განმარტებანი - ქრისტეს სასწაულთა შესახებ 2

ქრისტეს სასწაულთა შესახებ

ეშმაკთა განსხმის სასწაულნი

დეკანოზ ლევ ლიპეროვსკის წიგნიდან: "ქრისტეს სასწაულები და იგავები" (Чудеса и притчи Христовы)

შინაარსი

შეპყრობილობის, როგორც სნეულების ზოგადი დახასიათება

სახარებაში აღწერილი შეპყრობილობის შემთხვევები შესაძლებლობას გვაძლევს წარმოდგენა ვიქონიოთ ამ სნეულების დამახასიათებელ ნიშნებზე. მათგან ყველაზე ტიპიური, და უდავოდ საზოგადო, რაც ყველა შემთხვევას ახასიათებს, არის შემდეგი: შეპყრობილი საკუთარ თავს სნეულებად არ აღიარებენ და ამიტომაც მათში არ არსებობს დახმარების სურვილი და თხოვნა. ეს დაავადებულნი არასოდეს თვითონ არ მიდიან ქრისტესთან განკურნებისთვის, არამედ ისინი ყოველთვის სხვებს "მოჰყავთ". ან კიდევ, ქრისტე თვითონ კურნავს მათ საკუთარი მოწყალების ან კიდევ შეპყრობილთა ახლობლებისა და ნათესავების თხოვნით.

მაგრამ, ფორმით, შეპყრობილობა საკმაოდ მრავალფეროვანია: ყველაზე ძლიერი ფორმაა - ორი გადარინელის შეპყრობილობა, რომლებიც ავლენდნენ გააფთრებულ გადარეულობას და თვითგვემას, თანაც შეუწყვეტლივ, მრავალი წლის განმავლობაში. მთვარეულის შემთხვევაც ძალზედ მძიმეა, რადგან ას სნეულებით შეპყრობილი იყო ადამიანის როგორც სხეული ასევე სულიც, თუმცა, დრო და დრო, ახალმთვარეობებს შორის პერიოდში შვება ეძლეოდა.

სხვა შემთხვევებში შეპყრობილობა არ ეხება ადამიანის სულის სიღრმეებს და აზიანებს მხოლოდ ცალკეულ ორგანოზებს (სმენა, მხედველობა, მეტყველება) ან მთელ სხეულს (როგორც ეს იყო მოკრუნჩხული დედაკაცის შემთხვევაში). შედეგად "შეპყრობილობა", როგორც ჩანს, შეიძლება აზიანებდეს სულს ან სხეულს, ან კიდევ ერთსაც და მეორესაც. აქედან შეიძლება დავასკვნათ, რომ ამ სნეულებას გარკვეული "კლინიკური" სიმპტომ-კომპლექსი არ გააჩნია: ეს არის "სულის" სნეულება, და შეიძლება ასოცირდებოდეს ნებისმიერ სხეულებრივ დაავადებასთან, რომელიც მჭიდრო ერთობაში ადამიანის მთელ ორგანიზმთან. ეშმაკი იყენებს ადამიანის ავადმყოფურობას, როგორც პირველდაწყებითი ცოდვის შედეგს, რათა დარტყმა მიაყენოს ყველაზე მგრძნობიარე ადგილს. ყოველ შემთხვევაში, შეპყრობილობის წინააღმდეგ "სამედიცინო" საშუალებები არ არსებობს. ეს არის "სულის" დაავადება და იკურნება იგი მხოლოდ და მხოლოდ სულიერი გზებით.

ასევე არ უნდა შევცდეთ "შეპყრობილობის" ამოცნობაში. ყოველგვარი "ეპილეფსია" და ყოველგვარი "პარანოია" ან "ცირკულარული ფსიქოზი" და ა. შ. "შეპყრობილობა" როდია. აქ არ შეიძლება დაისვას ტოლობის ნიშანი, თუმცა, ხშირად არსებობენ თანხვედრანი, რომლებიც შეიძლება ჭეშმარიტმა ექიმებმა გამოიცნონ, რომლებიც თვითონ არ არიან შეპყრობილნი "მატერიალისტური მსოფლმხედველობის" ცრურწმენებით.

***

ორი ეშმაკეულის განკურნება გერგესეველთა ქვეყანაში

(მთ.8, 28-34: მკ.5:1-20: ლკ.8:26-39)

ამრიგად, ბუნების აბობოქრებული სტიქიონის დამორჩილების შემდეგ, ნავი მიადგა გერასეველთა, იგივე გერგესეველთა, ანუ როგორც მას უწოდებენ მარკოზი და ლუკა -გადარინელთა ქვეყნის აღმოსავლეთ, კლდოვან ნაპირს. "ნავიდან გადმოსვლისთანავე... შემოხვდა ორი ეშმაკეული, სამარხებიდან (ანუ, სამარხი გამოქვაბულებიდან) გამოსულნი და ძალზე მძვინვარენი, ისე რომ, ვერავინ ბედავდა ამ გზაზე გავლას. და, აჰა, შეჰყვირეს და თქვეს: რა ხელი გაქვს ჩვენთან, იესო, ძეო ღმრთისაო? ვადაზე ადრე მოსულხარ აქ ჩვენს სატანჯველად. ხოლო მათგან მოშორებით ბალახობდა ღორების დიდი კოლტი. ეშმაკები შეევედრნენ მას და უთხრეს: თუ განგვდევნი, ნება გვიბოძე, ღორების კოლტს შევერიოთ. და უბრძანა მათ, წადითო; ისინიც წავიდნენ და შეერივნენ ღორების კოლტს; და აჰა, მთელი კოლტი კბოდედან გადაეშვა ზღვაში და წყალში დაინთქა. ხოლო მეღორეები გაიქცნენ, ქალაქში მივიდნენ და მოჰყვნენ ყველაფერს, რაც შეემთხვა ეშმაკეულებს. და, აჰა, მთელი ქალაქი გამოვიდა იესოს შესახვედრად; და როდესაც იხილეს იგი, სთხოვეს, აქაურობას გაეცალეო. ისიც ჩაჯდა ნავში და უკანვე (ანუ კაპერნაუმში) გამობრუნდა".

ასე მოგვითხრობს ამ ამბავს მათე მახარობელი. მარკოზისა და ლუკას სახარებაში იგივე შემთხვევა გადმოცემულია უფრო დეტალურად და იმ განსხვავებით, რომ მათთან ლაპარაკია არა ორ, არამედ ერთ ეშმაკეულზე, და ქვეყანაც იწოდება გადარინელთა და არა გერგესეველთა (ან გერასეველთა) ქვეყანად. აქ არანაირი წინააღმდეგობა არ არის, რადგან ათქალაქში (დეკაპოლისში) (ეს იყო ათი ანტიკური ქალაქი იორდანის დაბლობის აღმოსავლეთით) შედიოდნენ ქალაქები - გადარა და გერგესა: და მათთან ახლოს მყოფი ოლქი შეიძლება წოდებულიყო ან ერთი ან მეორე სახელით. რაც შეეხება ეშმაკეულთა რაოდენობას, მართალია, ისინი ორნი იყვნენ, მაგრამ ორის სახელით უმთავრესად მეტყველებდა ერთი. როგორც ჩანს, სწორედ ის იყო ყველაზე მძვინვარე, ყველაზე უფრო საშინელი, უფრო აქტიური და საყოველთაოდ ცნობილიც, რადგან ადრე უახლოეს ქალაქში ბინადრობდა, "დიდი ხანია ეშმაკნი ჰყავდა და შიშველ-ტიტველი სახლში კი არ ცხოვრობდა, არამედ - სამარხებში" (ლუკა 8:27). ამრიგად, ის ყოველთვის ტიტველი დადიოდა და ატერორებდა ყველას, ქალაქელები მას "ჯაჭვით კრავდნენ და ბორკილებს ადებდნენ, მაგრამ ამსხვრევდა ბორკილებს და, ეშმაკისაგან დევნილი, უდაბნოში გარბოდა".

