომ ეს ნიშნავს წარმართთა მოწოდებას - რედ.
_______________
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
ფრინველები ცაში
და ვიხილე, - ამბობს იოანე, - მზეზე მდგარი ერთი ანგელოზი, - ანუ ეკლესიის მქადაგებელი. ხმამაღლა რომ შესძახა და უთხრა შუა ცაში მფრინავ ყველა ფრინველს, - ფრინველებისა და მხეცების ნაცვლად, უნდა გვესმოდეს კარგი და ცუდი ადამიანები, როგორც (ნათქვამია): პატივს მომაგებენ ველური მხეცები (ეს. 43:20) და ლომი იუდას ტომიდან (აპოკ. 5:5). ამიტომ, ამ ადგილას შუა ცაში მფრინავ ფრინველებს იგი უწოდებს ეკლესიებს, რომლებსაც, ერთ სხეულად შეკრულს, მან ადრე შუა ცაში მფრინავი არწივი უწოდა (აპოკ. 8:13) (17).
_______________
17. სინოდ. თარგმანშია: და ვიხილე მზეზე მდგარი ერთი ანგელოზი,... ბიბლიის ლათინურ ტექსტში, ისევე, როგორც კესარიოსთან დგას unius aquilae - ერთი არწივი. - რედ.
_______________
წმ. კესარიოს არლელი, გამოცხადების გადმოცემა.
ქრისტეს ქადაგება
ეს არის ქადაგება ეკლესიაში, რომლის ჩახშობასაც რაც უფრო მეტად ცდილობენ, მით უფრო მეტი სინათლით ნათობს, მით უფრო თავისუფლად ჟღერს. ფრინველებს იგი წმინდანებს უწოდებს, რომლებიც თავიანთ სიცოცხლეს ზეცაში ატარებენ: რადგან სადაც ეგდება მძირი, იქვე შეიყრებიან სვავებიც (მთ. 24:28). მიიჩნევს რა მათ ერთ სხეულად, ზემოთ ის საუბრობს შუა ცაში მფრინავი არწივის შესახებ (გამოცხ. 8:13,- რედ.).
ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების განმარტება.
17-18. მოდით და ღვთის დიდ სერობაზე შემოკრბით, რათა ჭამოთ მეფეთა, ათასისთავთა და ძლიერთა ხორცი, ცხენთა თუ მხედართა, მონათა თუ თავისუფალთა, დიდთა თუ მცირეთა ხორცი.
ერთი სხეული
ჩვენ გვესმის, რომ ეს ჭეშმარიტად ხდება ეკლესიაში. აკი როდესაც ყველა ერი შედის ეკლესიაში, ისინი შთაინთქმებიან სულიერად: ეშმაკის მიერ შთანთქმულნი - ეშმაკის სხეულია, ხოლო ეკლესიის მიერ შეწყნარებულნი კი ქრისტეს (სხეულის) წევრები.
წმ. კესარიოს არლელი, გამოცხადების გადმოცემა.
სამეფო და სასჯელი
ღმრთის უპირატესი სურვილი, რომელსაც მისი ნადიმის კეთილნებელობა და სასურველობა ეწოდება, უპირველესად, მდგომარეობს იმაში, რათა ყველა კაცი გადარჩეს და ეზიაროს ჭეშმარიტების შემეცნებას (1 ტიმ. 2:4) (იხ. ასევე ტიმ. 2:25 - რედ.) და ყველა მოიქცეს სინანულად (2 პეტ. 3:9 - რედ.), შემდეგ კი ის, რომ დაისაჯონ ისინი, ვინც ეს დაიმსახურა. ამიტომაც უწოდა ქრისტემ თავისი მამის ნებას საჭმელი (იხ. ინ. 4:34 - რედ.). ხოლო აქ ის იწოდება ღვთის დიდ სერობად, რადგან ადამიანები მიიღებენ ან სამეფოს ან სასჯელს, ანუ იმას, რაც თითოეულს სურდა მიეღო თავისი საქმეებისთვის.
ხორცის ჭამა აჩვენებს ყოველივე ხორციელის განადგურებას და დედამიწაზე გაბატონებულ სახელთა გაქრობას. ცხენებს იოანე ახსენებს არა იმიტომ, რომ ისინი მკვდრეთით აღდგებიან და გასამართლდებიან, არამედ მათი სახით ან ქალთადმი დაოუოკებელ ადამიანებზე მიანიშნებს, ან მათ, ვინც იმყოფება მზაკვრობის ხელმწიფებაში, ან კიდევ ერთსაც და მეორესაც.
