განმარტებანი - რას ასწავლის ქრისტიანობა ადამიანთა ტანჯვაზე - აპოკალიფსისი

პირველი ადამიანები ღმერთმა შექმნა: "თქვა ღმერთმა: გავაჩინოთ კაცი ჩვენს ხატად, ჩვენს მსგავსებად. ... შექმნა ღმერთმა კაცი, თავის ხატად შექმნა იგი, მამაკაცად და დედაკაცად შექმნა ... და აკურთხა ღმერთმა ისინი" (დაბ. 1:26-28). სამოთხეში ადამიანებს ჰქონდათ პირველქმნილი სიმართლე, მათ არ იცოდნენ ჭირვება, სნეულებანი და ტკივილი და ცხოვრობდნენ ბუნებასთან სრულ ჰარმონიაში.

მაგრამ ადამიანი არ დაკმაყოფილდა იმით, რაც მას ღმერთმა უბოძა, უფრო მეტი მოინდომა და ამგვარი მოსურვება მთელი ცხოვრება თან სდევს ადამიანს.

ადამიანმა დაარღვია ღმრთის მცნება და მიუახლოვდა ეშმაკს. შედეგად მან დაკარგა უკვდავება და მიიღო ხრწნილება, სნეულებანი, ტანჯვა და სიკვდილი. პირველმშობელთა ცოდვა მათ შვილებზე გადავიდა. ღმერთმა, როდესაც ადამიანს ქმნიდა, მისცა მას ნების სრული თავისუფლება, ადამიანს შეეძლო აერჩია თავისი აზრების განხორციელება, მიეღო ნებისმიერი გადაწყვეტილება, აერჩია სიკეთე ან ბოროტება, მაგრამ ღმერთი ამავდროულად აფასებს ადამიანის საქმეებს და სჯის ცოდვისთვის ან დაუყოვნებლივ ან მომავალ საუკუნეში.

ძველაღთქმისეულ ეპოქაში ტანჯვა გაიგებოდა მხოლოდ როგორც ცოდვათა გამო მოწეული სასჯელი. საყოველთაო წარღვნა, სოდომისა და გომორას დანგრევა, ბაბილონური ტყვეობა - ეს ყველაფერი ქმნიდა წარმოდგენას ღმრთის ყოვლისშემძლეობაზე, მის სიმტკიცეზე და შურისგების გარდაუვალობაზე. ხალხში არსებობს წარმოდგენა, რომ ბოროტებას ბოროტებით უნდა მიაგო, როგორც იტყვიან "თვალი თვალისა წილ". მაგრამ უკვე ამავდროულად ჩნდება უდანაშაულოთა ტანჯვის პრობლემაც. ამის შესახებ ლაპარაკობს წინასწარმეტყველი იობი, ხოლო ესაიასთან უკვე ქვეყნის მაცხოვრის შობაა ნაწინასწარმეტყველევი.

ტანჯვის ახალი აზრი ადამიანებს სწორედ იესუ ქრისტეს გამომსყიდველი მსხვერპლით გაეცხადა. ტანჯვა გადაიქცა ძალად, რომელიც ადამიანს ათავისუფლებს ბოროტებისგან და რომელსაც ის სიკეთის გამარჯვებამდე მიჰყავს. იესუ ქრისტეს ტანჯვასა და სიკვდილში მისი ადამიანური ბუნება გახდა თავისუფალი და სრულყოფილი იარაღი მისი ღვთაებრივი სიყვარულისა, რომელსაც სურს ყოველი ადამიანის ცხონება.

ქრისტიანობის ეპოქწაში ტანჯვა გაიგება უკვე როგორც ღმრთის ნების აღსრულება: "აღიღენ ჯუარი თჳსი და შემომიდეგინ მე" (მათე 16:24), ვიდრე თვით მის გამომსყიდველ მსხვერპლში მონაწილეობამდე. ტანჯვის სულიერი არსის გაუგებრობა ჩვენს სამყაროში, რომელიც არ ცხოვრობს ქრისტიანული სარწმუნოების პრინციპებით, ქმნის პირობებს საცთურთათვის და ხელს უწყობს ათეიზმის გაჩენას. ყოვლისშემძლე მამა ღმერთისადმი რწმენა შეიძლება დაექვემდებაროს ბოროტებითა და ტანჯვით გამოცდას, როდესაც ურწმუნოს ეჩვენება, რომ ღმერთს არ შეუძლია წინ აღუდგეს და ხელი შეუშალოს ბოროტებას.