იოანე ოქროპირი ბრძანებს, რომ სინოპტიკოსებში ეშმაკეულთა რაოდენობაში სხვაობა "არ არის ურთიერთწინააღმდეგობის ნიშანი, არამედ აჩვენებს მხოლოდ მომხდარი ამბის თხრობის განსხვავებულ ფორმას". სამივე მახარობლის მონათხრობი რომ გავაერთიანოთ, მაშინ შეიძლება მოვლენის სურათი წარმოვიდგინოთ შემდეგი თანმიმდევრობით:

როდესაც იესუს შორიდან თვალი მოჰკრეს, შეპყრობილებმა "შეჰყვირეს და თქვეს: რა ხელი გაქვს ჩვენთან, იესო, ძეო ღმრთისაო? ვადაზე ადრე მოსულხარ აქ ჩვენს სატანჯველად" (მათე 8"29). შემდეგ, ერთი ეშმაკეული, სწორედ ის, რომლის მოთვინიერება არავის შეეძლო, "გამოიქცა და თაყვანი სცა მას (ანუ ქრისტეს). ... იესუმ უთხრა: გამოდი, სულო უწმინდურო, მაგ კაცისაგან!" მაშინ "შეჰყვირა, მის წინაშე დაემხო და შეჰღაღადა: რა ხელი გაქვს ჩემთან, იესო, ძეო მაღალი ღმრთისაო? გევედრები, ნუ მტანჯავ მე" (მკ. 5:6-8; ლკ. 8:28-29).

ეშმაკი, რომელიც დაუფლებული იყო საცოდავ ადამიანს და ჰყვიროდა მისი ხმით, უცებ როდი დაემორჩილა ქრისტეს განკარგულებას, არამედ თითქოსდა აყოვნებდა. მაშინ ქრისტემ ჰკითხა შეპყრობილს: "რა გქვია სახელად? ხოლო მან მიუგო: ლეგიონია ჩემი სახელი, ვინაიდან მრავალნი ვართ". ამის შემდეგ "ეშმაკები შეევედრნენ მას და უთხრეს: თუ განგვდევნი, ნება გვიბოძე, ღორების კოლტს შევერიოთ" (მათე 8:31), "უწმინდურებმა მუდარით უთხრეს მას: გაგვგზავნე ღორებში, რომ მათში შევიდეთო. მაშინ ნება დართო იესომ და გამოვიდნენ უწმინდური სულნი, ღორებში შევიდნენ, და მთელი კოლტი, ორი ათასამდე სული, ზღვის კბოდეს მიაწყდა და წყალში ჩაიხრჩო" (მკ. 5:12-13)..

ეშმაკეულის ქცევაში ყურადღებას იმსახურებს მისი პიროვნების გაორება.

ჯერ მან მიირბინა ქრისტესთან, დაემხო მის წინ და თაყვანი სცა, თითქოსდა მის თავზე დატეხილი საშინელებისგან გათავისუფლებას ითხოვსო, მაგრამ როდესაც იესუმ უწმიდურ სულს უბრძანა გამოსულიყო მისგან, მაშინ ეს კაცი იწყებს ისეთ ლაპარაკს, რომელიც სულაც არ შეეფერება მის ქცევას: "რა ხელი გაქვს ჩემთან, იესო, ძეო მაღალი ღმრთისაო? გევედრები, ნუ მტანჯავ მე". ცხადია, რომ აქ უკვე ისმის ვიღაცის ხმა. ადამიანის პირით მეტყველებს უცხო ნება. სწორედ ეს არის იმ "უწმიდური სულის" ხმა, რომელმაც ადამიანში დაიბუდა და მის ცნობიერებასა და ნებას დაეუფლა.

თავისთავად, ამ საცოდავ ადამიანს, რომელიც წლების განმავლობაში სრულიად გაველურდა და ნორმალური ურთიერთობა არ ჰქონია ადამიანებთან, შეუძლებელია ცოდნოდა იესუ ქრისტეს შესახებ: მას საკუთარი სახელიც კი არ ახსოვდა და როგორ შეძლებდა იესუ ქრისტე ეღიარებინა ძედ ღმრთისა? მაგრამ ქრისტეს იცნობდნენ ეშმაკნი, რამეთუ მაცხოვარი ყველგან დევნიდა მათ და ეშმაკთაც "სწამდათ მისი და შიშისგან ძრწოდნენ" (იაკ. 2:19). არ არის გამორიცხული ისიც, რომ ეშმაკთ წინასწარ ცოდნოდათ, რომ ქრისტე გადარინელთა ქვეყნისკენ მოემართებოდა.

ადამიანის პიროვნების გაორების ფაქტები საზოგადოდ საკმაოდ ხშირად გვხვდება ჩვენს ცხოვრებაში და ზოგჯერ ძალიან წააგავს სახარებებში აღწერილ მონათხრობს. ეს კარგად იციან ფსიქიატრიული კლინიკის ექიმებმა, მაგრამ თავიანთ სამეცნიერო არსენალში მათ არ გააჩნიათ სიტყვა "შეპყრობილობა", რადგან ცდილობენ სხვადასხვაგვარად ახსნან ეს მოვლენები, უმეტესწილად მათი ახსნა არადამაჯერებელია.

სხვათა შორის, ფსიქიურად მძიმედ დაავადებულთ, რომლებსაც ახასიათებთ ბობოქრობა, ცნობიერების არევა და თითქმის დაკარგული აქვთ "პიროვნების" შეგრძნება, მიდრეკილნი არიან ყვირილისკენ, მშფოთვარებისკენ და მკრეხელობისკენ. ზოგჯერ უეცრად დაუდგებათ "შესვენება", "რემისია". მაშინ მათი ცნობიერება იწმინდება, სულიერი ქარბუქი წყნარდება და დაავადებულიც მშვიდი, უწყინარი, მორჩილი, კოხტად ჩაცმული ხდება, მაგრამ ვაი რომ არცთუ დიდი ხნით. მალე ისევ ვიღაც ამაზრზენი მოდის და ადამიანი კვლავ გრძნობს თავის საშინელ მდგომარეობას, ხდება ეჭვიანი, უძლური და... კვლავ კარგავს თავის "პიროვნებას": მას კვლავ ეუფლება უცხო, მტრული ნება ისე, რომ მთლიანად ავსებს მის შინაგან ადამიანს, მის სულსა და გულს. ბოლოს და ბოლოს, თუკი არ დადგება მოულოდნელი, აუხსნელი "სასწაულებრივი შეწევნა", - ასეთ ავადმყოფს ქანცი ეცლება და უძლურებისგან კვდება, ან კიდევ თავს იკლავს.