მხედრებს ის ბოროტებაში წარმატებულებს უწოდებს, რასაც შემდგომ განმარტავს სიტყვებით: მონათა თუ თავისუფალთა, დიდთა თუ მცირეთა ხორცი. რადგან თავისუფალთა. დიდნი არიან ისინი, ვინც საკუთარი ნებით დიდად შესცოდა, მონები და მცირენი კი - ისინი, ვინც ნაკლებად შესცოდა ან თავიანთი უგუნურებით, ან ასაკით ან კიდევ იძულებით.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
ამპარტავანთა მოდრეკა
მოდით, - მოუწოდებს იგი, - სიმართლისთვის მშიერ-მწყურვალნო - (მთ. 5:6), მომავალ სამეფო ნადიმზე. ამპარტავანთა რისხვა ალაგმულია, და თქვენ გაძღებით ღვთის სიმართლის სინათლით.
ღირ. ბედა პატივდებული, გამოცხადების განმარტება.
19. ვიხილე მხეცი, დედამიწის მეფენი და მათი ლაშქარნი, ერთად შეკრებილნი, რათა შებმოდნენ ცხენზე მჯდომსა და მის მხედრობას
მხედრობა
ცოდვათა მრავალგვარობის გამო მხედრებს ეშმაკთან ერთად ლაშქარნი უწოდა, თუმცა ისინი ცოტანი არიან ანგელოზურ ძალებთან და წმინდანებთან შედარებით, ხოლო ქრისტეს მიმდევრებს მათი ერთსულოვნების გამო - მხედრობა, რაც არის მხოლობითი რიცხვი.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
მეფეთა ომი ქრისტეს წინააღმდეგ
თუ ამას შევადარებთ წმინდა დანიელის სიტყვებს, იმავე აზრს ამოვიკითხავთ: მეტისმეტად განრისხებული გამოენთება მრავალთა ამოსაჟლეტად და დასაღუპად (დან. 11:44). აპოკალიფსისში კი ნათქვამია, რომ, როდესაც დედამიწის მეფენი და მათი ლაშქარნი შეიკრიბებიან, შეებმიან ცხენზე მჯდომს, ანუ უფალ იესუ ქრისტეს და მის მხედრობას, ანუ ყველა წმინდანს, ვინც მას მოჰყვება.
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
ეშმაკის დამარცხება
უფლისა და ღვთის ანგელოზების წინააღმდეგ ომობენ ეშმაკი და ანტიქრისტე - ეს უკანასკნელი, მას ეწოდება მხეცის მსგავსების გამო; ეშმაკის ცრუ წინასწარმეტყველი და მეფენი, რომლებიც მათ შეუერთდნენ უფრო სწრაფად დამარცხდნენ ვიდრე წარმოითქმის სიტყვა. რადგან რას ამბობს საღვთო წერილი მათ შესახებ? ესაიას თანახმად: იუკუღმართებს ბოროტეული და უფლის დიდებას არად ჩააგდებს (ეს. 26:10) და მოულოდნელი განადგურების შესახებ მოციქული ამბობს: (ურჯულო), რომელსაც უფალი იესუ შემუსრავს თავის ბაგეთა სულით (2 თესალონიკ. 2:8). და რა არის უფრო ხანმოკლე, ვიდერ მსუბუქი დაქროლვა და მტრების მოსვრაა?
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
20-21ა. შეპყრობილ იქნა მხეცი და მასთან ერთად ცრუ წინასწარმეტყველიც, მის წინაშე რომ ახდენდა სასწაულებს, რითაც აცთუნა მხეცის ნიშნის მიმღებნი და მისი ხატის მოთაყვანენი, და ორივენი ცოცხლად იქნენ ჩაყრილი გოგირდით მოგიზგიზე ცეცხლის ტბაში. დანარჩენები კი მოისრნენ ცხენზე მჯდომარის მახვილით, რომელიც გამოდიოდა მისი პირიდან
ბოროტების განადგურება
დანიელიც ამბობს: ვეღარავინ უშველის მას (დან. 11:45). როდესაც უფალი შეებრძოლება, მას ვერავინ უშველის... ცეცხლში ჩგდებული ის ორი ყველა ცოდვილის თავადია - ეშმაკი და ის დიდი უკეთური, რომელსაც ანტიქრისტეს უწოდებენ.
