იდუმალი სამყარო - ინკუბუსები და სუკკუბუსები ქართულ გადმოცემებში - აპოკალიფსისი

Перейти к контенту
სხვადასხვა > იდუმალი სამყარო
ინკუბუსები და სუკკუბუსები ქართულ გადმოცემებში

მემორატული და ფაბულატური მითოლოგიური გადმოცემები ქართულ, ხალხურ ზეპირსიტყვიერებაში
ინკუბუსები და სუკუბუსები ქართულ გადმოცემებში
გადავწყვიტეთ ჩვენი საიტის გარკვეული სივრცე დავუთმოთ მემორატული და ფაბულატური მითოლოგიური გადმოცემების ქართულ, ხალხურ ნიმუშებს (ხოლო მომავალში გამოვაქვეყნოთ სხვა ქრისტეანი ხალხების ანალოგიურ გადმოცემებსაც). თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მიერ 1991 წელს გამოცემული ქართული ხალხური სიტყვიერების II ტომის ("მეგრული ტექტები") წინასიტყვაობაში ვკითულობთ: "ვფიქრობთ, მტკიცება არ სჭირდება იმას, რომ ამგვარი მასალების შეგროვება და მეცნიერულად გამოცემა გადაუდებელი, არადასაყოვნებელი საქმეა უძველესი ქართველი ხალხის ისტორიისა და კულტურის ღრმად შესასწავლად. საიდუმლოება არც ის არის, რომ ტექნიკის, ცივილიზაციის და ერთიანი კულტურის საოცარი სწრაფი წინსვლა მივიწყების ნიველირებისა და გაქრობის საფრთხეს უქმნის ხალხური შემოქმედების სხვადასხვა უბანს, მათ შორის ზეპირსიტყვიერებასაც. დღეს არავის შეუძლია, ზუსტად განსაზღვროს, როგორ წარიმართება უმწერლობო ქართველური ენების - სვანურისა და მეგრულ-ჭანურის ბედი რამოდენიმე საუკუნის შემდეგ, მაგრამ იმის თქმა კი შეიძლება, რომ ამ ენებზე ფიქსირებულ მასალებს მომავალში ოქროს ფასი დაედება".

ამავე გამოცემის შესავალ ნაწილში ვკითხულობთ: "მემორატული და ფაბულატური მითოლოგიური გადმოცემები, როგორც არაზღაპრული პროზის სპეციფიკური ჟანრი, პირველად შემოდის ქართულ ფოლკლორში თავისი ავტონომიური უფლებით. ამ ჟანრის დიდ მნიშვნელობაზე ამ ბოლო წლებში იქნა ყურადღება გამახვილებული როგორც ევროპულ, ისე რუსულ ფოლკლორისტიკაში. მეცნიერებას აინტერესებს ამ ტიპის გადმოცემებში შემონახული ის უძველესი წარმოდგენები, რომლებიც "დაბალ მითოლოგიურ" რწმენათა კომპლექსიითაა შეპირობებული და უნივერსალურ ხასიათს ატარებენ". მაგრამ გარკვეულწილად ამგვარი გადმოცემები საინტერესოა რელიგიის სფეროსთვისაც, რაზეც მეტყველებს თუნდაც ლუდოვიკო მარია სინისტრარის ცნობილი ნაშრომი "ინკუბუსებისა და სუკკუბუსების დემონიალიტეტი", დავა ე. წ. "ნეფილიმთა" გარშემო და სხვა ამის მსგავსი თემა, რომელსაც ხშირად ვხვდებით დაცემულ ანგელოზთადმი მიძღვნილ რელიგიურ სტატიებსა თუ ნაშრომებში.

მეცნიერებისთვის ამგვარი თქმულებები თუ "დაბალ მითოლოგიურ" რწმენათა კატეგორიაშია მოთავსებული, ჩვენთვის, როგორც მორწმუნეთათვის, ის დემონოლოგიის სფეროშია განთავსებული. ამ თემატიკას სხვადასხვა კუთხით ეხებოდა მრავალი ძველი თუ თანამედროვე ღვთისმეტყველი, ამიტომაც, ის სარწმუნოებრივი თვალსაზრისითაც გარკვეულ დაინტერესებას იწვევს. სწორედ ამ ინტერესითაა გამოწვეული ჩვენი მცდელობა შევაგროვოთ ამგვარი ლიტერატურად და განვათავსოთ ის ჩვენი ინტერნეტ რესურსის გვერდებზე.

რა თქმა უნდა, ამ გამოცემის მთლიანად გადმობეჭდვას ჩვენ არ ვაპირებთ, რაც ძალზედ შრომატევადი საქმეა და ჩვენი საიტის თემატიკას სცილდება (წიგნში ასევე შეტანილია ზღაპრები, ანდაზები, თქმულებები და სხვა, თუმცა ამგვარი ლიტერატურის ელექტრონული ვერსიების ინტერნეტში გამოქვეყნება ნამდვილად შესაშური საქმე იქნებოდა). ჩვენ მხოლოდ ვეხებით გამოცემის იმ ნაწილს, რომელიც დაცემული სულების, ანუ ე. წ. ინკუბუსებისა და სუკკუბუსების თემატიკასთან არის დაკავშირებული. მასალა, რომელსაც ქვემოთ ვთავაზობთ ჩვენს მკითხველს, გარკვეულწილად ეხმიანება ამ თემას, რის გამოც ჩვენი ინტერესის სფეროს წარმაოდგენს. მასალის გამოქვეყნებით ჩვენ არაფრის მტკიცებას არ ვიღებთ საკუთარ თავზე, რადგან ამ განყოფილებაში განთავსებული მასალა ქვეყნდება მხოლოდ გაცნობისა და საკითხის შესწავლის მიზნით. ამასთანავე მკითხველებს ვხთოვთ გამოგვიგზავნონ მათთვის ცნობილი მსგავსი ისტორიები, რომლებსაც შევკრებთ და მომავალში ჩვენს საიტზე გამოვაქვეყნებთ.

მასალები აღებულია ნაშრომიდან: "ქართული ხალხური სიტყვიერება", II ტომი. მეგრული ტექსტები. თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა. 1991 წ. გვ. 353-405. შემდგენლები ტოგო გულავა და აპოლონ ცანავა. ფრჩხილებში პირველად მითითებულია ნაშრომის გვერდი, შემდეგ კი სტატიის პარაგრაფი.

საიტ აპოკალიფსისის რედაქცია.
შინაარსი

I. ოჩოკოჩი

1. ტყის საკვირველება - ოჩოკოჩი.

2. აღწერა და თავისებურებები. ოჩოკოჩის თვისებები.

3. სხვადასხვა შემთხვევები.


II. ტყაშმაფა

(მეგრ. ტყის მეფე)

1. ტყაშმაფას დახასიათება, აღწერა და თვისებები.

2. სხვადასხვა შემთხვევები.


III. წყარიშ დიდა

(წყლის დედა ანუ იგივე მეფე წყლებისა)


lV. ჭინკა

V. დიხაშკოჩი


(მიწის კაცი)


VI. მაზაკვალი

(მზაკვარი)

1. მზაკვარი და მისი აღწერა

2. ჭეჭეთობა (ჭიაკოკონობა) - მზაკვართა დღესასწაული


VII. ჟამი, ანუ სული გაცივებისა

VIII. ყვავილ-ბატონები
Назад к содержимому