სახარებაში მოცემულ შემთხვევაში, დემონებით შეპყრობილ ავადმყოფს მოევლინა ეს საკვირველი, უმძლავრესი და მკურნალი ძალა, რომელმაც მას სრული და საბოლოო განკურნება მიანიჭა.

გადარინელთა ქვეყნის მცხოვრებლებმა, რომლებიც მოვიდნენ "ეშმაკეულის" სანახავად, რომელშიც მთელი ლეგიონი ისხდა, "იესუსთან მისულებმა იხილეს კაცი, ვისგანაც გამოსულიყვნენ ეშმაკნი, იესუს ფერხთით მჯდომარე, ჩაცმულ-დახურული და გონს მოგებული, და შეძრწუნდნენ".

ყოფილ ეშმაკეულს უკვე აღარ უნდოდა გაშორებოდა ქრისტეს, რადგან, როგორც ჩანს, ეშინოდა კვლავ უწმინდურ სულთა ხელში არ ჩავარდნილიყო: ის სთხოვდა ქრისტეს "თან წამიყვანეო". მაგრამ მას უკვე არაფერი ემუქრებოდა, განკურნებული ადამიანი უფალს დეკაპოლისში ღმრთის სასუფევლის საქადაგებლად სჭირდებოდა. ორი ათასი ღორის დაღუპვა იმდენად მგრძნობიარე აღმოჩნდა მათი მფლობელებისთვის, რომ მის შესახებ მთელ დეკაპოლისში ლაპარაკობდნენ, როგორც უეჭველად მომხდარ ფაქტზე, ხოლო ამ ფაქტებიდან გამომდინარე, განკურნებული ადამიანის ქადაგება ქრისტეს ძალაუფლებაზე, მის სასწაულმოქმედ ძალაზე და ღმრთის სასუფეველის მოახლოვებაზე - სარწმუნო და დამაჯერებელი გახლდათ.

და რაც ყველაზე მთავარია - თვით განკურნებულ ადამიანს, მთელი თავისი გარდაქმნილი პიროვნებით, შეუძლებელია არ მიეპყრო ყოველთა ყურადღება. ის იყო ბობოქარი გადარეული, "პარანოიკი", მოსახლეობის რისხვა, და უცებ, იგივე ადამიანი მშვიდობის, სიყვარულისა და ღმრთის სიმართლის მხურვალე მქადაგებელი ხდება.

საქადაგებლად ის თვით ღმერთკაცმა წარაგზავნა. "დაბრუნდი სახლში და უამბე შენიანებს, რა გიყო ღმერთმა. ისიც ისიც წავიდა და დაიწყო ქადაგება ათქალაქში, რა უყო მას იესომ, და უკვირდა ყველას". მისი ქადაგება განსაკუთრებით საჭირო იყო აქ, რადგან გადარინელთა მცხოვრებნი უგუნურად სთხოვდნენ ქრისტეს გაშორებოდა მათ ქვეყანას.

მთვარეული ყრმის განკურნება

(მთ.17:14-21: მკ.9:14-29: ლკ.9:37-42)

მთვარეულობით შეპყრობილი ყრმის განკურნება მოხდა გალილეაში, უფლის ფერიცვალების მომდევნო დღეს. ამ სასწაულის მოკლე აღწერილობას გვაძლევს მახარობელი მათე, სხვა სინოპტიკოსები კი მას ავსებენ.

მათე მახარობელი ბრძანებს: როდესაც ისინი (ანუ ქრისტე და თაბორის მთაზე მისი თანმხლები პეტრე, იაკობი და იოანე) ხალხთან მივიდნენ, როდესაც ხალხთან მივიდნენ, ერთი კაცი მიუახლოვდა, მუხლი მოიყარა მის წინაშე და უთხრა: უფალო! შეიწყალე ჩემი ძე: მთვარეულია და საშინლად იტანჯება, ვინაიდან ხშირად ცეცხლში და ხშირად კიდევ წყალში ვარდება. მივუყვანე შენს მოწაფეებს, მაგრამ ვერ განკურნეს იგი. ხოლო იესომ პასუხად თქვა: ო, ურწმუნო და უკუღმართო მოდგმავ: როდემდის ვიქნები თქვენთან? როდემდის მოგითმენთ თქვენ? აქ მომგვარეთ. შერისხა იგი იესომ და გავიდა ეშმაკი მისგან: და განიკურნა ყმაწვილი იმავე წამს".

მახარობელ მარკოზი გვაძლევს ხალხის წინაშე ქრისტეს გამოცხადების მკაფიო სურათს. ის წერს, რომ როდესაც ქრისტე "მოწაფეებთან დაბრუნდა, იხილა მათ ირგვლივ შეკრებილი დიდძალი ხალხი და მათთან მოკამათე მწიგნობრები". დავა, როგორც ჩანს ძალიან მძაფრი და მოწაფეებისთვის არასასიამოვნო იყო. მაგრამ ქრისტეს გამოჩენამ დავა შეაჩერა.

"როდესაც ხალხმა ის შენიშნა", - ამბობს მახარობელი, - "განცვიფრებულნი გამოიქცნენ და მიესალმნენ". შესაძლოა ეს განცვიფრება გამოწვეული იყო იმით, რომ ზეციური ნათელი, რომლითაც გაბრწყინდა ის თაბორის მთაზე, ჯერაც ბრწყინავდა მის თვალებში და აისახებოდა მთელ მის სხეულზე, გარეგნობაზე, ხმასა და მოძრაობებზე.

ქრისტემ "ჰკითხა მწიგნობრებს: რას ედავებით ამათ?" მწიგნობრები დუმდნენ. მაშინ ერთმა კაცმა ხალხიდან მიუგო მას: "მოძღვარო, ჩემი ძე მოგგვარე, შეპყრობილი სიმუნჯის სულით. სადაც მოიხელთებს, ძირს დასცემს; დუჟი გადმოსდის, კბილებს აღრჭიალებს და შეშდება. ვთხოვე შენს მოწაფეებს, განდევნეთ-მეთქი, მაგრამ ვერ შესძლეს"...

შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ყრმის მამამ, რამოდენიმე ხნის წინ, თავისი შვილი სწორედ ქრისტეს მიჰგვარა, მაგრამ, ვერ მიუსწრო მას და ამიტომაც დახმარებისთვის მის მოწაფეებს მიმართა, მათ კი ვერ შეძლეს დემონის განდევნა. არ არის გამორიცხული სწორედ ეს ყოფილიყო მწიგნობრებსა და ქრისტეს მოწაფეებსშორის არსებული "დავის" თემაც.