აპრინგი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
თუმც ისინი მათდამი მორჩილი მეფეებითა და თავადებითურთ ეწინააღმდეგებოდნენ ქრისტე მაცხოვარს, ორივენი, ანტიქრისტეც და ცრუწინასწარმეტყველიც, რომელიც მრავალ ნიშთა და სასწაულთ იქმოდა, რათა უმეტესი წარმატებით მიეღოთ ანტიქრისტე, უეცრად მოცულ იქნებიან ღმრთის რისხვით. შესაძლებელია, მათ არ განიცადონ ხორციელი სიკვდილი, მაგრამ უეცრად მოკვდინებულნი გეენაში, მეორედ სიკვდილით დაისჯებიან.
როგორც ცოცხლად დარჩენილთა შესახებ, წავლენ რა სამსჯავროზე, პავლე მოციქული ამბობს, რომ ისინი ერთ წამში, თვალის დახამხამებაში, შეიცვლებიან (1 კორინთ. 15:52), ამგვარად, პირიქით, ღვთის ეს ორივე მოწინააღმდეგე პირდაპირ წავლენ არა სამსჯავროზე, არამედ სასჯელში. და თუმც ზოგიერთი არ გვეთანხმება, ჩვენ ვეყრდნობით მოციქულის სიტყვებს, რომ ანტიქრისტეს უფალი იესუ შემუსრავს თავის ბაგეთა სულით (2 თესალონიკ. 2:8), და რომელიღაც მოძღვრის ნათქვამის საპასუხოდ, რომ თითქოსდა ზოგიერთნი ანტიქრისტეს მოკვლის შემდეგაც ცოცხალნი დარჩებიან (წყარო უცნობია - რედ.), ვამბობთ, - ეს ცოცხლები არიან ისინი, ვისაც ეფერება დანიელი (დან. 12:2-3 - რედ.), და, რომ ეს ორნი (ანტიქრისტე და ცრუწინასწარმეტყველი - "აპოკ". რედ.) ღმრთის მიერ მათი ძალაუფლების გაუქმების შემდეგ შთაგდებულ იქნებიან ცეცხლის გეენაში, რომელიც მათვის იქნება სიკვდილი.
ანდრია კესარიელი, გამოცხადების განმარტება.
ორივენი ცოცხლად იქნენ ჩაყრილნი გოგირდით მოგიზგიზე ცეცხლის ტბაში. დანარჩენები კი მოისრნენ ცხენზე მჯდომარის მახვილით. ჰოი, უზენაესი სამართლიანობა! მან ერთნაირად როდი მიუზღო ომის გამჩაღებლებსა და თანამზრახველებს. არამედ ორივეს, ანუ ეშმაკსა და ანტიქრისტეს, მიეზღოთ ცეცხლი, რომელშიც ისინი მარადიულად ცოცხლები იქნებიან, რადგან ის, რომ ისინი ცეცხლში ცოცხლად იქნენ ჩაყრილნი, სწორედ ამას ნიშნავს; დანარდცნებს კი მახვილი მოსრავს. რა თქმა უნდა, მახვილით სწრაფი სასჯელი ბევრად უკეთესია, ვიდრე ცეცხლით.
ეკუმენიოსი, გამოცხადების განმარტება.
შეპყრობილ იქნა მხეცი და მასთან ერთად ცრუ წინასწარმეტყველიც - ანუ ეშმაკი და ანტიქრისტე, ეშმაკი და მისი საზოგადოება, რომლებიც იარსებებენ ჟამთა აღსასრულამდე. დანარჩენები კი მოისრნენ ცხენზე მჯდომარის მახვილით, რომელიც გამოდიოდა მისი პირიდან - მახვილი სხეულს ნაწილებად ყოფს, რითაც სურს გვიჩვენოს როგორც დიდი ხნის წინ გარდაცვლილნი, ისე ისინი, ვინც ქრისტეს მეორედ მოსვლამდე დარჩნენ ცოცხლები, და ის, ვისაც, როგორც ვკითხულობთ, უფალი იესუ შემუსრავს თავის ბაგეთა სულით და განაქარვებს თავისი სხივოსანი გამოცხადებით (2 თესალონიკ. 2:8).
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
21 ბ. და ყველა ფრინველი მიაძღა მათ მძორს.