ყოველი ქრისტიანი ნათლისღების საიდუმლოში დებს აღთქმას, რომ მიჰყვება ქრისტეს და მეტიც, იქნება მისი თანამოზიარე. ნათლისღების საიდუმლოში მღვდლის შეკითხვაზე: "შეუდგები ქრისტეს" ნათელღებადი ან მიმრქმელი პასუხობს: "შევუდგები ქრისტეს". და კიდევ: "შედგომილ ხარა ქრისტეს?" და პასუხობს: "შედგომილ ვარ". ეს პასუხები, რომელიც წარმოითქმება შეგნებულად და ნებაყოფლობით, ნიშნავს არა მარტო სულიერ ერთობას ქრისტესთან, არამედ ადამიანის სულსა და სხეულს გარკვეულ პირობებსაც აკისრებს. "ვინაიდან ყველანი, ვინც ქრისტეში მოინათლეთ, ქრისტეთივე შეიმოსენით" (გალატ. 3:27). ხოლო თუ ქრისტეს ხარ შედგომილი და ქრისტიანი ხარ, მაშასადამე განსაცდელებთანაც და ჭირვებასთანაც - სხვა გზა ქრისტიანისთვის არ არსებობს.

ნათლისღება ადამიანს ჩამობანს პირველდაწყებით ცოდვას (და ასევე ყველა პირად ცოდვას), მაგრამ ცოდვის შედეგები დაუძლურებული ადამიანის ბუნებაში მაინც ბოროტებისკენ მიდრეკილად რჩება. ამიტომაც ითხოვს ის ადამიანისგან განუწყვეტელ სულიერ ბრძოლას. აუცილებელია არა მარტო ნებით თუ უნებლიედ ჩადენილი ცოდვის დაგმობა, არამედ ეკლესიაში მისვლა და მისი შენანება, მისი აღიარება მღვდლის წინაშე. როდესაც ადამიანი აღსარებას ამბობს, ის კვლავ ნებაყოფლობით ინანიებს თავის ცოდვებს, მიმართავს ღმერთს როგორც ყველაზე ახლობელ არსებას, როგორც სიყვარულისა და სამართლიანობის მწვერვალს, ააშკარავებს თავისი სულის იდუმალ კუთხეებს, რომლებიც მისი ოჯახის წევრთათვისაც კი დაფარულია.

როგორც კი მიეტევება ცოდვები, ქრისტიანს ეხსნება გზა ყველაზე უდიდესი საიდუმლოსკენ - უფლის, ღმერთისა და ჩვენი მაცხოვრის, იესუ ქრისტეს უპატიოსნესი ხორცისა და სისხლის ზიარებისკენ. მასში მოზიარე მართლაც სულით და ხორცით ერწყმის მაცხოვარს, იღებს მისგან ყოველივე აუცილებელს უცოდველი ცხოვრებისთვის "ვინც ჭამს ჩემს ხორცს და სვამს ჩემს სისხლს, ის ჩემშია, ხოლო მე - მასში" (იოანე 6:56). ევქარისტიაში ქრისტეს მსხვერპლი მისი სხეულის - ეკლესიის ყოველი წევრის მსხვერპლი ხდება. ასევე, ყველა ქრისტიანს შეუძლია შეუერთდეს ქრისტეს მსხვერპლის შესაწირავს. სამწუხაროდ, ჩვენ არასაკმარისად ვუფრთხილდებით ამ უდიდეს მადლს, დღითი დღე გადავდებთ ღვთისმსახურებაში მონაწილეობას და ცოდვილი ზრახვებითა და ქცევებით ცოდვის სიმყრალით ვმოსავთ ჩვენს სულებს.