შემდეგ, მარკოზ მახარობლის მიხედვით, შეიძლება შევიქმნათ სრული წარმოდეგნა ყრმის სნეულების მახასიათებელ სიმპტომებზე. როგორც ჩანს, გარეგნულა ის ძალიან წააგავს თანამედროვე მედიცინისთვის ცნობილ ეპილეფსიას. მაგრამ, სრულ იგივეობაზე აქ ლაპარაკი შეუძლებელია. ყრმის "ეპილეფსიის" ნიშნები, სახარების მიხედვით, შემდეგია: ყრმას შეტევები მოსდის "ახალმთვარეობისას" და "უეცრად", ყრმა თითქოსდა ვიღაცამ "შეიპყროო", ძირს ეცემა, "კბილებს აღრჭიალებს", "დუჟი გადმოსდის", "მთელი სხეულით ცაცხაცებს" და კონვულსიებშია. ავლენს მიდრეკილებას თვითმკვლელობისადმი, "ვინაიდან ხშირად ცეცხლში და ხშირად კიდევ წყალში ვარდება". მაგრამ უკვე იმაზე მინიშნება, რომ ეს ყველაფერი ხდება პერიოდულად - მთვარის ავსების ჟამს - სულაც არ ახასიათებს კლასიკურ ეპილეფსიას. და რაც მთავარია - დაავადების მიზეზი როგორც კლინიცისტებთან და მახარობლებთან სრულიად განსხვავებულია. თუ ექიმები ეპილეფსიური შეტევების მიზეზს თავის ტვინის ნივთიერების ან სისხლის შემადგენლობის ამა თუ იმ ანომალიაში ვარაუდობენ, მახარობლებისთვის ეს ანომალიები, თუ ისინი არსებობენ, წარმოადგენენ არა მიზეზს, არამედ ადამიანში უცხო, მავნე სულის დაბუდების შედეგს. ყრმის მამას ეჭვიც არ ეპარება, რომ მისი შვილი "შეპყრობილია სიმუნჯის სულით", და მისი უბედურება მდგომარეობს მხოლოდ იმაში, რომ მოწაფეებმა ვერ შეძლეს მისი განკურნება.

გარდა ამისა, - სიმუნჯე და დაყრუება ასევე არ ახასიათებს ეპილეფსიას, თუმცა ზოგჯერ ემთხვევა მას.

დასასრულ, მიდრეკილება თვითმკვლელობისადმი არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ჩავთვალოთ ეპილეფსიის მუდმივ სიმპტომად, უფრო მეტად, ეს მისი იშვიათი მეგზურია. ამიტომაც, ყრმასთან დაკავშირებულ სახარებისეულ აღწერას, როდესაც ყრმა სავსე მთვარეობის დროს საშინლად იტანჯება, თანამედროვე ექიმები მისცემდნენ ეპილეფსიის "ფსიქოგენურ" ან "ისტერიულ" დახასიათებას, რომელიც ავადმყოფის ფსიქიკაში ბუდობს. და ეს არ იქნებოდა შეცდომა, რადგან სწორედ სნეულების გამომწვევი "სული", შეიპყრობს რა ადამიანის ფსიქიკას, მასში პათოლოგიურ მოვლენებს იწვევს.

ამრიგად, მახარობელთა მოწმობით, ეპილეპტიკი ყრმის სნეულება იმდენად მძიმე იყო, რომ ქრისტეს მოწაფეებმა ვერ შეძლეს მისი განკურნება. მაშინ გულდამწუხრებულმა ქრისტემ, რომელსაც ბოროტების სულით დამონებულ ადამიანთა ურწმუნოება გაუკვირდა, ბრძანა: "ო, ურწმუნო და უკუღმართო მოდგმავ: როდემდის ვიქნები თქვენთან? როდემდის მოგითმენთ თქვენ?" და სნეული ყრმის მასთან მიყვანა ბრძანა. და "ჯერ არც კი მისულიყო მასთან, რომ ეშმაკმა მიწას დაანარცხა და კრუნჩხვა დააწყებინა". იესუმ "ჰკითხა მამამისს: რამდენი ხანია ასე? ხოლო მან მიუგო: სიყრმითგანვე" და სასოწარკვეთილმა მაშინათვე სთხოვა: "მაშ, თუ რამ შეგიძლია, შეგვიწყალე და შეგვეწიე". ამ ვედრებაში ჟღერდა უფრო იმედი, ვიდრე რწმენა. მაშინ უფალმა, თავისი მოწყალებით, გაამხნევა მამა და დაეხმარა მას ეპოვა რწმენის საწყისები: "...თუ შეგიძლია გწამდეს, ყველაფერი შესაძლოა მორწმუნისათვის" და "ბავშვის მამამ მყისვე შეჰღაღადა ცრემლების ფრქვევით: მწამს, უფალო; შეეწიე ჩემს ურწმუნოებას" (მარკ. 9:19-24).

ეს სიტყვები არც მაშინ გამოპარვია ხალხს და დღემდე აქტუალურია: მარავალი ასწლეულის განმავლობაში იმეორებს მას ყოველი, ვინც გათანგულია ჭირვებებით და მათგან თავდაღწევის მოსურნე გამოსავალს ღმრთის რწმენასა და შეწევნაში ეძებს. აქ, მრავალწლოვანი ტანჯვიდან და ცრემლიდან, უბედური მამის სულში იშვა რწმენა, რომელმაც მისი ადრინდელი ურწმუნოება დაამარცხა.

მაგრამ სანამ ქრისტე ბავშვის მამას ესაუბრებოდა, ხალხი ყოველი მხრიდან მოდიოდა და ეხვეოდა სნეულს, რათა უჩვეულო სასწაულის თვითმხილველი გამხდარიყო. მაშინ იესუმ "შერისხა სული და უთხრა: ყრუ-მუნჯო სულო! გიბრძანებ გამოხვიდე მაგისგან და აღარასოდეს შეხვიდე მასში! სულმა შეჰყვირა, საშინლად შეარყია იგი და გამოვიდა, ხოლო ბავშვი მკვდარს დაემსგავსა". მაგრამ "იესუმ შერისხა უწმინდური სული, განკურნა ყრმა და მისცა მამამისს" (ლკ. 9:42).

იმის შემდეგ, რაც ბრბო დაიშალა, "მოწაფეებმა დაიმარტოხელეს იესო და ჰკითხეს: რატომ ჩვენ ვერ შევძელით მისი განდევნა?" რაზეც ქრისტემ მიუგო: "თქვენი მცირე რწმენის გამო: თუ გექნებათ მდოგვის მარცვლის ოდენა რწმენა, უბრძანეთ ამ მთას: გადაადგილდიო, და ისიც გადაადგილდება, და არაფერი იქნება შეუძლებელი თქვენთვის" (მთ. 17:20). და კიდევ დაამატა: "ამ მოდგმას ვერაფრით ვერ განდევნი, თუ არა ლოცვით და მარხვით" (მკ. 9:29).

შედეგად, აი მსგავს სნეულთა განკურნების ჭეშმარიტი, ქრისტეს მიერ ნასწავლი გზა: რწმენა, ლოცვა და მარხვა.

მაშ, რა შეიძლება ამას უპასუხონ თანამედროვე ექმმა-ფსიქიატრებმა, რომლებიც უმეტესწილად მოწყლულნი არიან ურწმუნოებით? ალბათ ისინი მხოლოდ გაიღიმებენ ამგვარ რჩევაზე. მაგრამ, ვაი, რომ მათ ღიმილს არ გააჩნია მაკურნებელი ძალა და ვერც ერთ სნეულს ამ უმძიმესი დაავადებისგან ვერ განკურნავს.