ეშმაკის მორწმუნეთა დაღუპვა
ჩვენი უფლის იესუ ქრისტეს მსჯავრით და მისი ბაგეთა სულით მოკვდება ყველა, ვინც ეშმაკს ერწმუნა (ეს. 11:4; 2 თეს. 2:8 - რედ.), და ყველა ფრინველი მიაძღა მათ მძორს (შეად. მეორე რჯლ. 28:26; 1 მეფ. 17:44, 46; იერ. 16:4; 19:7 - რედ.).
აპრინგიუსი, ტრაქტატი გამოცხადებაზე.
სიმართლის საკვები
ეს არ უნდა გავიგოთ ხორციელი მნიშვნელობით, რომ დავიჯეროთ, თითქოს წმინდანები, რომლებიც უეზანესს ეძიებენ, მიაღჭებიან უკეთურთა მძორს, არამედ - უფრო ასე: როდესაც წმინდა და საღვთო სამსჯავროს სამართლიანობა გამოვლინდა, რომლის თანახმადაც, შეკრიბა რა ანგელოზთა სისრულე, ღმერთმა გადაწყვიტა სხვების დაჯსა - წმინდანები გაძღებიან იმ სიმართლის ცოდნით, რომელსაც ისინი ესწრაფოდნენ, რაც ამ ცხოვრებაში სწყუროდა, მაგრამ რომლის სრულყოფილად ჭვრეტის უნარიც არ გააჩნდათ.
რადგან ესაიაც ამბობს უკეთურთა შესახებ: და შესაზიზღი იქნებიან ყოველი ხორციელისთვის (ეს. 66:24). მე მიმაჩნია, რომ ეს ეხება ჩვენი ამ მონაკვეთის ფრინველთა სერობას. რადგან მოციქულიც ასე აღიარებს, რომ მას ჯერ კიდევ არა აქვს სრულყოფილი გაგება და ამბობს: იმიტომ კი არა, თითქოს უკვე ვეზიარე ან მივაღწიე სრულქმნილებას, არამედ ვესწრაფვი, იქნებ მივწვდე-მეთქი, როგორც მე მომწვდა ქრისტე იესუ (ფილიპ. 3:12).
ასე რომ, წმინდანები ცოდვილთა დასჯით კი არ გაიხარებენ, არამედ როდესაც გაძღებიან საღვთო სამართლიანობის სინათლით. ვინმეს შეუძლია განსხვავებულადაც განმარტოს ფრინველთა სახე - ცუდი გაგებით, როგორც დაცემული ანგელოზები, რომლებიც, როდესაც მათ თავიანთი მიმდევრები დაღუპვამდე მიიყვანეს, ბოროტი ვნების დასაცხრომად, მძორებს მიაძღნენ, მათი დასჯის გამო იღებენ კმაყოფილებას და საკუთარი სურვილით გახდნენ ცდომილების წინამძღოლნი.
პრიმაზიუსი, გამოცხადების განმარტება.
ორი სიკვდილი
ორი სიკვდილი არსებობს: ერთი - სულის გაყრა სხეულისგან, მეორე კი - გეენაში ჩაგდება. ანტიქრისტესთან ერთად ღვთის წინააღმდეგ აღმდგართ, ვფიქრობთ (და არცთუ უსაფუძვლოდ), რომ შეეხებათ პირველი სახე სიკვდილისა - ხორციელი - ხმლით, ან ღვთის ბრძანებით, ამის შემდეგ კი ისინი მოიწევენ მეორეს. ეს სამართლიანია. თუ ეს ასე არ არის, მაშინ ანტიქრისტე თავის მაცდურებთან ერთად იქნება მარადიული ტანჯვის მოზიარე - მეორე სიკვდილისა. მძორით გაძღომა კი საჭიროა ისე გავიგოთ, როგორც წინათ, როგორც ღმერთი ეუბნება ცოდვილებს ესაიას მეშვეობით (იხ.: ეს. 1:11-14). წმინდანებისთვის არასასიამოვნო და საძულველია ყოველგვარი ხორციელი სურვილი.
წყაროები:
1. Библейские комментарии отцов Церкви и других авторов I - VIII веков. Книга Откровения Иоанна Богослова. Тверь: Изд. Герменевтика, 2009.
2. ბიბლია განმარტებებით. აპოკალიფსისი. გამოცხადება იოანე ღვთისმეტყველისა (I ნაწილი). თბილისი. გამომც. პალიტრა. 2021 წ.