ყველა ჩვენთაგანს უფალმა უბოძა უმთავრესი მცნება: "გიყვარდეს მოყვასი როგორც საკუთარი თავი!" მისი უმაღლესი საფეხურია: "არავისა აქვს იმაზე დიდი სიყვარული, ვინც სულს დადებს თავისი მეგობრისთვის" (იოანე 15:13). ეს ყველაზე სრულყოფილი სახით მოიმოქმედა ქრისტემ თვისი გამომსყიდველი მსხვერპლით. მან, სრულიად უცოდველმა, ჩვენ ცოდვილთათვის გადაიტანა უსასტიკესი ტანჯვა და თვით სიკვდილიც.  ამიტომაც, თუ მივსდევთ ქრისტეს, სრულიად ბუნებრივია ტანჯვა-განსაცდელიც გადავიტანოთ სხვათა საცხოვნებლად. ეს გაიგება ფიზიკური აზრითაც, როდესაც ადამიანი სხვა ადამიანის გადასარჩენად მზად არის გაიღოს თავისი სისხლი და თვით სიცოცხლეც კი.

მაგრამ არსებობს ქრისტეს გამომსყიდველ მსხვერპლში მონაწილეობის სხვა, მისტიკური ფორმა. ჩვენ არ ვიცით ეს როგორ ხდება, მაგრამ ამის შესახებ მსჯელობდა მრავალი წმინდანი. ასე მაგალითად, წმიდა მოციქული პავლე კოლასელთა მიმართ ეპისტოლეში ბრძანებს: "ახლა კი ვხარობ ჩემი ვნებების გამო, რომლებიც დავითმინე ჩვენი გულისთვის, და რაც დააკლდა ქრისტეს ურვას, ჩემი ხორცით ვავსებ მისი სხეულისათვის, რომელიც არის ეკლესია" (კოლას 1:24). ანუ მოციქული, როდესაც აღნიშნავს ქრისტეს უსაზღვრო ტანჯვის ხარისხს მიიჩნევს, რომ მისი, როგორც მოციქულის პირადი ტანჯვა ეკლესიისთვის არასაკმარისია. იესუ იტანჯა, რათა დაეფუძნებინა ღმრთის სასუფეველი. და მისი საქმის გაგრძელების ყველა მსურველს მართებს თანაზიარობა მისი ტანჯვისადმი. ქრისტემ გამოისყიდა კაცობრიობის ცოდვები და ასევე გვიბოძა მის ტანჯვაში მონაწილეობის შესაძლებლობის მადლი, ეს კი ნიშნავს, რომ მოშურნე და მონდომებული ქრისტიანი, ძმათა გადასარჩენად შეიძლება გახდეს ცხონების იარაღი უფლის ხელში.

ღმერთს სურდა ადამიანი კაცობრიობის ცხონების თანამონაწილე გამხდარიყო მისი უბიწო ვნებების ძალით. ადამიანებს შეუძლიათ შეგნებულად მიიღონ მონაწილეობა ღმრთის ჩანაფიქრში და არა მარტო ლოცვებით, არამედ ტანჯვითაც. როდესაც ისინი ხდებიან ღმრთისა და მისი სასუფევლის თანამომუშაკენი (1 კორ. 3:9). ქრისტეს შემდეგ, ნებისმიერ სხვა ადამიანზე მეტად კაცთა ცხონების თანამომუშაკე გახდა ყოვლადწმიდა ღვთისმშობელი. მან გადაიტანა უდიდესი ტანჯვა ქრისტესთან ერთად. ის არის მისი ეკლესიის ყველა წევრის სულიერი დედა და ღმრთის წინაშე კაცთა მოდგმის ცხონების შუამდგომელი.

ტანჯვა განუცდია უამრავ წმინდანს ძველი დროებიდან დღემდე. მაგალითად, წმ. იოანე ოქროპირმა გადაიტანა ლანძღვა, დამცირება, გინება, წამება, დევნულება და ბოლოს სიკვდილი. რამდენი ტანჯვა-წამება აქვთ გადატანილი ძველ და გვიანდელი დროის მოწამეებს! წმიდა მამათა შრომებში არაერთხელ არის აღნიშნული ტანჯვის აზრი და გარდაუვალობა ქრისტიანისთვის და მეტიც, მოტანილია აზრი, რომ ქრისტიანის ცხოვრება თუ უღრუბლოა, შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ის არასაკმარისად არის მიცემული ქრისტეს სიყვარულს, არასაკმარისად არის ქრისტეს ერთგული.