ასუროფინიკიელი ქალის ეშმაკეული ქალიშვილის განკურნება

(მთ.15:21-28: მკ.7:24-30)

ასუროფინიკიელი ქალის ეშმაკეული ქალიშვილის განკურნება აღწერილია ორი მახარობლის მიერ და სრულიად თანხმიერად. ეს მოვლენა "ტიროსისა და სიდონის მხარეს", ანუ წარმართულ ფინიკიაში მოხდა. აქ ქრისტე გალილეიდან მოვიდა იმის შემდეგ, რაც ხუთი პურით ხუთი ათასი ადამიანი დააპურება და წყალზე გაიარა (მთ. 14-ე თ. და მკ. მე-6 თ). ამ სასწაულთა შემდეგ, ქრისტეს, როგორც საკვირველთმოქმედის პოპულარობამ, უკიდურეს ზღვარს მიაღწია და თან იმდენად, რომ "სადაც უნდა შესულიყო - სოფლებში, დაბებსა თუ ქალაქებში, მოედნებზე აწვენდნენ თავიანთ სნეულთ და სთხოვდნენ, ნება მიეცი, შენი სამოსის კალთას შეეხონო; და ყველა, ვინც მას ეხებოდა, იკურნებოდა" (მკ. 6:56).

და რამდენიც უნდა აეკრძალა ქრისტეს ჩემზე, როგოც სასწაულთმოქმედზე ცნობებს ნუ გაავრცელებთო, - ყოველთვის ისე ხდებოდა, რომ იმ ადგილის მცხოვრებნი, სადაც ის მიდიოდა, - ცნობდნენ და ხალხს აგზავნიდნენ მთელ მხარეში, რომ ყველა სნეული მოეყვანათ (იხ. მთ. 14:35).

ასეთ ვითარებებში, იესუ ქრისტესთვის ძნელი იყო ღმრთის სასუფეველზე თავისი სწავლების ქადაგება, რადგან ხალხის მასები უფრო კურნების მისაღებად მიდიოდა და არა სწავლების მოსასმენად. და, გარდა ამისა, ადვილი წარმოსადგენია, რომ ქრისტე, სხვა დანარჩენთან ერთად, როგორც ადამიანი, განმარტოებას და დასვენებას საჭიროებდა. სავარაუდოდ ამ მიზეზების გამო, "წამოვიდა იქიდან" (ანუ გალილეიდან) და "მივიდა ტიროსისა და სიდონის მხარეს" (მთ. 15:21) და "შევიდა სახლში და არ უნდოდა ვინმეს გაეგო ეს, მაგრამ ვერ შესძლო დაფარვა" (მკ. 7:24).

ხალხის წარმართული მასა აქ ქრისტეს უფრო ნაკლებად იცნობდა, ვიდრე გალილეაში, თუმცა, უეჭველად, ქრისტეს შესახებ მათაც სმენოდათ. ამიტომაც, ქრისტეს გამოჩენა ტიროსისა და სინოდის მხარეს შეუმჩნეველი ვერ დარჩებოდა. და როგორც კი უფალი თავის მოწაფეებთან ერთად აქ ჩამოვიდა, "გაიგო ერთმა ქალმა, ვის ასულსაც უწმინდური სული ჰყავდა" (მკ. 7:25), და "მიჰყვიროდა მას (ქრისტეს) და ამბობდა: შემიწყალე მე, უფალო, დავითის ძეო: ჩემი ასული საშინლად იტანჯება ეშმაკისაგან. ხოლო მან ხმა არ გასცა. მიადგნენ მისი მოწაფეები და სთხოვეს: გაუშვი ეგ, რადგანაც ჩვენ მოგვყვირის".

როგორც ჩანს, ეს ქალი ქრისტეს განუშორებლად და ხანგრძლივად თან დაჰყვებოდა და თანაც ჯიუტად ითხოვდა ქრისტესგან ყურადღებასა და მოწყალებას. მან საიდანღაც გაიგო და სწამდა, რომ მის წინ მიდის არა უბრალოდ ექიმი და მოძღვარი, არამედ "უფალი, ძე დავითისა". მაგრამ, თვით ქალი არ ეკუთვნოდა "ისრაელის სახლს", არამედ ქანანეველი გახლდათ, წარმოშობით ასუროფინიკიიდან, წარმართი, და რა თქმა უნდა იცოდა, რომ, როგორც რომაელები მათ გარდა ყველა დანარჩენ ერს ბარბაროსებად მიიჩნევდნენ, ასევე ისრაიტელნიც ყველა მეზობელ ხალხს, ანუ წარმართებს, "სჯულში უმეცართ", ველურებსა და "ძაღლებს" უწოდებდნენ.

ქრისტემ, ისმინა მოწაფეთა თხოვნა, შეჩერდა და, თუმც კი უთხრა მათ, რომ ის სხვას როდი მოევლინა, არამედ "მხოლოდ ისრაელის სახლის დაღუპულ ცხვრებს". მაშინ ქალი მიუახლოვდა ქრისტეს, ფეხებში ჩაუვარდა, თაყვანისცა და უთხრა: "უფალო, შემეწიე მე!". ხოლო უფალმა პასუხად თქვა: "არ ვარგა, შვილებს წაართვა და ძაღლებს მიუგდო პური".

ამგვარი სიტყვა თითქოსდა უნდა სწყენოდა ქანანეველ დედაკაცს, იმედიც უნდა გადასწუროდა, რომ მიიღებდა რაიმე შეწევნას ქრისტესგან, შეეწყვიტა შემდგომი ვედრება და გაბრუნებულიყო. მაგრამ ყველას გასაკვირად, ამ წარმართმა ქრისტესადმი თავისი პასუხით წარმოაჩინა არაჩვეულებრივი მორჩილება, თავმდაბლობა, რწმენა და სიბრძნე. "დიახ, უფალო, მაგრამ ძაღლებიც ხომ ჭამენ პატრონის ტაბლიდან დაცვენილ ნასუფრალს".

ჭეშმარიტად, შეიძლება ითქვას, რომ ამ წარმართის თავმდაბლობა მისი რწმენის აკვანი გახლდათ. მის თავმდაბლობას ჰქონდა იგივე თვისებები, როგორიც წარმართი ასმეთაურის თავმდაბლობას, რომელიც თავს უღირსად თვლიდა მის სახლში ქრისტე შემოსულიყო. როგორც ერთი, ასევე მეორე მაგალითი ამტკიცებს სულის გარდაუვალ კანონს, რომ თავმდაბლობა, როგორც სიამაყის ანტითეზა, ადამიანის სულში ჭეშმარიტებისადმი რწმენას ბადებს, ხოლო ეს რწმენა შემდეგ სასწაულებს იქმს.

თვით უფალს გაუკვირდა ქალის რწმენა. "ეჰა, ქალო!, - მიუგო ქრისტემ, - დიდია შენი რწმენა, და შენი სურვილისამებრ მოგეგოს შენ!" (მთ. 15:28). "მაგ სიტყვისათვის წადი; გამოვიდა ეშმაკი შენი ასულისაგან. მივიდა ქალი თავის სახლში და ნახა, რომ მისი ასული სარეცელზე იწვა, ეშმაკი კი გამოსულიყო მისგან" (მკ. 7:29-30).

ამგვარად, ეშმაკის განდევნა მოხდა დაუსწრებლად, დედის რწმენით და თვით ეშმაკეულის ყოველგვარი მონაწილეობის გარეშ. როგორც ადრე ითქვა, ქრისტეს ყოველი სასწაული, თვით თავისი ფაქტით, ქადაგებს ღმრთის სასუფევლის და მისკენ მიმავალი გზის ამა თუ იმ ჭეშმარიტებას. ასე, მაგალითად, ეს სასწაული უპირველეს ყოვლისა მოწმობს იმაზე, რომ ღმერთი ზოგჯერ გამოცდის ადამიანის სულს, მისი თავმდაბლობისა და მორჩილების სიღრმეს და მისი ნების ძალას ვედრების, ანუ ლოცვის დაჟინებულობაში. ერთიც და მეორეც ამყარებს ადამიანის რწმენას ღმრთის შეწევნისდმი. გარდა ამისა, ქანანეველი ქალის შემთხვევა გვასწავლის, რომ, ადამიანში როგორც ეშმაკის შესახლება, ასევე მისი გამოდევნა, არ არის რაღაც განყენებული "თვითშთაგონება", არამედ ეს არის სრულიად რეალური, კონკრეტული მოვლენა. მეორე მხრივ, "ეშმაკეულობა", როგორც სულიერი დაავადება, აქ არ წარმოადგენს ორგანიზმის რაიმე ფიზიოლოგიური ანომალიის შედეგს, არამედ პირიქით, პათოლოგიური მოვლენა სხეულში, მოცემულ შემთხვევაში, თავის საწყისს ადამიანში უცხო სულის ჩასახლებიდან იღებს. სნეულების მიზეზი სულიერია. ასე ასწავლის ქრისტე.

საინტერესოა აღინიშნოს, რომ ასუროფინიკიელი ანუ ქანანეველი, როგორც უწოდებს მას მეორე მახარობელი, თუმც წარმართი იყო, მაგრამ ესმოდა, რომ მისი ქალიშვილი უბრალოდ სნეული კი არ არის, არამედ "ეშმაკეულია", ანუ მას სწამდა "ბოროტების სულთა" არსებობა, რისაც თვით ზოგიერთ იუდეველსაც კი არ სწამდა, მაგალითად, სადუკეველებს, და ამისი ბევრს ჩვენს დროშიაც არ სწამს. მაგრამ ბნელი და ბოროტი ძალების რეალობისადმი ურწმუნოება, უცილებლივ ახდენს ადამიანის სიფხიზლისა და მღვიძარების პარალიზებას. მტერი, რომელსაც მეომარი ვერ ხედავს და რომლის არსებობისა არც კი სჯერა, - ყველაზე საშიში მტერია, და მისი დარტყმები, თავისი მოულოდნელობით, მომაკვდინებელი შეიძლება აღმოჩდნეს. აი, რატომ ამტკიცებს ზოგიერთი სულთა მხილველი, რომ ჩვენს დღეებში ეშმაკის ყველაზე დიდი "მიღწევა" არის ის, რომ, მან ადამიანებს მისდამი ურწმუნოება ჩაუნერგა.

დასასრულ, ზედმეტი არ იქნება კიდევ ერთხელ გავუსვათ ხაზი იმ ფაქტს, რომ ასუროფინიკიელი კი არ ედავებოდა, არამედ მორჩილად ეთანხმებოდა, რომ ის და მისი ქალიშვილი ერთგვარად არიან "დაბალი რასის" წარმომადგენლები; ის არ განაწყენდა ქრისტეს სიტყვებზე "ძაღლებთან" შედარების გამო, არამედ უფალს მისი ოჯახისთვის ოდენ მოწყალება გამოსთხოვა. ამასთან, ქრისტეს მოწაფეებს შეუძლებელი იყო არ დაენახათ თუ რამდენად მაღლა იდგა ეს უბრალო სული და რამდენად სპეტაი იყო იმ იერუსალიმელ ფარისევლებზე და მწიგნობრებზე, რომლებიც, მუდმივად უტევდნენ მათ მოძღვარს, და ცდილობდნენ, როგორც "სიტყვაში მის გამოჭერას", ასევე "სასწაულებს ზეცით". და ამგვარი ადამიანები უფალს ვერასოდეს იპოვიან, თუ ისინი ღმრთის წინაშე მორჩილებასა და თავმდაბლობას არ გამოავლენენ.

ამ ოლქის წარმართებს შორის ქრისტეს ყოფნა, როგორც ჩანს, მოკლევადიანი იყო. კვლავ წამოვიდა რა ტიროსისა და სიდონის საზღვრით, "მოვიდა გალილეის ზღვის პირას, ათქალაქის საზღვართა შორის", ანუ ისე, რომ იორდანეს გადალახვისა და ზღვის გადაცურვის გარეშე ის კაპერნაუმისა და ბეთსაიდის საზღვრებში დაბრუნდა. "მივიდა გალილეის ზღვის პირას, მთაზე ავიდა და იქ დაჯდა". და როგორც მათე მახარობელი გვამცნობს: "მივიდა მასთან დიდძალი ხალხი, თან მოიყოლეს კოჭლნი, ბრმანი, ყრუნი, საპყარნი და სხვანიც მრავალნი, ფერხთით დაუსხეს იესოს და მანაც განკურნა ისინი. ასე რომ, უკვირდა ხალხს, როცა ხედავდა, რომ ლაპარაკობდნენ მუნჯნი, იკურნებოდნენ საპყარნი, დადიოდნენ კოჭლნი და ხედავდნენ ბრმანი: და ადიდებდნენ ისრაელის ღმერთს" (მთ. 15:30-31).

სატანისგან შეკრული და მოკრუნჩხული ქალის განკურნება

(ლკ.13:10-17)

იერუსალიმისკენ მიმავალ გზაზე, ერთ-ერთ სინაგოგაში, ქრისტე თავისი ჩვეულებისამებრ, "შაბათ დღეს ასწავლიდა.

იყო იქ თვრამეტ წელიწადს უძლურების სულით შეპყრობილი ქალი, მოკრუნჩსუღს რომ არ შეეძლო წელში გამართვა. იესომ დაინახა, მიიხმო და უთხრა: ქალო, დახსნილი ხარ შენი უძლურებისგან. როგორც კი ხელი დაადო, მყისვე გაიმართა და ადიდებდა ღმერთს".

შეუძლებელია ითქვას, და ამას არც ისე დიდი მნიშვნელობა აქვს, თუ სამედიცინო თვალსაზრისით, რა სახის სნეულება სჭირდა ამ დედაკაცს. ყოველ შემთხვევაში, ეს იყო სნეულება, რომელმაც იმდენად დაამახინჯა მთელი ხერხემალი, რომ ქალის მთელი სხეული მოკრუნჩხული იყო და მოკლებული იყო მოქმედების თავისუფლებას: ასეთ შემთხვევაში, თავი თითქმის მიწამდე იხრება და ადამიანს ვერ ძალუძს დაინახოს არა მარტო ცა, არამედ გვერდზე მდგომი ადამიანების სახეც. ეს ყველაფერი დამთრგუნველად მოქმედებს ფსიქიკაზე და, გარდა ამისა, არც თუ იშვიათად არის დაკავშირებული დამტანჯველ ტკივილებთან და, რა თქმა უნდა, გამორიცხავს ყოველგვარ შრომისუნარიანობას. ლუკა მახარობელი ამბობს, რომ ამ ქალს თვრამეტი წელიწადი აწუხებდა "უძლურების სული", ანუ მის სნეულებას გააჩნდა სულიერი მიზეზი, ხოლო სხეულის ფიზიკური სიმახინჯე მხოლოდ ამის შედეგი გახლდათ. მაგრამ რა იყო ეს სულიერი მიზეზი? ამას უკვე თვით მაცხოვარი განმარტავს: "ეს ასული აბრაამისა, თვრამეტ წელიწადს შეკრული ჰყავდა სატანას" (ლკ. 13:16)

მოკრხუნჩხული დედაკაცი სინაგოგაში იყო, როდესაც იქ ქრისტე ქადაგებდა. ქალი ისმენდა მის სიტყვას, მაგრამ, სავარაუდოდ, მისი სახის დანახვა არ შეეძლო. ის თვით არ მისულა ქრისტესთან და მისთვის არაფერი უთხოვია. არამედ, თვით ქრისტემ მოიხმო იგი თავისი მოწყალებით და განკურნა ამ მტანჯველი სნეულებისგან. ქრისტე ხედავდა, რომ სნეული ქალი კაცთა მოდგმის მტრის მსხვერპლი იყო. "უძლურების სულისგან" გათავისუფლებული დედაკაცი მყისვე გაიმართა, დაინახა ქრისტე და "ღმერთი ადიდა".