აქედან გამომდინარეობს ის, რომ ჭეშმარიტი ქრისტიანები განიცდიან უფრო მეტ ტანჯვას, ვიდრე ურწმუნოები. თანამედროვე პრაგმატულ სამყაროში ამან შეიძლება გამოიწვიოს გაოგნება. მაგრამ რჩეულები ტანჯვას იღებენ მორჩილებით და სიხარულითაც კი. ისინი მათ იღებენ როგორც მარადიული ნეტარების საწინდრად, რომელიც შეიყვანს მათ თავიანთი ზეციური მამის სასუფეველში. ისინი, ახსოვთ რა მაცხოვრის ჯვარზე ვნებები, ესწრაფვიან მიიღონ მისი თუნდაც უმცირესი ნაწილი მაინც, რათა გახდნენ სამყაროს ცხონების თანამონაწილენი. ამიტომაც ითმენენ ქრისტიანები ტანჯვას უფრო, ვიდრე ურწმუნოები, რადგან იციან, - ტანჯვა მოცემულია ცხონების მისაღწევად და, რომ ისინი შეუძლებელია იყოს აუტანელი.

ცოდვის მიტევება და ღმერთთან ურთიერთობის აღდგენას მივყავართ ცოდვისთვის დაწესებული მარადიული სასჯელის გაუქმებამდე, მაგრამ მაინც რჩება დროებითი სასჯელი. სნეულება - ეს არის ჩვენი დროებითი სასჯელი ჩადენილი ცოდვებისთვის. სნეულებებში ადამიანი ხედავს თავის უძლურებას, თავის საზღვრებს და თავის დასასრულს. ძალიან ხშირად სნეულება ღმერთთან აბრუნებს ადამიანს, ახუტებს იმას, ვისაც ადრე არ იღებდა ამპარტავნების ან უცოდინრობის გამო.

მიწიერ ცხოვრებაში ტანჯვა არ ნიშნავს უბედურ არსებობას. ღმრთისადმი მყარი რწმენა, დაჯერება იმისა, რომ ყველაფერი ხდება მისი ნებით უდიდესი და უღრმესი აზრის მქონეა. ამგვარი რწმენა ცხოვრებას უფრო ალამაზებს და ამხიარულებს; მაგრამ ასეთი როდია ურწმუნოთა და ცოდვილთა ცხოვრება, თუნდაც ჭარბად ჰქონდეთ ამქვეყნიური სიკეთეები. "საყვარელნო, ნუ იუცხოვებთ თქვენს გამოსაცდელად მოვლენილ ცეცხლოვან განსაცდელს, ... არამედ ხარობდეთ, როგორც ქრისტეს ვნებათა თანაზიარნი, რათა მისი დიდების გამოცხადებითაც იხარებდეთ და ილხენდეთ" (1 პეტრე. 4:12-13).

ქრისტიანს არავინ უკრძალავს სიხარულს. ოღონდ არ არის საჭირო ზედმეტობა. მიწიერი ბედნიერება, რომელიც დაკავშირებულია ღმერთის გამუდმებულ მოგონებასთან და არ გამორიცხავს სულიერი ცხოვრების დაძაბულობას, არის სიკეთე. ხოლო თუ მატერიალური სიკეთე საჭიროზე მეტი გვაქვს, მას უპოვართაც უნდა ვუნაწილებდეთ.

ყოველივე ზემოთთქმულიდან გამომდინარე, უფრო მეტი წარმოდგენა უნდა შეგვექმნას ტანჯვის აზრზე, ვიდრე ეს არის ცოდვათა გამო ჩვეულებრივი დასჯა. ამის შესახებ ლაპარაკობდა ქრისტე თავის ქადაგებებში (ლუკა. 13:1-4; იოანე 9:2-3). უეჭველად, ღმრთის ნება, მიმართული ადამიანის სრულყოფილებისკენ, ვლინდება მოქმედებებში, რომელთა წვდომა ადამიანს თავისი შეზღუდულობის გამო ყოველთვის როდი ძალუძს. მაგრამ იმისი აღსრულება, რაც უშუალოდ ქრისტესგან გვემცნო, პატიოსნად და სიხარულით გვმართებს. სხვათა ტანჯვაში მონაწილეობა აღგვძრავს სიკეთისა და შეწევნისკენ. ეს არის სიყვარულის აქტი, რომელიც მიმართულია ტანულისკენ და თვით იესუ ქრსიტესკენ (მათე 25:35-36).

ეს სისხლხორცეულად აუცილებელია ჩვენს დროებაში, როდესაც ადამიანები მუდმივად არიან გამოკიდებულნი ფულსა და სიამოვნებებს.