ამ განკურნებაში ცხადი ხდება, რომ ქალი, თუმცა არ იყო "ეშმაკეული", რადგან ბნელი, უწმინდური ძალა არ დაუფლებია მის სულს, დემონი არ შესახლებულია მის სხეულში, როგორც ეს მთვარეულის ან ასუროფინიკიელი დედაკაცის ქალიშვილის შემთხვევაში იყო, მაგრამ უწმინდურ სულს ის შეკრული ჰყავდა, და ამის შედეგად, სხეულებრივადაც იტანჯებოდა.

ეს მოხდა განსაზღვრულ დროს, ანუ თვრამეტი წლის წინათ. იმ დროიდან, მისი ფიზიკური ჯანმრთელობა არ უმჯობესდებოდა და ქალის მდგომარეობა განუკურნებელი ჩანდა. მაგრამ ქრისტემ თავისი ძალაუფლებით უბედური ქალი "სატანის საკვრელთაგან" გაათავისუფლა.

ქალის განკურნება მოხდა შაბათს, ანუ უპირატესად ამ დღეებში ქადაგებდა ქრისტე სინაგოგებში. და, როგორც ყოველთვის ამგვარ შემთხვევაში, სჯულის მოძღვარმა, სინაგოგის მეთაურმა, აღშფოთებითა და პროტესტის გამოხატვით მიმართა იქ შეკრებილ ხალხს: "ექვსი დღეა, როცა შეიძლება საქმის კეთება, - თქვა მან, - თქვენც მაშინ მოდით განსაკურნავად, და არა შაბათს" (ანუ მან გამოიჩინა მშრალი, უსულო ფორმალიზმი). მაგრამ ქრისტემ ამხილა ფარისეველი და მიუგო: "თვალთმაქცო, განა რომელი თქვენგანი არ ახსნის შაბათს ბაგაზე დაბმულ ხარსა თუ ვირს და არ მიჰყავს დასარწყულებლად? ხოლო ეს ასული აბრაამისა (ანუ ღვთითრჩეული ერის წარმომადგენელი), რომელიც თვრამეტ წელიწადს შეკრული ჰყავდა სატანას, არ უნდა დაგვეხსნა ამ საკრველისაგან შაბათს?" სწორედ "შაბათს" აღასრულა ეს კურნაება ქრისტემ, რათა ღმრთის მიერ ისრაელისთვის აღთქმული მშვიდობა და თავისუფლება ამ ტანჯული დედაკაცისთვის სწორედ შაბათის დღეს მიეცა.

და როდესაც უფალი "ამას რომ ამბობდა, რცხვენოდა ყველას, ვინც ეურჩებოდა; მთელი ხალხი კი ხარობდა ყოველივე იმის გამო, რასაც ესოდენ სახელოვნად იქმოდა იგი".

მუნჯი კაცისგან ეშმაკის განდევნა

(მთ.9:32-34: ლკ.11:14-15)

მათე და ლუკა მახარობლები მოგვითხრობენ მუნჯი ეშმაკეულის განკურნებაზე. ეს იყო ერთი და იგივე შემთხვევა, თუ ორი სხვა ერთმანეთის მსგავსი, არაარსებითია. პირობები, ანუ მოვლენები, რომლებიც წინ უძღვის განკურნებას, მახარობლებთან სხვადასხვაა, მაგრამ განკურნების ფაქტი აღწერილია ერთნაირად. მათე მახარობელის თანახმად, განკურნება მოხდა "სახლში", როდესაც უფალმა განკურნა ორი უსინათლო. როდესაც ისინი (ანუ განკურნებული უსინათლონი) გამოვიდნენ "მათი გამოსვლისთანავე მიჰგვარეს მას ერთი კაცი, მუნჯი და ეშმაკეული. და როცა ეშმაკი განდევნილ იქნა, მუნჯმა ენა ამოიდგა; უკვირდა ხალხს და ამბობდა: არ მოსწრებია ისრაელს ამგვარი რამე. ხოლო ფარისეველნი ამბობდნენ: ეშმაკთა მთავრის შეწევნით აძევებსო ეშმაკთ".

ლუკა მახარობელთან მუნჯის განკურნება აღწერილია ქრისტეს ქადაგების შემდეგ: "ითხოვეთ და მოგეცემათ; ეძებეთ და ჰპოვებთ; დააკაკუნეთ და გაგიღებენ" და ა. შ. ამის შემდეგ კი ბრძანებს: "ერთხელ ეშმაკი განდევნა მუნჯი კაცისგან; როგორც კი გავიდა ეშმაკი, მუნჯმა ენა ამოიდგა, და უკვირდა ხალხს. ხოლო ზოგიერთმა თქვა: ეს ბელზებულის, ეშმაკთა მთავრის შეწევნით აძევებსო ეშმაკთ".

აქ ეშმაკეულობა, უპირველეს ყოვლისა, ვლინდებოდა სიმუჯეში, შესაძლოა, კიდევ რომელიმე სხვა ნიშან-თვისებაში, არა იმდენად ცხადში, რომელიც აქ არ მოიხსენიება. მაგრამ, ყოველ შემთხვევაში, ის ადამიანები, რომლებმაც ქრისტეს მუნჯი მიუყვანეს, დარწმუნებულნი იყვნენ, რომ ავადმყოფის სიმუნჯე სულიერი წარმომავლობისაა, რომ ის "ეშმაკეულია". და ისინი არ შემცდარან, რადგან ეშმაკის განდევნის შემდეგ "მუნჯმა ენა ამოიდგა". მას დაუბრუნდა მეტყველების უნარი, როგორც დასტური იმისა, რომ გათავისუფლდა ბნელ ძალთა მპყრობელობისგან.

ხაზგასასმელია ის, რომ მუნჯი ეშმაკეული ქრისტესგან არაფერს ითხოვდა და თვითონაც კი არ მისულა მასთან, არამედ მეგობრებმა მიიყვანეს. და, რომ განკურნება კვლავ და კვლავ აღსრულდა ახლობელთა თხოვნით და, უმთავრესად, ქრისტეს უდიდესი მოწყალების გამო ადამიანებისადმი, რომელსაც კაცთა მოდგმის მტერი ეშმაკი ტანჯავს.

ბრმა და მუნჯი ეშმაკეულის განკურნება

(მთ.12:22-31)

ამ განკურნების შესახებ ლაპარაკობს მხოლოდ მათე მახარობელი. ამ შემთხვევას მახარობელი ქრისტეს მიერ აღსრულებულ სხვა მრავალ განკურნებათაგან გამოჰყოფს. კერძოდ, იმის შემდეგ, რაც ქრისტემ ხელგამხმარი კაცი განკურნა და სინაგოგიდან გავიდა "თან მისდევდა დიდძალი ხალხი და განკურნა ყველა".

"მაშინ, - აგრძელებს წმ. მათე, - მიჰგვარეს მას ბრმა და მუნჯი ეშმაკეული, და განკურნა იგი, ისე, რომ ამ ბრმასა და მუნჯს თვალი აეხილა და ამეტყველდა. უკვირდა ხალხს და ამბობდა: ეს ხომ არ არის დავითის ძეო? ხოლო ამის გამგონე ფარისევლები ამბობდნენ: ეს თუ ეშმაკებს აძევებს, მხოლოდ ეშმაკთა მთავრის, ბელზებულის შეწევნითო".

აქ უნებლიედ იბადება კითხვა: რითი განსხვავდება ეს ბრმა და მუნჯი სხვა ბრმებისგან და მუნჯებისგან, რომელთაც ქრისტე კურნავდა, და რომლებიც არ იყვნენ ეშმაკეულები? ტექსტში შეიძლება მხოლოდ ერთი მინიშნების შემჩნევა: "მას მიჰგვარეს", ანუ ის თვითონ კი არ მივიდა, არამედ "მიჰგვარეს"; მან თვითონ კი არ ითხოვა განკურნება, არამედ სხვებმა სთხოვეს. მართლაც, ჩვეულებისამებრ ყველა სნეული თვითონ ეძებდა დახმარებას, მაგრამ ეშმაკეულები არასოდეს მიიჩნევენ თავს სნეულებად, და თუ რამეს სთხოვდნენ ქრისტეს, მხოლოდ ერთს: "თავი დაგვანებე, წადი ჩვენგან".

შესაძლოა ბრმამ გამოავლინა შეპყრობილობის რაიმე სხვა ნიშნები, რომელთა გამო ფარისევლები მსჯელობდნენ, რომ ის ეშმაკით იყო შეპყრობილი და, ამიტომაც ამბობდნენ, რომ ქრისტე "ეშმაკებს აძევებს ეშმაკთა მთავრის, ბელზებულის შეწევნითო". მაგრამ, მახარობელი სხვა ნიშნებზე არაფერს გვამცნობს.

აქაც, ისევე როგორც "მუნჯი" ეშმაკეულის შემთხვევაში, თანამედროვე მედიკოსებს შესაძლოა გაუჩნდეთ კითხვა: ხომ არ იყო ორივე ეს შემთხვევა ისტერიის გამოვლინება? რადგან ცნობილია, რომ ეს ნერვო-ფსიქიური დაავადება ავადმყოფებში უეცარ პარალიჩებს, უეცარ დაბრმავებას, დაყრუებას, მეტყველების უნარის დაკარგვას და ა. შ., იწვევს. მაგრამ ეს მოვლენები, რაიმე მკვეთრი ფსიქოლოგიური შოკის დროს, ისევე უეცრად ქრებიან, როგორც გაჩნდნენ: მაგალითად, ძლიერი შეშინების დროს - "პარალიჩი" ქრება; ან "მუნჯი" ლაპარაკს იწყებს და ა. შ.

მაგრამ ეს ვარაუდი ამ ვითარებას ნაკლებად შეეფერება. ექიმებმა ხომ იციან, რომ ისტერიას ახასიათებს განსაზღვრული სიმპტომ-კომპლექსი, სადაც უდიდეს და უცილობელ როლს თამაშობს ე. წ. "ისტერიული ხასიათი", ეს ხასიათი კლასიკურად ჩამოყალიბებულია ასე: "წუთიერი იმპულსები შეუკავებელი ხდება, გარეგანი რეაქცია შინაგან ფსიქიურ პროცესებზე ხდება სწრაფად და ძლიერად. სიცილი და ტირლი ადვილად იძენენ კრუნჩხვით ხასიათს და არ ექვემდებარებიან შეჩერებას. ამას ემატება ეთიკური დეფექტები: მუდმივი უკმაყოფილება გარემომცველი ადამიანებით, უკიდურესი არაშემგუებლობა, ყველას ყურადღების ცენტრში ყოფნის სურვილი, ექსცენტრული ქცევა, უნარი ლოგიკური აზროვნებისადმი და მეხსიერება შეიძლება ბრწყინვალედ იყოს განვითარებული".

გარდა ამისა, ისტერიული ავადმყოფები, თვითონ მიიწერენ სხვადასხვა დაავადებებს, უყვართ ექიმებთან სიარული და უკიდურესად ბოროტდებიან, როცა ექიმები მათში ვერავითარ სნეულებას ვერ პოულობენ, ყველაფერს კი მათ თვითშთაგონებას და წარმოსახვას მიაწერენ.

მაგრამ, მსგავსი არაფერი ხდება სახარებებში აღწერილ ეშმაკეულებთან, კერძოდ, აქაც, ბრმა და მუნჯი ეშმაკეულის შემთხვევაშიც. შედეგად, ვარაუდი მათი "ისტერიულობის" შესახებ სრულიად უსაფუძვლოა: სახარების ტექსტში ამაზე არ არსებობს არავითარი მითითება. და არც რაიმე ფსიქიური "შოკი", "შეშინება", "აფექტი", ამ სნეულთა განკურნებების დროს არ ყოფილა. ყველაფერი ხდება მათი ნების და შესაძლოა სურვილის გარეშეც.

ამგვარად, არ გვაქვს არანაირი მიზეზი ეჭვი შევიტანოთ სახარებისეულ მოწმობებში ხსენებულ ავადმყოფთა დაავადების მიზეზში. ეს მიზეზი კი "ეშმაკეულობა" გახლავთ, და მისი განკურნება ხდება ადამიანიდან ბოროტი სულის განდევნით. ამას არ ეჭვობდნენ არც ქრისტეს მეგობრები და არც მისი მტრები: მაგრამ ფარისევლები დარწმუნებულნი იყვნენ, რომ ქრისტე "ეშმაკებს აძევებს, მხოლოდ ეშმაკთა მთავრის, ბელზებულის შეწევნით". ამასთან დაკავშირებით, ქრისტემ ხალხს გამოუცხადა, რომ ფარისეველთა ასეთი აზრი არის სულიწმიდის გმობა: "თუკი სატანა აძევებს სატანას, მაშინ ის თავის თავს განეყოფა; როგორღა გაძლებს მასი სამეფო? და თუ მე ბელზებულის შეწევნით ვაძევებ ეშმაკთ, ვისი შეწევნითღა აძევებენ მათ თქვენი ძენი (ანუ მოციქულნი)? ამიტომ ისინი იქნებიან თქვენი მსაჯულნი. ხოლო თუ მე ღმერთის სულით ვაძევებ ეშმაკთ, მოუწევია კიდეც თქვენამდე ღმრთის სასუფეველს. ... ამიტომ გეუბნებით თქვენ: ყოველი ცოდვა და გმობა მიეტევება ადამიანებს, მაგრამ სულის გმობა არ მიეტევება მათ".